mandag 29. desember 2008

Salme 3,5-9

v.5: David ropa høgt til Herren, og han fekk svar. Det er i den ytste naud at Guds barn ropar til Herren. Då er alle vegar stengde utan vegen til opp til Gud, og bøna vert heilt reell. Då grip alltid Gud inn på eitt eller anna vis. Den som ropar får hjelp.
v.6: Ofte svarar Gud den naudstilte med FRED slik at ein i det minste får seg litt søvn. For det er alltid vanskeleg å sova når nauda er stor. Og den som søv lite, tenkjer uklårt . Det neste svaret frå Gud er gjerne KJENSLE AV HANS NÆRVÆR OG GODKJENNING. David kjente seg støtta av Herren, og det var viktig for han. Den som kjenner seg på lag med Gud og vise versa har ei skikkeleg god kjensle.
V.7: Her er kongen komen seg skikkeleg ovanpå, og sparer ikkje på konfekten. Men me får tru at det var slik han kjende seg: heilt uimotståeleg. Freidig mot, få me seia.
v.8: Men hjelpeløysa kom attende og han måtte ropa til Gud enno ein gong. Og slik er det ofte i truslivet. I ein augneblinken er ein heilt sikker på at alt går vegen, men det skal ikkje alltid så mykje til før ein begynnar å vakla att. Den menneskelege psyke er labil.
På slutten av verset får me innblikk i tidlegar rundar der Gud har vore i ringen og slått inn både kjakar og tenner på David sine fiendar. Han har flotte sigrar å sjå attende på, og kan godt tenkja seg ein repetisjon denne gongen.
v.9: inneheld ein proklamasjon og ei bøn. Ut frå konteksten må frelse her vera hjelp for hjelpelause. Gud har denne hjelpa og vil ikkje halda henne tilbake for den som i sin desperasjon ber om hjelp.
Men for oss som er oppteken av at folk skal bli frelst i nytestamentleg forstand, minnar dette ordet oss om at frelsa er ei gåve frå Gud. Den kom med Jesus og blir vår når me utan innseiing tek imot han i hjarto våre.
Men for oss som evangeliserer og byggjer kyrkjelyd er det viktig å vita at frelsa, dvs vekkjinga tilhøyrer Gud, og det står til han å gje denne gåva til folket sitt og det samfunnet me er sett til å tena med evangeliet om Jesus. Det er den ultimate velsigninga.

tirsdag 25. november 2008

Salme 3

Det ligg ein familietragedie bak denne salma. Absalom, som var ein sjarmerande mann med mange vener og store ambisjonar, hadde gjort opprør mot David for å ta kongemakta frå han, og faren måtte røma for sonen sin. Det må ha vore uendeleg smertefullt.

Denne historia er forresten eit godt døme på at ein person går ut av Guds plan for sitt eige liv og i same rennet klarar å porpurra den planen Gud har for andre. Det skjer heile tida, og me må minna kvarandre om den faren som ligg i dette. Me må ikkje føreta dramatiske val som rører ved andre sitt liv utan å ha tenkt gjennom dette spørsmålet.

Salme 3 er altså skriven på ein bekmørk bakgrunn.

v.2: David går til Gud med avmakta si. Det er den rette vegen å gå for alle som opplever stor menneskeleg motstand. Det kan vera i kyrkjelyden, på arbeidsplassen, nabolaget, i organisasjonslivet eller i slekt og familie for den saks skuld.

v.3: Ord har kraft. I djupe konfliktar vel folk å sei og skrive ting som skal ta motet og krafta frå motstandaren. Guds hjelp og frelse var David sitt livsgrunnlag og hans store glede. Ved å fråskriva han dette, ville motstandarane hans få han ut av balanse. Setninga "det er ikkje frelse for han hjå Gud" er ikkje mindre enn ei djevelsk lygn. For Guds sanning er at "kvar den som kallar på Herrens namn skal bli frelst".

v.4: Difor let ikkje David seg vippa av pinnen. Mot djevelens lygn, løfter han Guds sanning. Han sannar: "Du er eit skjold for meg, Herre, du er mi ære, du lyfter mitt hovud." Her lærer David oss at alle djevelens lygner skal me møta med å lova Gud for alt han har sagt at han vil vera for oss. Lovsong og god vedkjenning er det einaste gode våpen me har mot djevelen når han rettar åtaka sine mot tankelivet. For det er i tankelivet krigen føregår. Difor er det så viktig at du og eg væpnar oss med Guds ord, for det er det einaste som kan frelsa sjelene våre og som kan føra oss inn i siger.

mandag 10. november 2008

Salme 2,8-12

v.8: lærer oss at Messias får folkeslaga i arv gjennom bøn. Nokon annan regel gjeld ikkje for hans kyrkje heller. Misjon kan ikkje lukkast utan at arbeidet er bore av bøn. Det er når kyrkja ber Gud om folkeslaga at dei overgjev seg til Messias. Jesus sa i Bergpreika: "Be, så skal de få..." Dette gjeld ikkje berre åndelege eller timelege velsigningar og gåver, det gjeld heile folkeslag.

Jesus har fått all makt i himmel og på jord. Makta er altså med rette hans. Men i nådens og misjonens tidsalder tek han ikkje makta over menneska, han må makta hos dei. Det kan aldri skje utan at hans kyrkje, hans jordiske lekam, ber.

v.9 høyrest ut til å vera ein dom over folkeslaga. Men i denne konteksten trur eg det handlar om at Kristus ved sitt ord dømer det indre i kvart menneske. Eg trur det korresponderer med Hebrearbrevet 4 der me les om Guds ord som kløyver ånd, sjel, marg og bein og dømer hjartans tankar og råd. Guds ord har kraft i seg å rysta sjelene, og knusa falske bilete folk har av Gud og røyndomen, og det har evne til å avsløra falsk religiøsitet og skjult synd slik at folk kan venda om og bli frelst. Det er vekkjing av beste merke. I slike tider tek Kristus autoritet over sjelene og krev ei avgjer av dei.

v.10: Difor skal politiske leiarar la seg åtvara. Dei står til ansvar innfor Kristus med liva sine. Dei styrer på hans vegne og skal dømmast etter korleis dei har skjøtta oppgåvene sine,

v.11: og det kan dei berre gjera på rett vis ved å definera si politiske gjerning som ei teneste for Herren. Dette er viktig. For politikarar flest trur at det er folket dei står til ansvar for. Og det gjer dei nok. Men når dei lagar programma sine, står dei innfor Gud og må finna seg i å bli vurderte og dømte av han etter hans lover og prinsipper. Det må dei skjøna.

v.12: Ingen politiske leiarar bør utfordra Gud ved å gå inn for ting Gud går imot. Det gjer dei i stor grad i vår tid, og det vil bli til ulukke for dei og for mange. I staden bør dei overgje seg heilt til Han, ta si tilflukt til han og etablera eit nært personleg høve til Han. Gud fordrar det av verdas leiarar, for først då kan dei styra verda etter hans planar.

torsdag 6. november 2008

Salme 2,4-6

v.4: Herren ler av motstandarane sine. Å yta himmelens Gud motstand er latterleg. Det kan samanliknast med ein maur som stiller seg opp på eit jernbanespor for å stoppa toget. Det er berre dumt.
v.5 Så talar Gud i vreide og brennande harme. Vårt aller største problem er at Gud reagerer med vreide på synd. Han påtalar og pådømmer synd og syndarar, og særleg sjølvhevding som er framme i denne salma. Og domen for synd er evig fortaping og død, ikkje noko mindre. Gud let seg ikkje spotta, og han let ikkje den vera ustraffa som spottar han.
v. 6: Men vårt fremste von ligg likevel i at Gud talar i sin vreide. Han let vreiden sin få utløp gjennom forkynninga av ordet slik at det råkar menneska i samvitet. Kva talar han om då? Om Messias. Han seier til alle sjølvhevdande menneske: "Det er min Messias som er konge, det er han som har råderett, han har fått all makt i himmel og på jord og han styrer med guddommeleg mandat." Når me som Herrens tenarar forkynner evangeliet om Jesus, er ikkje det primært for å koma menneska og deira behov for frelse i møte, men for å attreisa Guds og vår Herre Jesu Kristi ære mellom menneska. Dette er eit perspektiv som er langt framme i Bibelen, men sterkt tilbaketrengt i forkynninga. Men det må fram, for det er dette som gjev forkynninga tyngde og legitimitet. Menneska vender om og tek imot forlating for syndene, ikkje for å få det godt, men for at Gud skal få sin rett og Jesus den ære som han åleine skal ha.

onsdag 5. november 2008

v.1-3: Det er eit profetisk perspektiv i desse versa. Dei peikar framover mot ei tid då verdas nasjonar skal reisa seg mot Gud, hans lover og mot den han har salva, Messias. Det skjer i stor grad i våre dagar. Dei styrande vil ikkje lenger godkjenna Guds lover som gyldige og retningsgjevande, og vil sjølve definera kva som er rett og galt her i verda. Det skjer spesielt når det gjeld samliv og seksualitet, og når det gjeld abort.

