Salme 119,58-60

 58 Av heile mitt hjarte bed eg om velvilje for ditt andlet.

          Ver meg nådig slik du har sagt!
          
    59 Eg har tenkt over mine vegar,
          eg vil venda attende til dine lovbod.
          
    60 Eg skundar meg, eg dryger ikkje
          med å halda dine bod.

I vers 58 ber salmisten av heile sitt hjarta om velvilje for Herrens andlet, at Herren skal ta imot han med nåde og respondera positivt på bøna hans, og han legg til: "slik du har sagt". Han minnar Herren om at løftene, noko Gud likar godt, og som han oppmodar oss til å gjera.

Det finst mange halvhjarta bøner i verda, bøner bedne av religiøs plikt. Dei har liten og ingen verdi dersom dei då smått om senn ikkje fører oss inn i noko sterkare. Eit menneske som ber av heile sitt hjarta, er desperat etter Gud og hans hjelp, og kan ikkje klara seg utan. Gud responderer på slike bøner. Ei bøn som er god å be er denne: "Herre, skap den desperasjon i meg som gjer at eg blir ein som ber av heile mitt hjarta!"

Vers 59 er ei omvendingsbøn. Det vanskelegaste eit menneske kan gjera er å erkjenna feil, og enno verre er det å erkjenna at sjølve retninga på livet har vore feil, at ein har vore på veg bort frå Gud og himmelen. Det er nok ikkje der denne salmisten er, han er jo ein gudfryktig mann. Men likevel har han funne avvik hos seg sjølv, han ser at han har akseptert synd i livet sitt, og at han treng regulering. Difor sannar han synd som synd, får ting på rett plass og vender attende til Guds lov.  Dette er den daglege omvendinga som alle kristne må leva i for å bli ståande i trua og leva sunne og sanne kristenliv. 

Og som eit førebilete for alle menneske dryger han ikkje med å ta denne avgjerda. Det er ingenting å venta med. Det er berre å hoppa i det. Når eit menneske ventar med å bli kristen, eller ventar med å ta eit naudsynt oppgjer med Gud eller eit medmenneske som ein har påført skade eller tap, er det eit bedrag. For me har ikkje god tid, me har ikkje tid i det heile tatt, berre augneblinken. Ingen rår over framtida, berre Gud. Og for det andre: Kvifor skal me på død og liv alltid leva så lenge i det som er feil og som forringar livskvaliteten vår? Nei, få det ut av livet ditt med ein gong så du kan nyta livet med Gud og nesten i lange, gode drag. 

Salme 25,12-14

       12 מ Kvar den som fryktar Herren,
          lærer av han den veg han skal velja.
         
    13 נ Sjølv skal han leva i lukke,
          og ætta hans skal arva landet.
         
    14 ס Herren talar fortruleg med dei som fryktar han,
          han gjer dei kjende med si pakt.
          

v.12: Å frykta Herren betyr å anerkjenna hans overherredøme, noko som inneber at me let Bibelens ord vera gyldig for oss i alle ting. Gjer me det, lærer me lett kva veg me skal velja, for det står jo alt i Boka. Der gjev Herren oss sikker rettleiing slik at me ikkje rotar oss bort frå han, og slik at liva våre får den rett innretning.

v.13: Når me går saman med Gud på Guds vegar, vert me lukkelege. Når me kan vera til glede for Gud og nesten, kjenner me at liva våre har rett kvalitet og god meining, og då blir me glade. Me lever midt i Guds plan, og har det som fisken i vatnet, eller plomma i egget, om du vil.

"Ætta hans skal arva landet". Ein arv i bibelsk språkbruk gjeld ikkje berre ein rikdom som kjem til folk ein gong i framtida, nei, den er like gjerne notidig. Det var sagt om levittane i Det gamle testamentet at Herren i sin eigen høge person var deira arv, Esekiel 44, 28. Dei skulle halda seg til han, fryda seg i han og tena han natt og dag livet gjennom.

Landet i GT er Guds rike i NT. Som Jesustruande er me arvingar til Guds rike, og det inneber at me og alle me vinn for Kristus (vår ætt), skal få leva i Guds rike her og no, nyta hans gåver og erfara hans kraftfulle nærvær. Dette er Guds land der Gud alltid er nær, der me har fulle borgarrettar, ein haug med privilegier og der Guds gode lover gjeld, der Herren talar fortruleg med venene sine (v. 14) og gjer si pakt kjent for dei. Kva pakt er det? Det er den nye pakt, den som han oppretta med oss gjennom Jesus, den som handlar om at han vil tilgje oss syndene våre og skriva lovene sine inn i hjarto våre slik at me følgjer dei med glede, Jeremia 31,31-34.