Motstanden mot Gud kjem delvis frå menneska sjølv og delvis frå Satan. Når menneska godkjenner synda med lov, får Satan rom i nasjonane, og dette rommet utnyttar han ved å vekkja aggresjon mot evangeliet i dei vantruande. Dette har alltid hendt. Men i den siste tida vil nasjonane samla seg for å setja inn eit samordna, og det dei vonar skal bli eit avgjerande åtak mot Jesu Kristi sanne kyrkje. Men alt no ser me konturane. Aldri før har det vore så omfattande forfølging av kristne som me har i dag. Det er grunn til å tru at dette vil eskalera.

v.4: Men det vil også vekkjinga og innhaustinga. Difor ler Herren av motstandarane sine, og han spottar dei. Alle tiltak mot Jesu Kristi sanna kyrkje vil vera heilt nyttelause. Johannes skriv i Openberringa kap. 7 at ut or den store trengsla kom det ein flokk så stor at ingen kunne telja han frå alle nasjonar, ætter og tungemål. Parallelt med forfylginga kjem det ei innhausting utan sidestykke i historia. Difor er denne tida så ufatteleg interessant å leva i, og åra som kjem vil berre by på meir spenning. Større utfordringar og større sigrar. Meir om det i morgon.

mandag 3. november 2008

Salme 1,4-6


Å vera gudlaus er å leva utan samfunn med Gud. Det er normalsituasjonen for dei fleste menneska. Dei har kasta Gud ut av liva sine, og sidan mennesket er skapt til å vera eit tempel for Gud, står palasset tomt. Det er berre skalet tilbake. Dei gudlause er som tome agnar som skal spreiast for vinden, dvs. dei blir i domen utskilt frå dei rettferdige og samla på sin eigen plass for å brennast.

At Herren kjenner vegen åt dei rettferdige inneber at han kjenner gjerningane deira att som sine eigne, og at han difor vil godkjenna og frikjenna dei i domen. Dette er slik fordi dei har godkjent han som Gud og han har fått bu i dei og forma dei etter sitt eige bilete. Dei har hans stoff i seg, hans Ande, ei guddommeleg kjerne som fortel at dei høyrer himmelriket til.

Dei gudlause manglar dette, dei har inga guddommeleg kjerne, og fell gjennom i domen og går undergangen i møte.

fredag 31. oktober 2008

Salme 1,3


v.3: Guds ord har ein forunderleg effekt på alle som les det, memorerer det og handlar på det: det framverkar dei herlagaste fruktene i liva våre som me kan tenkja oss. Me blir så like på Jesus. Dette Ordet får oss til å elska som han, spreia glede som han og skapa fred som han. Det gjer oss til milde, gode, rause og tolmodige menneske, slike som dreg andre til seg og som er gode å vera saman med. Fruktene som me ber er søte og nærande, difor vil folk oppsøka oss for å få del i denne rikdomen. Men dette er frukter som veks fram, det er ein prosess, ein mogning. Andens gåver vert gjerne gjevne i ein augneblink. Men Andens frukt derimot veks fram som foredla karktereigenskapar. Det er eit resultat av at Jesus, som er Guds Ord, bur i oss og at me gjev han rom. Andens gåver utan Andens frukt vert gjerne det som Paulus kallar "lydande malm og klingande bjeller." Det er ganske slitsomt og utåleleg. Men i kombinasjon verkar Andens gåver og Andens frukt til stor velsigning for menneska og til garantert vekst for Guds rike. Den kristne som lever i Ordet og som lever Ordet vil alltid vera eit frodig og "eviggrønt" menneske. Og alt han/ho gjer skal lukkast. Det var min santen ein dristig lovnad. Men sidan han står her, må det vel vera noko i det. Det må vel helst ha samanheng med at slike menneske gjer det som er Gud til hugnad, dei er i hans leiing med liva sine og dei gjer det Han vil. Og det Han vil, det velsignar han og han let det ha framgang. Så kan me bruka denne lovnaden når me er på jobben og gjer pliktene våre. Og me ber: "Herre, du veit at eg elskar ordet ditt og har mi glede av å følgja deg, og du har gjeve meg lovnad om at det eg gjer skal lukkast for meg. Så lat det skje. Lat meg lukkast i arbeidet mitt og lat det halda ein høg kvalitet osv.."

torsdag 30. oktober 2008

Salme 1,1-2

Salmane er truande sin kjæraste lesnad. Her møtest det guddommelege og det menneskelege på ein måte som ingen stad elles i skriftene. Salmistane løfter oss opp på dei høgste utsiktspunkt. I neste no deler dei med oss den svartaste fortviling.

Salmane er delt inn i 5 samlingar som alle vert avslutta med ei lovprisning, ein doksologi.
1. samling: Salme 1-42
2. samling: Salme 43-72
3. samling: Salme 73-89
4. samling: Salme 90-106
5. samling: Salme 107-150

Salme 1 må me oppfatta som ei overskrift for heile boka. Salme 150 som ein avsluttande doksologi for heile boka.

Salme 1
v.1 viser oss vegen til eit lukkeleg liv. Alle menneske jaktar på lukke. Slik har det vore til alle tider. Det er ein del av vårt menneskelege varemerke. Me vil ikkje berre vera mette og varme, me vil også vera lukkelege. Skal eit menneske oppnå lukke, må det for det første vera i godt selskap. Me er lett påverkelege. Difor må du velja deg vener som har god innflyting på livet ditt, dvs positive personar som elskar Gud og sin neste. Så må du studera Guds ord, læra det utanåt og grunda (meditera) på det, dvs. tenkja på det under bøn til Gud om at det skal opna seg. Å ha si glede i Herrens lov inneber sjølvsagt at ein har si glede i å følgja denne lova. Det kan ikkje noko menneske av seg sjølv. Det er Den Heilage Ande som fyller oss med kjærleik til Guds bod slik at me med glede gjer det Gud vil. Kva vil så Gud? At me elskar og stolar på han framfor alle andre. At me i alle ting representerer han og ikkje oss sjølve. At me elskar kvarandre som oss sjølve. At me viser styresmaktene respekt og lydnad. At me stør leiarane våre. At me lever i seksuell reinleik. At me gjev til dei fattige. At me investerer i misjon. At me er ærlege. At me ikkje flørtar med andre sin ektemake. At me tek godt vare på familiane våre. At me vernar vår neste og hans eigedom. At me forkynner evangeliet for fortapte. At me vernar vår nestes liv, for å nemna noko. Konklusjon: lukkeleg er den som har eit rett og godt høve til Gud og sin neste. Det altså eit spørsmål om tru og moral.