Gud har fortruleg samfunn med sine barn. Høve mellom ein kristen og Gud er til dei grader TOSIDIG. Det er ikkje berre me som betrur oss til HAN, men han betrur seg til OSS. Det var dette Gud ville med oss då han skapte oss, ha eit tosidig fortruleg høve, nokon å kunna snakka fornuftig meg, nokon å dela sine planar med, nokon å diskutera med, nokon som kunne koma med innspel. Bøn er KOMMUNIKASJON, ikkje monolog. Ein trent bedar er ein del av Guds råd.

Salme 4

v.2: David ber Gud om positivt svar på bøna si. Alle bedarar er avhengige av det. Dersom Gud ikkje svarer på bønene våre, er det fåfengt å be. Dersom Gud ikkje bryr seg om oss og grip inn i liva våre, er han ikkje Gud. Men David har erfart Guds hjelp mange gonger når situasjonen har vore umogeleg, og han kjenner Gud som si rettferd, dvs som den Gud som elskar, tilgjev og gjerne hjelper.

I ljos av Det nye testamente veit me at det er Jesus som er vår rettferd. Han sonte våre synder og gav oss si rettferd i gåve. I han er me fullkomne for Gud, me er rettferdiggjort av Gud sjølv.

David appellerer til Guds nåde. At Gud er ein nådig Gud betyr at han elskar oss utan grunn i oss sjølve, og han svarer på bøn utelukkande fordi han elskar oss på denne måten.

v.3: Som Herrens tenar var David, som Jesus, ofte utsett for vanære mellom menneske. Aldri er livet så tungt som når dette skjer, særleg når det skjer frå menneske som står oss nært. Ordet svik tyder på at det er nærskulde fiendar det her er snakk om. Og når menneska vil oss til livs, vert dei sanneleg veldig omtrentlege med sanninga, og det hender at dei jagar etter lygn og svik for å nå sine mål. I v.2-5 åtvarar David dei mot slik framferd.

v.4: Her slår han fast at Herren gjer under for dei som er trufaste mot han, og at David sine fiendar må forstå at når dei går til åtak på han, går dei til åtak på Gud, for Gud er på David si side. Han minnar dei på at Gud høyrer når han bed, at han er ein far som kjem raskt til hjelp når han ropar på han.

v.5: Difor bør motstandarane skjelva av redsle, tenkja seg grundig om og slutta med denne vondskapen (Gud er ikkje til å spøka med)...

v.6: ...og bera fram dei rette offer, dvs overgje hjarto sine til Gud og læra seg å stola på han i staden for å fremja sine eigne saker ved å fornedra andre. Slikt er ikkje berre synd, det er vondskap. Vondskap er nemleg synd som tek sikte på å skada andre menneske og ikkje berre å sikra seg føremuner på uærleg eller ulovleg vis.

v.7-9 er del 2 av denne salma, og ikkje direkte knytt til v.1-6.

v.7: er ei bøn om lukke og Guds nærvær. Tanken er: sann lukke ligg i det å leva i ljoset frå Gud og i det å ha nærkontakt (stadig "blikkontakt") med han.

v.8: Den som lever i dette, har større lukke og glede enn det rikaste menneske i verda

v.9: og kan leggja seg trygt om kvelden og sova godt. Gud vaker trufast og passar på.

Filipparbrevet 1,1-11

Filipparbrevet er eitt av dei såkalla ”fangenskapsbreva” som Paulus skreiv medan han sat fengsla i Rom. Det er forfatta på same tid som Efesarbrevet og Kolossarbrevet og brevet til Filemon, i tida 61-63 e. Kr.
Paulus grunnla kyrkjelyden i Filippi på si andre misjonsreise. Det kan me lesa om i Apostelgjerningane 16. Les dette avsnittet før du går vidare med denne gjennomgangen.

v.1 Paulus har skrive dette brevet saman med Timoteus, som var Paulus sin næraste og mest betrudde og best omtalte medarbeidar. Det er stilt til ”dei heilage i Kristus Jesus” saman med ”tilsynsmenn” og ”tenarar”.
Alle truande er heilage. Å vera heilag er å vera moralsk og åndeleg perfekt etter Guds standard, samt innvigd til teneste for Gud. Det er å vera kristen. Me er ikkje tilgjevne for å vera tilgjevne, men for å kunna tena Gud på rett vis med liva våre. Dette må me skjøna dersom me skal bera gode frukter. Me er frelst for å tena Gud med lovsong og bøn, og medmenneska våre med Guds ord gode gjerningar.
Som kristne har me privilegiet å kunna omgåast Gud utan redsle for dom. Dette set oss fri til å tena Gud med glede i Den Heilage Ande. Hans bod og vilje blir vår lyst.
Alle kyrkjelydar Paulus grunnla hadde tilsynsmenn (presbytarar) og tenarar (diakonar). Det er ingen grunn for oss å endra på dette i vår tid. Tilsynsmenn er hyrdar. Hyrde er den primære leiarnemninga i Bibelen. Jesus er ”den gode hyrde”. David sannar at ”Herren er min hyrde.” Og Israels leiarar i GT var alle ”hyrdar”, om enn sjeldan gode. Kva er oppgåva til ein hyrde: Esekiel 34,4 gjev oss svar: Ein hyrde skal lækja dei sjuke, styrka dei svake, binda om dei knuste, samla dei bortdrivne og leita opp dei bortkomne. Dette er omfattande og berre dei med den beste karakter, med eit etisk høgverdig liv og med gode pedagogiske evner bør bli tilsynsmenn. Ein hyrde i fylgje Efesarbrevet 4 også vera med å utrusta dei heilage til all god gjerning, og han skal vakta dei mot falsk lære, føra dei til gode beitemarker (åndsfylt undervisning i Guds råd) og sørga for opplæring av nye leiarar. Interessant å vera hyrde. Og det gode er: Herren utrustar hyrdane sine for dei oppgåvene han har gjeve dei.
Diakonane skulle i urkyrkja ta praktisk ansvar samt dra omsorg for folk med særskilde behov. Diakontenesta er Kristi kjærleik i praksis, og demonstrerer denne i praksis for menneska. Diakontenesta gjer evangeliet truverdig, og er umåteleg viktig. Den må utøvast av folk med høge etiske kvalitetar.

v.2 er ei nådehelsing, ei velsigning som Paulus legg på lesaren.

v.3-4. Paulus takkar Gud for dei truande venene sine i Filippi, og han ber for dei med glede. Det er viktig at me takkar Gud for våre kristne søsken og for kyrkjelyden me tilhøyrer. Dei er nemleg Guds gåve til oss. Så det skulle berre mangla at me ikkje skulle takka for dei.
Like viktig er det å be for dei. Når me trufast ber for kvarandre, fungerer me så mykje betre som kristne i kvardagen. Bøna er eit mektig våpen mot djevelen, og dersom me ikkje er trufaste i dette, går alt mykje tyngre for oss, og fleire fell i freisting og går rundt med ei lammande nederlagskjensle. Forbøn set verkeleg fart i oss.

v.5. Filipparane hadde grepe misjonsvisjonen. Dette må ha gledd Paulus enormt når me tenkjer kor sentral den var i hans liv. Misjon er og blir eit teamarbeid. I Lausannepakta les me at ”heile kyrkja må bringa heile evangeliet til heile verda!” Filipparane melde seg på. Dei var med, og dei kan tena som eit førebilete for oss i dag. For skal me vera ærlege så er realiteten slik i dag at ”deler av kyrkja bringer deler av evangeliet til deler av verda.”

v.6. Misjonsiveren er "den gode gjerning" som Gud har begynt i filipparane. Han forventar at dei skal veksa seg enno sterkare i dette, bli enno meir ansvarlege og kraftfulle i tenesta for evangeliet. Dette er ei gjerning av Gud som han sjølv skal fullføra i dei sanne kristne fram til Jesu Kristi dag. Det er såleis normalt at kristne kyrkjelydar, og kyrkja i det heile, veks og utviklar stadig større innsikt og tyngde i tenesta.

v.7. Denne teneste kallar Paulus for å forsvara og stadfesta evangeliet. Å forsvara evangeliet er å forkynna det, vitna om det og argumentera for det. Forkynninga vert så stadfesta gjennom under og teikn. Slik må det vera til Jesus kjem att.

v.8 fortel om kor høgt Paulus elskar dei han skriv til. Han tek Gud til vitne på det.

v9-11 viser oss kva Paulus ber om for filipparane. Han ber om at kjærleiken som dei har fått må bli meir og meir rik på kunnskap og all innsikt, eller dømekraft som det står i ei anna omsetjing. Dette er ei bøn å læra av. Nokre kristne er fulle av kjærleik, men likevel svake på dette å skilja rett frå galt. Då vert dei gjerne ettergjevande andsynes synd. Det er farleg. For synda er som ein kreftsjukdom både i enkeltmenneskers liv og i kyrkjelyden. Den må bort. Det hjelper lite om ein kirurg er veldig glad i pasientane sine, men ute av stand til å bruka kniven. Det vert ikkje legedom av berre kjærleik, ei heller i Guds kyrkje. Nokre må ha forstand på å skjera bort det som vondt er, det som ikkje har si rot i sanning og kjærleik. Og var det trong for ei slik bøn då, er det ikkje mindre no.

v.10. Dette står om vårt evige vel. Utan denne innsikten kan me ikkje bli ståande utan lyte på Kristi dag, eit uttrykk som peikar fram mot hans atterkome til dom.

v11. For den dagen Jesus kjem att vil han at me skal vera som tre fulle av frukt. Rettferds frukt. Det er alt det gode som Guds kjærleik og Guds ord har bore fram i liva våre, kvalitetar som har vakse fram i liva våre fordi me har vore sameint med Kristus og kristne søsken.