onsdag 29. oktober 2008

Filipparbrevet 4,14-23

v.14: Sjølv om Paulus var ein sjølvstendig kristen som støtta seg til Jesus i tjukt og tynt, og som hadde erfart at det på sett og vis var tilstrekkeleg, rosar han filipparane for å ha stått saman med han i dei vanskelege tidene. Det sosiale var også viktig for han, og han gledde seg når han kunne jobba i team. Det var det normale for Paulus.
v.15-16: Kyrkjelyden i Filippi hadde kvalietar som alltid har vore sjeldne mellom kristne: dei klarte å omrekna åndeleg opplæring og velsigning til kroner og ører. Dei hadde motteke dei evige verdiane av Paulus, og så det soleis som rett å dela pengane sine med han.
v.17: Sjølve pengegåva var ikkje så viktig for Paulus, men meir frukta av henne som filipparane sjølv ville hausta: Guds timelege velsigning. Den ville dei få i rikt monn.
v.18: Gåva var ikkje berre til glede for Paulus, men også til glede for Gud. Han blir tilfreds når kristne ofra og investerer i misjon, eller når me gjev til fattige. Så alle som ønskjer Gud godt, må vera rause med midlane sine.
v.19: Og når me så gjer, er Gud på vår side og fyller alle våre behov.
v.20: Så avsluttar han avsnittet med ein doksologi: Gud skal ha all ære i all æve. I ei tid då Gud nesten ikkje får ære i det heile, er det viktig at me som kristne løftar han opp i verda som den einaste kjelda til alt godt, og at me ærar og prisar han dagen lang.
v.21-22 er helsingar frå alle i krinsen rungt Paulus.
v.23 uttrykkjer eit ønskje om at Jesu nåde må vera ei levande kraft inni dei kristne i Filippi. Når vår ånd vert fylt av Jesu kjærleik, fungerer me godt som kristne. Då lever me i sann fornying.

tirsdag 7. oktober 2008

Filipparbrevet 4,10-13

v.10: Filipparane har hatt stor økonomisk framgang, og kunne difor no koma Paulus til hjelp.
Det kjem tider i kristne menneskes liv då ein ikkje har råd til å gje som før. No er det nok slik at nokre låner for mykje og viser for liten økonomisk varsemd, men om ein er varsam, kan det likevel skje ting som skapar hindringar for gjevartenesta. Det må alle ha respekt for. Men når tidene endrar seg positivt, attreiser ein gjevartenesta. Det er normalt. Filipparane var begynt å gje att. Dei hadde ikkje vorte fanga inn av den redlse for ikkje å ha nok som fattigdomen ofte fører folk inn i. Fattigdomen kan gjera nokre ekstremt materialistiske og gnitne.

v.11-13: Men Paulus har alltid hatt nok, sjølv om han ikkje alltid har hatt like mykje. Nokre gonger har han sogar hatt "tronge kår". Då må det ha vore ille. Men Jesus var med då også og gjorde han sterk, det erfarte han.
Det har forresten aldri vore noka endring på dette. For oss som lever i dag gjeld jo det som Jesus sa då han lova å vera "med oss alle dagar, ja like til verdas ende," og det vil han halda.

torsdag 2. oktober 2008

Filipparbrevet 4,8-9

v.8: Mykje i denne verda er bra og aktverdig. Kristne bør ta slikt til seg og læra av det. Nokre har ein tendens til å tenkja at kristne ikkja har noko å læra av ikkje-kristne. Andre går så langt at dei demoniserer alt som høyrer denne verda til, og utviklar kulturfientlege haldningar. Dermed går ein glipp av mykje godt. Alt i denne verda som er reint, sant, elskeleg, rettferdig, prisverdig og som har eit godt rykte skal ein kristen gje akt på og vera open for. Når det er sagt, må eg få leggja til at svært mykje i litteratur, film, musikk, biletkunst og scenekunst er besmitta og forgifta av synd, og slikt må me som kristne halda oss unna. Men å forkasta alt er berre dumt.

v.9: Men viktigare er det at me følgjer alt det Paulus har lært oss, både i teori og praksis. Då vil Guds fred vera med oss. Kristendom er eit "handverk". Det er noko som skal praktiserast, og praksis er alltid målet for teorien. Her har mange av oss mykje å henta.

torsdag 25. september 2008

Filipparbrevet 4,1-6

V.1: Paulus var emosjonelt nært knytt opp til dei kristne i Filippi, og omtalar dei i rosande og kjærlege vendingar. Så ber han dei om å stå fast i Herren. Han veit at det ikkje alltid er like enkelt. Me er som menneske svært ustabile og lett påverkelege og må sjå på Jesus kvar dag og festa oss godt til han.

v.2: Evodia og Syntyke hadde begge stått saman med Paulus i evangeliseringsarbeidet. Dei var tydlegvis to sterke, sentrale og gode kvinner som no av ein eller annan grunn hadde roke uklår med kvarandre. Paulus ber dei om å bli vener att og få "same hug i Herren", eit uttrykk som vel uttrykkjer at konflikten mellom dei har noko med teologi å gjera.

v.3: Paulus ber Synzugus om naudsynt å hjelpa kvinnene til semje. Det er viktig for Paulus i og med at han ser på dei som gode søstre og medarbeidarar som saman med han sjølv og Klemens har stridd for evangeliet. Det må tyda på at dei også har vore forkynnarar av evangeliet. Dette kan vanskeleg skjønast på anna vis. Klemens som her er nemnd er truleg den same som vart biskop i Rom rundt år 90. Like før han døydde i år 102 skreiv han eit langt, innsiktsfullt og varmt brev til kyrkjelyden i Korint, så langt eg forstår det første av kyrkjefedrane sine skrifter som er bevarte.

v.4: Apostelen oppmodar dei kristne om å gle seg i Jesus. Uansett kva som skjer med oss kristne, har me ein stadig grunn til å gle oss. I Jesus har me forlating for syndene, barnekår hos Gud og evig liv. Det skulle vera meir enn nok til å fryda seg kvar dag. Og det er viktig, for gleda er så attraktiv. Den dreg andre menneske til Gud.

v.5: Det apostelen vil seia her er at me som kjenner Jesus må oppføra oss som gentlemenn. Me må ikkje vera bråe, aggressive og opptekne av eigne rettar, men heller opptekne av det som kjem andre til gode. Det kan me gjera fordi Herren alltid er nær hos oss og tek vare på oss.

v.6: Me kan berre overlata alt vårt til han i påkalling, bøn med takk. Me kallar på han som den Gud han er, me ber om hans omsorg, vern og hjelp og me takkar han fordi han trufast vil hjelpa oss i samsvar med løftene han har gjeve oss.

v.7 Og det første han svarar oss med er FRED, den fred som bevarer tankane våre i Jesus. Det er så viktig. For når livet vert vanskeleg, krinsar tankane våre fort rundt det vanskelege. Det er ikkje så bra, for då vert me fort sjølvopptekne og vantruande. Difor hjelper Gud oss og rettar tankane våre mot Jesus når kjem til han med det som plagar oss.

torsdag 18. september 2008

Filipparbrevet 3,17-21


v. 17: Paulus utfordra filipparane til å følgja etter han, og søka samfunn med andre med same innstilling. Det er viktig at me som kristne har samfunn med folk som er tente for Jesus, og som lever heilt og fullt for han og hans rike. Det gjorde Paulus, og difor kunne han frimodig utfordra dei kristne til å følgja seg. Det ville gagna dei.
Dersom me pleier for nær omgang med folk som tenkjer annleis, vil me bli hindra i vandringa med Jesus, me kan koma ut or kurs eller bli forseinka i høve til Guds plan. Me må altså vera veldig nøyen med kven me er saman med.

v.18: For mange er fiendar av Jesu Kristi kross. Paulus seier det med tårer. Ingenting var å så kjært for Paulus å snakka om som Jesu Kristi kross. Ved denne krossen hadde han opplevd frelse. Denne krossen hadde opna vegen for han til Gud. Han elska krossen. Han brann for å dela ordet om krossen med alle han møtte. Difor var det uendeleg sårt for han då folk avviste bodskapen og til og med motarbeidde den. Han visste dei forkasta det einaste som kunne frelsa dei inn i Guds himmel. Difor tok gråten han, som det hende med Jesus då han sto på Oljeberget og såg utover Jerusalem. Han såg domen koma over byen. Og det hende 40 år seinare med fælsleg styrke.

v.19: Ein endå verre dom vil råka dei som forkastar evangeliet om Guds nåde i Jesus Kristus. Dei vil alle enda opp i fortaping og øydelegging etter eit liv der dei har konsentrert seg om å skaffa seg personlege føremuner og nytingar.

v.20: Men sanne kristne rettar sinn og tanke mot himmelen. Der er Jesus, og der har me hjarto våre. Det er Han me elskar og har samfunn med. Det er Han me kommuniserer med. Og me ventar på at han skal koma attende for å henta oss, noko som skjer når evangeliet har fått nedslag i alle folk og nasjonar.

v.21: Då vil vår forgjengelege kropp bli omskapt og evigvarande, og alle ting vil bli underlagt Kristus. Det er eit stort og godt håp. No merkar og veit me at menneskekroppen sveikkar seg med åra. Sjukdomar melder seg, og me likar det ikkje. Aldring er ikkje naturleg. Det er eit resultat av synda. Men me kan i tru sjå framover mot ei betre verd, og i trua ser me henne koma, så får dei vantru berre smila av oss. Dei vil få det som dei trur (faktisk verre) og me som me trur (og eg trur faktisk betre).

mandag 8. september 2008

Filipparbrevet 3,12-16


v.12: Paulus trur ikkje om seg sjølv at han er fullkomen eller har nådd fram til Guds mål for seg, men han anstrenger seg til det ytterste etter å nå det fullkomne.


I dag er det få kristne som anstrenger seg etter det fullkomne. Ja, dei fleste anstrenger seg ikkje i det heile. Dei kviler seg på ein misforstått nåde. For dei som meiner seg å leva i Guds nåde utan at denne nåden har nokon effekt på sjelslivet slik at ein higar etter Gud og hans mål for verda, lever på eit sjølvbedrag.

v.13-14: Eit mål har stor kraft i seg. Det driv folk framover. Den som ikkje har noko mål klårt for seg, vil mangla framdrift og får ikkje utretta mykje utover det daglege. Men me menneske er ikkje kalla til å kun å driva på med det daglege. Me er kalla til å halda på med det som har verdi for evigheten, og då handlar det om å leva Jesus nært, likna på han, og vinna menneske for han. Dette var eit klårt definert mål for apostelen Paulus, eit mål som han strekte seg etter kvar dag. Ikkje at han hadde nådd det, men han visste at så lenge han strekte seg, ville han til slutt vinna sigersprisen. Kva ligg det i dette? Jo, å bli frelst er gratis. Men å nå fram til det evige livet kostar deg alt. Når eit menneske tek i mot Guds nåde i Jesus Kristus, er dette starten på eit laup der det handlar om totalengasjement for han som frelste oss med sitt blod. Utan dette totalengasjementet for Jesus, når me ikkje fram til Guds himmel. Me vinn ikkje prisen. Me går fortapt. Difor valde Paulus å gløyma det som låg bak og strekka seg etter det som låg framfor han. Han vart ikkje sitjande fast i gamle suksessar, nederlag eller tradisjonar. Han let seg heller ikkje binda av historias leidarar, som så mange gjer i våre dagar. Han følgde Jesus. Som kristne skal me ikkje la oss styra av fortida eller av døde leiarar, kor gode dei enn var, berre av Jesus. Den tida me lever i idag representerer andre utfordringar enn det gårsdagens kristne hadde å stri med. Difor nyttar det ikkje å følgja dei i eitt og alt, og heldigvis for det, men gjerne la oss inspirera av det gode og tidlause dei sto for. Men det kan sanneleg vera grunn til å ta eit oppgjer med mykje av det slette me har arva frå desse leiarane av haldningar og strukturar. Ikkje minst når det gjeld det å visa storsinn og vilje til einskap.

v.15-16: Paulus forventar at alle mogne kristne vil bifalla desse tankane hans. Han forventar ikkje at alle er komne på same nivå i helginga. Nivået er her mindre viktig enn retninga. For den som heile tida går mot målet, vil til slutt enda opp akkurat der.

lørdag 6. september 2008

Filipparbrevet 3,1-11


v.1: Paulus formanar filipparane til å gle seg i Herren. Den kristne gleda er rekna for å vera dette brevet sitt hovudtema. Denne gleda ligg utelukkande i Jesus og ikkje i livet elles, som me jo veit kan by både på sorg og glede. Men i Jesus har me ei glede som er stabil og varig. Hans forsoningsverk og hans nærvær endrar seg ikkje med flo og fjære, dag og natt, fødsel og død, sjukdom og sunnhet, rikdom og fattigdom, ære eller vanære. Han har ved sitt offer forsont oss med Gud ein gong for alle, og gjort oss til hans barn ved tru og dåp. Han er som eit fast urokkeleg fjell. Men kristne har lett for å gløyma at dei trass alt har grunn til å vera glade. Difor denne stadige påminninga. Eit viktig poeng her er det at Jesus er full av glede. Han frydar seg over livet og over oss. Det er altså glede i Jesus. Og finn me ikkje glede nokon annan plass, så finn me gleda i han.
I Nehemjaboka les me at "gleda i Herren er dykkar styrke." Krafløysa mellom kristne har altså sin grunn i gledesløyse, og uansett korleis det ser ut inni oss eller rundt oss, lokalt eller globalt, er den gleda som er å finna i Jesu hjarta uforandra.



v.2: Her åtvarar Paulus mot judaistane som ville påleggja dei kristne å omskjera seg og til siikert også å forplikta seg på andre forordningar frå den gamle pakt. Han kallar dei for hundar, vonde arbeidarar og øydeleggjarar. Desse personane vil riva ned verdien av Jesu død og oppstode og frårøva dei truande fridomen. Ingenting vekte kamplysten i Paulus som slik tankar og innspel i kyrkjelyden. Hadde dei slått gjennom, ville Kristus ha dødd til inga nytte for desse menneska, og dei ville ha tapt livet i Gud.


v.3: Omskjeringa i den gamle pakt forstår Paulus som eit ytre bilete på den indre nye fødsel som Jesus gjev oss menneske når me kjem til han med liva våre. Det nye livet i Jesus avslørar seg ved at me begynner å lovsynga Gud i Den Heilage Ande, dvs ut frå ein indre glede over å kjenna han og vera hans barn. Slik kan kvar av oss testa oss sjølve om me verkeleg er kristne. Så oppfordrar apostelen enno ein gong mottakarane av brevet til å gled seg i Jesus, og ikkje stola på kjøtet, dvs. alle mogeleg slag ytre religiøse bod, tradisjonar, seremoniar og vanar. Dei kan ikkje frelsa.


v.4-6: Paulus er den rette mann til å snakka om dette fordi knapt nokon hadde satsa så hardt på religionen som han. På det området hadde han rett og slett alt. Han må ha vore det mest superreligiøse menneske som til den tid hadde gått på to bein. I dag er verda full av verdilaus religiøsitet. Islam, buddhisme, hinduisme og jødedom har alle sine høgst seriøse utøvarar som forsøker etter evne å leva opp til alle slags bod og forbod. Men alt dei held på med fører dei berre lenger og lenger bort frå Gud, og gjennom sitt sjølvrettferdige strev kjem dei inn under Guds dom og vreide med liva sine. Men ikkje berre dei. Uforløyste kristne som jamnt og trutt jobbar for å oppnå Guds gunst i staden for å stola på Kristus i frelsesspørsmålet, står også utanfor Guds nåde. Må Gud forbarma seg over oss alle.


v.7: Ingen var så langt inni dette som Paulus, men i møte med Jesus Kristus kasta han religionen over bord. I lyset frå Jesu kjærleik og hans frelse, såg han at alt det han før hadde satsa på og stolt på, berre var verdilaust skrot. Han berre kasta det i frå seg slik at det vart plass til Jesus i livet hans.


v.8: Og oppgjeret med religionen var fullstendig. Det var ikkje plass til noko av det gamle i livet hans. Alt måtte ut til fordel for noko som var langt meir verd: kunnskapen om Jesus, eller kanskje betre: kjennskapen til Jesus. Det er ein viktig ting å snakka om her: Mange prøver å kombinera Jesus og religion. Men det går ikkje. Jesus er heilt eksklusiv. Han vil ha deg for seg sjølv. Han vil at det skal vera deg og han åleine. Han vil at du berre skal stola på han. Han vil at du skal forstå at dersom du skuldar 1 million kroner, så har han betalt 10 milliardar kroner for å dekka inn det du skuldar så det ikkje skal vera nokon tvil, og for at du skal ha meir enn nok å gå på. Har du han, har du alt du treng for dette livet og det som kjem. Du treng ikkje eitt einaste rituale i tillegg. Og begynner du å stola på rituala, står du i fare for å falla ut or livssamfunnet med Jesus. Sjå på røvaren på krossen. Korleis vart han frelst? Ved å kalla på Jesus og tru på han. Det var alt. Men det var meir enn nok.


v.9-10: "Å bli funnen i han." Det er det avgjerande for oss menneske, om me ein dag blir funnen i Kristus. Det er tre ting å seia om sameininga mellom oss og Jesus. For det første: Jesus sa til Nikodemus: "Når Menneskesonen vert lyft opp, skal han dra alle menneske til seg." På krossen tok Jesus oss alle opp i seg. Det er det eg vil kalla den objektive sameining med Jesus. Då han døydde var me alle i han med liva våre. Der var me med alle våre synder og sorger. Alle utan unnatak. Har du sett det? Har du forstått det? Der var du og eg, og der er du og eg i dag. Skal Gud sjå på deg, må han ta ein kikk på Jesus. For du er jo i han. Og kva ser han då? Noko utruleg vakkert og perfekt. Du ser heilt rettferdig og fin ut, nett lik Jesus. Det er Jesus sin karakter og sine fullkoment vakre trekk som kjem fram i deg når Gud ser på deg. Og likevel er det deg. Er då alle frelst? Nei, for det er ikkje nok å vera plassert i Jesus. Jesus må også vera i oss. Når skjer det? Når me trur det som her er sagt. Då kjem Jesus inn i oss, tek bustad i oss og skaper eit heilt nye menneske av oss, me blir barn av Gud, som han så neste omgang kan fylla med Anden og utrusta med åndelege gåver slik at Guds kjærleik kan gå sin sigersgang i verda gjennom oss som er frigjort av evangeliet. Det er Jesus som er Guds rettferd. Og er me i han og han i oss, har me Guds rettferd og me er fullkoment frelst. Men det er ikkje nok at me eig denne frelsa. Den må me formidla til andre, og skal me klara det, må me leva i krafta av Jesu oppstode som er eit anna uttrykk for krafta i Den Heilage Ande som Jesus sender over oss og inn i oss når me står han nært, tener han og lever ope og ærleg med han. Og alle som vitnar om Jesus og viser litt kristen iver, vil få motstand. Det er ingen veg utanom: alle som brenn litt for Jesus, vil få trøbbel som Paulus alltid fekk det. Mannen sit trass alt i fengsel og dikterer dette brevet.


v.11: "om eg kan nå fram til oppstoda frå dei døde." For ein setning! Det er Paulus, den store Jesu Kristi apostel, den største kristne som nokon gong har levd, som seier dette. Korleis kan me som er så mykje mindre ta det for ein selvfølge at me skal nå fram til Gud? Saka er: det er berre ein stor stor nåde om me når fram, og utan at Jesus og Guds englar er hos oss, hegnar om oss, passar på oss og rettleier oss har me ingen sjanse til å nå fram til Guds himmel. Djevelen er mektig og den ånd som er verksam i verda likeeins. Adam falt i synd i ei verd som var nær på fullkomen. Du og eg lever som syndige menneske i ei fallen verd. Det er lett å falla. Difor må me vera audmjuke som Paulus og be Gud instendig om å føra oss på den rette vegen og visa oss når me vik av frå den. Slik måtte David ofte be, og det er eit godt teikn når eit menneske ber slik. Her nyttar det ikkje å vera sjølvsikker, berre tru på Jesus.

fredag 5. september 2008

Filipparbrevet 2,25-30


Var Timoteus nr. 1 for apsotelen, så må Epafroditus vore ein god nummer 2. Paulus omtalar han som bror, medarbeidar og medsoldat, og omtalar han svært rosande. Som kristne er me ikkje berre søsken. Me skal jobba saman for evangeliet og strida saman i bøn.
Epafroditus må ha vore frå Filippi, og han må ha reist til Rom for på vegne av kyrkjelyden å støtta og hjelpa Paulus medan denne sat arrestert.
Under opphaldet sitt i Rom vart Epafroditus svært sjuk, ja han var døden nær. Han hadde risikert livet i tenesta for Paulus, men me får ikkje vita korleis, berre at sjukdomen hans på eitt aller anna vis sto direkte i samanheng med tenesta. Men Gud må ha lækt han og late han koma til krefter att. Hadde han døydd, ville det ha vore til sorg på sorg for apostelen. No kunne han med glede senda han attende til Filippi sunn og frisk. Berre tanken på det var ein stor lette for apostelen. Han tenkte med gru på å måtta senda sørgjebod attende til kyrkjelyden. No kunne han i staden senda attende ein frisk Epafroditus som då må ha hatt dette brevet med seg.

Kva kan me læra av dette? At kristne skal leva for kvarandre og vera viljuge til store offer for truande søsken som sit i fengsel eller på anna vis er utsette for overgrep og trakassering. Dette ansvaret er udiskutabelt.

torsdag 4. september 2008

Filipparbrevet 2,19-24


Timoteus er den mest undervurderte av alle apostlane. Dette trass i at to av breva til Paulus er adressert til han, og trass i at Timoteus står som medforfattar til 6 av dei 13 breva som Paulus skreiv (og to av dei andre var jo retta til Timoteus sjølv), brev som for ettertida kom til å setja standarden for all kristendomsforståing. Timoteus var heilt unik, Paulus hadde ingen som han, alle andre medarbeidarar var prega av sterke eigeninteresser i tenesta si, men ikkje Timoteus. Han var kun oppteken av velferda til dei truande og av interessene til Jesus.
Men han må ha vore litt tilbaketrekt og beskjeden av natur. Han stakk seg ikkje fram på noko vis. Difor måtte Paulus minna han på at Gud ikkje gav oss ei ånd som gjer motlaus, men ei ånd som verkar kraft, kjærleik og visdom.
Og fordi Timoteus var så blotta for sjølvskryt og eigeninteresser, løfta Paulus han opp, slik som her, og ville ha filipparane til å forstå at i denne stillfarande mannen var det kvalitetar utover det vanlege.
Dei kristne oppdaga sjølvsagt dette i møte med Timoteus. Dei gav han rom, og han fekk bevisa kvalitetane sin for dei truande. Dette førte til at han etter tradisjonen var vigsla til den første biskop i Efesos, og det endå medan Johannes levde og var eldste der. Han leid martyrdøden i 97 i ein alder av 80 år, etter at han forsøkt å stoppa ein heidensk prosisjon til ære for avgudar. Arrangørane slo han, drog han gjennom gatene og steina han til døde.
Timoteus bør stå som eit stort ljos for oss. Me må strekka oss etter dei same guddommelege kvalitetane som prega han. Det er sjeldan å møta slike menneske, men du kan bli ein slik, ikkje av deg sjølv, men ved å følgja Jesus tett. No er det vel slik at nokre er meir stillfarande enn andre av natur. Slik var Timoteus sitt vesen. I det skal me ikkje prøva å likna han. Alle må vera seg sjølv. Då er me best. Men me er alle kalla til å leva for andres vel og Jesu interesser. Og i det kan Timoteus vera eit stort førebilete for oss.
Paulus stolte 100% på Timoteus. Difor sende han ofte Timoteus til kyrkjelydar han ikkje kunne vitja sjølv. No ville han senda han til Filippi for å undersøka korleis det gjekk med dei truande der, og så ville Paulus koma seinare. Han venta berre på å bli fri frå fangenskapet.

tirsdag 2. september 2008

Filipparbrevet 2,12-18


v.12 Paulus rosar filipparane for at dei er lydige mot det han har lært dei. Han gler seg over dette fordi han er sikker på at det han har undervist dei om er Guds openberring og vilje. Og det å vera lydig mot Gud er livsviktig for oss menneske. Guds vilje er vårt einaste effektive vern mot det vonde. Når me er lydige, legg me grunnen for ei ljos framtid for oss sjølve. Slik arbeider me på vår eiga frelse med otte og age.

Den frelse Paulus talar om her er den endelege frelse. Me har jo ikkje berre begynt eit laup. Me skal nå fram også, og då må me som idrettsfolk springa slik at me vinn sigerskransen. Og då må me forsaka alt som forhindrar oss eller forseinkar oss. Og det er ikkje berre synd, men personar og aktivitetar som avsporar oss. Å arbeida på frelsen er å sjå til at me alltid er i eit rett høve til Gud. Det krev ein viss insats det. Porten er trong og vegen er smal, snakkar Jesus om. Den som vil inn må trengja hardt på, seier han ein annan plass. Kva handlar det om? Å leva ærleg og målretta etter Guds plan og vilje. Det kjem ikkje gratis for nokon av oss.

v.13: Når me slik heile tida sørgjer for å ha det rett og godt med Gud, verkar han alt godt i liva våre. Det er som ein seglar. Jobben hans er å halda seglet opp og båten på rett kjøl. Men skal det bli framdrift, må han ha vind, og den kan han ikkje laga sjølv. Den kjem til han utanfrå. Slik også med kristenlivet. Me må halda oss på rett kjøl og heisa segl (sørga for å ha ei brei kontaktflate mot Gud), så sender Gud Anden til oss som sørger for framdrift. Men dersom me ikkje har heist seglet, er det lite hjelp i god vind.

v14: Kristne bør så visst ikkje vera sure og tverre, korkje mot Gud eller menneske. Me bør ganske enkelt vera positive, blide og glade. Det er forunderleg kor mange kristne som er surmaga og kritiske. Dei må av ein eller annan grunn alltid fortelja eitt eller anna negativt om andre, eller om tida me lever i. Stundom også om Gud. Surskap og tverrskap er rett og slett imot kristendomen. "Andens frukt er kjærleik, glede, fred, langmod, sjølvkontroll, mildskap osv.." Gal. 5,22. Alt dette andre er kjøtet sine gjerningar, eller svart synd om du vil.

v.15: Men når me med glede gjer det Gud vil, legg til sides det negative og kritiske og viser godt humør, skin me som ljos i verda. Då ser folk Gud i oss, og dei kan begynna å bevega seg mot han. Det er så viktig at folk ikkje får noko å klaga oss for. At me er utan lyte i vår dagleg ferd. Det vil ha avgjerande betydning for dei som me har rundt oss. Me skal representera Jesus på ein god måte.
v.16: Det klarar me ikkje i eiga kraft, berre ved å halda fast ved livsens ord. For Guds ord regulerer oss heile tida om me gjev det rom og held fast ved det. Kva inneber det å halda fast ved livsens ord? 1) Det må lærast og memorerast. 2) Det må praktiserast. 3) Det må lærast bort til andre. Dersom filipparane heldt fast ved Guds ord på denne måten, ville det vera til stor glede for apostelen. Då hadde han nådd eit mål med arbeidet sitt, og det hadde ikkje vore nyttelaust.

v.17-18: Og sjølv om det skulle gå slik med Paulus at han måtte gå døden i møte og at livet hans kom til å bli uttømt, ville han gleda seg likevel, for han visste at det han hadde lagt ned og undervist om ville koma til å bli teke vare på og halda fram i uoverskodeleg framtid. Og slik vart det. Ingen har vore til så stor velsigning for menneske gjennom historia som Paulus, og ingen har, utanom Jesus sjølv, hatt så stor innverknad på heile verdsutviklinga som han, teltmakaren og farisearen frå Tarsus.

mandag 1. september 2008

Filipparbrevet 2,5-11

Bøn: "Herre, lat ordet ditt opna seg for meg, gje næring til trua mi og lys til forstanden. Amen."

v. 5: Jesus hadde tenarsinn. Han levde oppofrande, og tente andre på ein eksellent måte utan å ta ein denar for jobben. Han gjorde det fordi han elska menneska. Denne mentaliteten vil Paulus sjå hos filipparane, og Jesus vil sjå det i oss. Å ha eit sinnelag betyr at du ikkje berre gjer gode ting for folk i ny og ne, men at det blir ein livsstil for deg å sjå til andres vel. Det handlar om å næra djup sympati for nesten. Manglar du det? Hent det ut hos Jesus. Du har tilgang til han, og han bur i deg. Gje han rom og bruk mykje tid på å næra deg av hans sympati for deg og for dine medmenneske.

v.6-7: Det eit menneske har røva frå andre prøver det i det lengste å halda skjult for andre. Ein har lite lyst å levera det frå seg, både fordi ein likar det og fordi ein ikkje vil ha tjuveriet fram i ljoset. Slikt held ein for seg sjølv. Jesus hadde Guds posisjon og heile Guds herlegdom og rikdom. Han var i Guds likning, les me. Det er ikkje beint fram å tolka dette uttrykket rett. Men det er viktig å få fram at Jesus slutta aldri å vera Gud, sjølv om han gav avkall på den guddommelege herskarposisjonen som han hadde hatt frå æva av. Den var hans, og han innehadde den ut frå guddommeleg rett. Men noko hadde høgare verdi for han enn dette himmelske, og det var deg og meg. Han kunne ikkje tenkja seg å nyta Guds herlegdom i all æva utan å dela den med oss. Difor gav han avkall på å vera i herskarposisjon, og gjekk inn i tenarposisjon for å kunna berga oss tilbake til seg sjølv. Det kunne han berre ved å bli menneske lik, dvs fullt og heilt menneske. For berre som menneske kunna han gjera våre gjerningar på våre vegne.

v.8: Men ikkje berre at han gav avkall på dette, det var eit stort offer, men i tillegg måtte han tola å bli mistrudd, håna, spotta, hudfletta, krossfesta og til slutt forleten av sin eigen far. Alt i lydighet mot Far og i kjærleik til oss. For ein frelsar me har. Men så stor måtte han vera, les me i Hebrearbrevet, om han skulle koma i mål med prosjektet.
Lydighet, ja. Det var der det stoppa opp for oss. Adam var ulydig, og alle etter han. Kva kan me lesa av ulydighet? Sjølvforguderi. Me vil bestemma over oss sjølv på tvers av Guds bestemming, og då har me gjort oss sjølve til gudar. Men han som verkeleg var Gud, gjorde seg til eit heilt og fullt sant menneske som oppfylte Gud vår Fars vilje heilt til det ytste. Og han gjorde det på våre vegne, me som framleis, sjølv etter at me er frelste, ligg i opprøret og ikkje kan produsera vår eiga rettferd. Må me for Kristi og vår eiga skuld aldri slutta å sanna syndene våre som det dei er: gudlaust opprør og ukjærleg egoisme.

v.9 handlar om eit grunnprinsipp i Guds rike: den som fornedrar seg sjølv, vert opphøgd av Gud. Det står fast. Jesus fornedra seg, og vart reist opp frå dei døde og teken opp til himmelen og gjeninnsett som herskar over himmel og jord. Men alt er ikkje som før:
No er du og eg saman med han der han er. For du skjønar: Jesus tok oss alle opp i seg då han døydde på krossen, difor er me i dag i han der han er. Dette kan me berre gripa i tru. Men eg vil at du skal gjera akkurat det. Du skal væpna deg med den tanken at når Gud vår Far vil sjå på deg, må han sjå på Sonen, for det er i han du er. På krossen døydde Jesus for alle, han romma heile menneskeætta, og Gud reknar Jesus som gyldig for alle dei som ynskjer at det han skal vera det for dei, altså for dei som trur. Men dei som ikkje vil nyta godt av denne ordninga, vert løyst frå henne og dømt etter lova i all sin konsekvens. Er du misfornøgd med deg sjølv? Gud ser deg i Jesus, og for han er det som om du aldri har synda. Du er for han som Jesus er.

Men det ligg meir her: Det at Jesus vart opphøgd innebar at han fekk namnet sitt attende. Kva namn er det? Namnet over alle andre namn. Og kva er det? Det er JHVH, Herren, Adonai. Så ser me her: Den Herre som talar til oss i heile Det gamle testamente er ingen annan enn Jesus før han vart menneske.

v.10: Difor var det naturleg at menneskeætta sitt opprør mot Gud råka Jesus med full tyngde. Det kunne ikkje gå annleis. Når me fekk Gud mellom hendene våre, tok me livet av han. Menneske toler ikkje å ha Gud på nært hald utan å bli provosert anten til å venda om til han eller å forsøka å fjerna han.

Slik er det enno. Ikkje alle bøyer kne for Jesus i dag. Ikkje alle anerkjenner Jesus som Gud og frelsar. Men ein dag må dei berre det. Når Jesus kjem att i herlegdom, døyr all diskusjon og motseiing bort: Då skjønar alle. Då bøyer alle kne for Jesus og sannar til Gud vår fars ære at Jesus Kristus er Herre. For mange vert det for seint. Vår jobb som kristen kyrkjelyd er å hjelpa så mange som råd er å forstå dette her og no og lukka han inn i hjarto sine slik at denne dagen vert ein jubeldag for dei.

fredag 29. august 2008

Filipparbrevet 2,1-4

vers 1-2: Paulus løftar her opp verdien av at kristne står saman og er samde. Det var ei sann glede for han når dei kristne han hadde ansvaret for viste kvarandre kjærleik og tenkte samstemt. På engelsk: in one accord. Strengene på ein gitar har ulik tonehøgde, men slår du ein akkord, tonar dei med kvarandre, og saman lagar dei ein vakrare tone enn det dei gjer kvar for seg. Slik er det når kristne elskar kvarandre og er samde.

Me har lagt oss til eit munnhell er hos oss som er slik: Det er ikkje nødvendig at me er einige, berre me står saman. Men det er å forringa verdien av semje. For den verdien er stor. Alt vert vakrare og sterkare i Guds kyrkje når dei truande er samde med kvarandre og med Gud.

For grunnlaget for denne einskapen i tanke og tale ligg i å ha ein stor Jesus, og saman leva han så nært at me høyrer kva han seier og registrera kva som ligg han på hjarta.

Krangel, splid og konflikt kjem alltid frå våre eigne syndige hjarto. Frå Jesu hjarta kjem sanning, fred og godleik og alt anna godt. Difor må me leggja oss tett inntil han, for berre han har medisin mot synda sin forferdelege verknader på liva våre.

I vers 3 set Paulus namn på sjølve ursynda hos oss: egoistiske ambisjonar og innbilskhet på eigne vegne. Ingenting av det me gjer må vera motivert ut frå slike mørke og låge krefter som dette, men ut frå ei audmjuk haldning der ein set andre høgare enn seg sjølv. Ein kunst berre vår kjære Herre Jesus kan læra oss med sin altoppslukande kjærleik til oss og sitt lysande føredøme. Ein kyrkjelyd der dette er grunntonen må jo vera himmelriket på jord.

vers 4: Dei fleste menneske let seg styra av snevre eigeninteresser. Det er sikkert den sterkaste drivkrafta i menneskelivet. Men me som er Guds barn må heile tida ta eit oppgjer med denne primitive og egoistiske tendensen og lat oss styra av Guds interesser og det som tener andre menneske. Du slette tid kor me treng å be: "Gud, kom og fyll oss med Anden. Du fordrar høge ting av oss, men me veit at det du fordrar vil du gje. Amen"

onsdag 27. august 2008

Filipparbrevet 1,22-30

v. 22-26: Her antydar Paulus at han kunne, dersom han ville, ha fått vore med Jesus i herlegdomen. Men han kjenner seg dregen til begge sider, både til å vera saman med Jesus og det å vera saman med filipparane og andre kristne på denne sida. Og omsynet til kyrkjelydane blir det viktigaste for han. Han vil ikkje forlata dei, men vera hos dei og velsigna dei slik at dei skal få oppleva framgang i trua.

Dei fleste kristne lever i ein sfære av snevre eigeninteresser. Men ikkje Paulus. Og me skulle ha vore som han og vore levande opptekne av at Gud skal få ære og våre kristne søsken skal oppleva framgang i kristenlivet. Desse to omsyna skulle ha prega liva våre.

v 27: Paulus formanar dei å leva eit liv som er evangeliet verdig. Det tyder at dei som kristne skal leva i samsvar med evangeliet. Det inneber at dei er sanne, gode, trufaste, ansvarlege, fredsskapande og forsonlege menneske, og at me saman kjempar for evangeliet. Dersom me lever slik, strekar me under evangeliet og stadfester det. Dersom liva våre er prega av fiendskap, vondskap, lygn, svik, strid og sjølvopptatthet strekar me over evangeliet slik at folk ikkje anerkjenner det som gyldig.. Dersom me ikkje lever truverdig, vert heller ikkje evangeliet truverdig. Evangeliet er i sitt vesen ekspansivt fordi Guds kjærleik og tilgjeving er for alle. Derfor må me leva ekspansivt dersom me skal leva eit liv som er Kristi evangelium verdig. Blir kyrkjelydane innovervendte og ikkje-evangeliserande, lever dei i konflikt med evangeliet sitt vesen og misser av den grunn truverde.

v.28-30: Her ber han dei om ikkje å la seg skremma. Det er kjent at frykten er djevelens fremste våpen. Det veit dei kristne i mange muslimske og kommunistiske land alt om. For å unngå fengsling, tortur og anna diskriminering, er det lett å halda ein kåg og usynleg profil. Men det er lett å gje etter for frykten her hos oss også. Det skal vera sikkert. Men me må behandla frykten som det han er: eit resultat av djevelen sin målretta gjerning i liva våre for å lamma oss og setja oss ut or spel. Difor ber Paulus oss om å sjå lenger enn til det nærliggjande og over til Gud som har full kontroll og som gjennom lidinga vil gje oss større sigrar enn me vil få dersom me bøyer av for å unngå vanskane.

tirsdag 26. august 2008

Filipparbrevet 1,12-21

Først ei bøn: "Å Herre, du har gjeve oss ditt ord som eit ljos på vegen. Gje meg å grunda på det og praktisera det. Lat ordet ditt lysa sterkare og sterkare for meg dag for dag, styrka ditt liv i meg, inspirera meg og gje meg meir innsikt og kunnskap om din vilje slik at eg kan dømma om kva som er rett og godt i mitt eige og andre sine liv. Amen."

v.12 Fengslinga av Paulus har ført til framgang for evangeliet. Slik er Guds visdom: det som ser ut som eit katastrofalt nederlag for oss, snur han til suksess for sitt rike og si kyrkje.

v.13. Dersom Paulus ikkje hadde vorte kasta i fengsel, hadde han ikkje kunna vitna for keisaren si livvakt. Og korleis skulle denne gruppa elles bli nådd med evangeliet. Det er så mange grupper og subkulturar me som kristne ikkje når, og då hender det at Gud må gjera ein vri og snu litt opp ned på ting for å kunna nå fram til desse menneska med sin kjærleik.

v.14. Fengslinga av Paulus har ført til at fleire tok ansvar. Det er lett å lena seg til store leiarar, men når Gud fjernar dei, må andre ta tak, og det resulterte i dette tilfelle at fleire vart frelst enn om apostelen ikkje hadde vorte fengsla. Slik har det ofte vore elles også. Guds rike stoppar ikkje med at store leiarar døyr, vert fengsla eller vert borte av andre grunnar.

v.15-18: Nokre nytta høve til å gå Paulus i næringa. Slike finst alltid i Guds kyrkje. Men så lenge dei forkynner sanning, får det våga seg, skriv Paulus, at motiva deira var elendige. Medisin er medisin om du får det hos eit godt eller eit dårleg menneske.

v.19: Paulus veit at kyrkjelyden i Filippi ber for han, og at dette skal bli til frelse for han, dvs. at han skal bli sett fri. Bøn for fengsla og forfølgde kristne er noko som har effekt, og som alle Guds barn bør driva med.

v.20: Paulus var ihuga for Guds ære. Han ville at Gud skulle få ære gjennom alt han føretok seg. Er det omsynet til Guds ære som driv deg? Det er vel heller ei sjeldan sak at kristne har det slik. Me blir drivne av så mangt. Dei fleste av eigeninteresser. Men det viktigaste for oss som Guds barn skulle vera at Gud får ære av alle menneske. Kvifor skal folk overgje liva sine til Gud? for å bli frelst? Ikkje primært. Først og fremst fordi alle menneske tilhøyrer med rette Gud, og for at Han skal få ære som tilkjem Han.

v.21 er mektig. Det er Paulus sitt personlege vitnemål. Jesus var hans liv. Det var Jesus det handla om for Paulus frå han sto opp om morgonen til han la seg om kvelden. Jesus var hans glede, hans fortrulege ven, hans frelsar og herre, håp og kraftkjelde. Jesus var hans rettferd og alt han trong for dette livet og for det som kjem. Han levde så oppi Jesus at han berre gledde seg til å døy, for då visste han at det som han her hadde sett stykkevis og delt, då ville tre fram i sin fulle herlegdom. Du verda som han gledde seg til det.

mandag 25. august 2008

Filipparbrevet 1,1-11

Filipparbrevet er eitt av dei såkalla ”fangenskapsbreva” som Paulus skreiv medan han sat fengsla i Rom. Det er forfatta på same tid som Efesarbrevet og Kolossarbrevet og brevet til Filemon, i tida 61-63 e. Kr.
Paulus grunnla kyrkjelyden i Filippi på si andre misjonsreise. Det kan me lesa om i Apostelgjerningane 16. Les dette avsnittet før du går vidare med denne gjennomgangen.

v.1 Paulus har skrive dette brevet saman med Timoteus, som var Paulus sin næraste og mest betrudde og best omtalte medarbeidar. Det er stilt til ”dei heilage i Kristus Jesus” saman med ”tilsynsmenn” og ”tenarar”.
Alle truande er heilage. Å vera heilag er å vera moralsk og åndeleg perfekt etter Guds standard, samt innvigd til teneste for Gud. Det er å vera kristen. Me er ikkje tilgjevne for å vera tilgjevne, men for å kunna tena Gud på rett vis med liva våre. Dette må me skjøna dersom me skal bera gode frukter. Me er frelst for å tena Gud med lovsong og bøn, og medmenneska våre med Guds ord gode gjerningar.
Som kristne har me privilegiet å kunna omgåast Gud utan redsle for dom. Dette set oss fri til å tena Gud med glede i Den Heilage Ande. Hans bod og vilje blir vår lyst.
Alle kyrkjelydar Paulus grunnla hadde tilsynsmenn (presbytarar) og tenarar (diakonar). Det er ingen grunn for oss å endra på dette i vår tid. Tilsynsmenn er hyrdar. Hyrde er den primære leiarnemninga i Bibelen. Jesus er ”den gode hyrde”. David sannar at ”Herren er min hyrde.” Og Israels leiarar i GT var alle ”hyrdar”, om enn sjeldan gode. Kva er oppgåva til ein hyrde: Esekiel 34,4 gjev oss svar: Ein hyrde skal lækja dei sjuke, styrka dei svake, binda om dei knuste, samla dei bortdrivne og leita opp dei bortkomne. Dette er omfattande og berre dei med den beste karakter, med eit etisk høgverdig liv og med gode pedagogiske evner bør bli tilsynsmenn. Ein hyrde i fylgje Efesarbrevet 4 også vera med å utrusta dei heilage til all god gjerning, og han skal vakta dei mot falsk lære, føra dei til gode beitemarker (åndsfylt undervisning i Guds råd) og sørga for opplæring av nye leiarar. Interessant å vera hyrde. Og det gode er: Herren utrustar hyrdane sine for dei oppgåvene han har gjeve dei.
Diakonane skulle i urkyrkja ta praktisk ansvar samt dra omsorg for folk med særskilde behov. Diakontenesta er Kristi kjærleik i praksis, og demonstrerer denne i praksis for menneska. Diakontenesta gjer evangeliet truverdig, og er umåteleg viktig. Den må utøvast av folk med høge etiske kvalitetar.

v.2 er ei nådehelsing, ei velsigning som Paulus legg på lesaren.

v.3-4. Paulus takkar Gud for dei truande venene sine i Filippi, og han ber for dei med glede. Det er viktig at me takkar Gud for våre kristne søsken og for kyrkjelyden me tilhøyrer. Dei er nemleg Guds gåve til oss. Så det skulle berre mangla at me ikkje skulle takka for dei.
Like viktig er det å be for dei. Når me trufast ber for kvarandre, fungerer me så mykje betre som kristne i kvardagen. Bøna er eit mektig våpen mot djevelen, og dersom me ikkje er trufaste i dette, går alt mykje tyngre for oss, og fleire fell i freisting og går rundt med ei lammande nederlagskjensle. Forbøn set verkeleg fart i oss.

v.5. Filipparane hadde grepe misjonsvisjonen. Dette må ha gledd Paulus enormt når me tenkjer kor sentral den var i hans liv. Misjon er og blir eit teamarbeid. I Lausannepakta les me at ”heile kyrkja må bringa heile evangeliet til heile verda!” Filipparane melde seg på. Dei var med, og dei kan tena som eit førebilete for oss i dag. For skal me vera ærlege så er realiteten slik i dag at ”deler av kyrkja bringer deler av evangeliet til deler av verda.”

v.6. Misjonsiveren er "den gode gjerning" som Gud har begynt i filipparane. Han forventar at dei skal veksa seg enno sterkare i dette, bli enno meir ansvarlege og kraftfulle i tenesta for evangeliet. Dette er ei gjerning av Gud som han sjølv skal fullføra i dei sanne kristne fram til Jesu Kristi dag. Det er såleis normalt at kristne kyrkjelydar, og kyrkja i det heile, veks og utviklar stadig større innsikt og tyngde i tenesta.

v.7. Denne teneste kallar Paulus for å forsvara og stadfesta evangeliet. Å forsvara evangeliet er å forkynna det, vitna om det og argumentera for det. Forkynninga vert så stadfesta gjennom under og teikn. Slik må det vera til Jesus kjem att.

v.8 fortel om kor høgt Paulus elskar dei han skriv til. Han tek Gud til vitne på det.

v9-11 viser oss kva Paulus ber om for filipparane. Han ber om at kjærleiken som dei har fått må bli meir og meir rik på kunnskap og all innsikt, eller dømekraft som det står i ei anna omsetjing. Dette er ei bøn å læra av. Nokre kristne er fulle av kjærleik, men likevel svake på dette å skilja rett frå galt. Då vert dei gjerne ettergjevande andsynes synd. Det er farleg. For synda er som ein kreftsjukdom både i enkeltmenneskers liv og i kyrkjelyden. Den må bort. Det hjelper lite om ein kirurg er veldig glad i pasientane sine, men ute av stand til å bruka kniven. Det vert ikkje legedom av berre kjærleik, ei heller i Guds kyrkje. Nokre må ha forstand på å skjera bort det som vondt er, det som ikkje har si rot i sanning og kjærleik. Og var det trong for ei slik bøn då, er det ikkje mindre no.

v.10. Dette står om vårt evige vel. Utan denne innsikten kan me ikkje bli ståande utan lyte på Kristi dag, eit uttrykk som peikar fram mot hans atterkome til dom.

v11. For den dagen Jesus kjem att vil han at me skal vera som tre fulle av frukt. Rettferds frukt. Det er alt det gode som Guds kjærleik og Guds ord har bore fram i liva våre, kvalitetar som har vakse fram i liva våre fordi me har vore sameint med Kristus og kristne søsken.