1.pinsedag 2023. Apostelgjerningane 2,1-4

Då pinsedagen kom, var alle samla på éin stad.  2 Brått lét det frå himmelen som når ein sterk vind blæs, og lyden fylte heile huset dei sat i.  3 Tunger, liksom av eld, synte seg for dei, skilde seg og sette seg på kvar og ein av dei.  4 Då vart dei alle fylte av Den heilage ande og tok til å tala på andre språk etter som Anden gav dei å forkynna.

Gode Gud og Far! Takk for ordet ditt som har kraft i seg til å frelsa, fornya, utrusta og lækja. Gjer det også i dag. Heilage Far, helga oss i sanninga. Ditt ord er sanning. 

I dag er det første pinsedag. Pinse handlar om mange ting. I dag vil eg fokusera på det som handlar om tilgjengelegheit.

For det første: Pinse betyr at Guds kjærleik og nåde er blitt tilgjengeleg for alle menneske i heile verda. 1.pinsedag, slik me les om denne i Apostelgjerningane 2, var startskotet for den kristne misjon. Døra inntil Gud hadde vore stengt for nasjonane, og berre på gløtt for israelittane. Men då Jesus døydde på krossen, rivna forhenget i tempelet som eit symbol på at døra inn til Gud vart slått på vidt gap for jødar og grekarar, kvinner og menn, rike og fattige, høge og låge, dei langt borte og dei som var nær. Men berre Den Heilage Ande kan overtyda menneska om at Jesus er Herre, og han kom på pinsedagen for å fylla og utrusta alle truande, overtyda folk flest om at dei har bruk for Jesus og ta bustad i alle som tek imot evangeliet.

For det andre: Etter første pinsedagen er Guds kraft blitt tilgjengeleg for alle som trur på Jesus. Skal me tena Gud i vår eige kraft, blir resultata små og skrøpelege. Men let me oss fylla av Den Heilage Ande, som Paulus formanar oss til, då strøymer liv og kraft ut frå oss til ei verd som så desperat treng Gud. Når me let oss fylla av Anden, begynnar me å leva overnaturlege liv, og når folk møter oss, møter dei Gud, han som har skapt dei og som elskar dei. Han kjem nær til dei gjennom oss.  Slik fungerer Den Heilage Ande. Dette er pinsekrafta, og når me har Den Heilage Ande med oss, når han pregar liva våre og får det til å renna over av kjærleik og kraft, blir det veldig mykje lettare for folk me møter å ta imot Jesus og bli kristne. For det er berre Den Heilage Ande som kan kristna folk. Men det store for oss er at han gjer det gjennom oss, me er blitt hans medarbeidarar, og det er verdas største privilegium

1)     Gode Far! Reis opp kyrkja di i Noreg, og utrust henne til å forkynna ditt ord og demonstrera di kraft for alle som bur i dette landet, slik at alle nordmenn kan venda om til deg og bli ekte kristne.
Ver nær alle som vert forfølgde fordi dei trur på Jesus. Gje dei stor styrke. Me ber om fred og rettferd i Ukraina, Jemen, Sudan, Myanmar og andre plassar der hatet og krigen rår.
Me ber om liv og livsrett for alle ufødde barn.
Me ber om klokskap og rettsinn for kongen, regjeringa, for stortingsrepresentantane og for alle dommarane i landet vårt.
Må dette landet bli styrt etter dine rettferdslover   

Me ber om at Bibelen skal bli omsett til alle verdas språk, og at evangeliet om Jesus skal nå ut til alle menneske.

Me ber om at Jesus snart skal koma tilbake for å dømma levande og døde, og frelsa alle dei som trur. Amen!

Salme 119,92-94

 Om eg ikkje frydar meg over di lov,

          går eg til grunne i mi naud.
          
    93 Eg gløymer aldri dine påbod,
          ved dei gjev du meg liv.
          
    94 Frels meg, for eg er din!
          Eg spør etter dine påbod.

v.92 Salmisten har det ikkje lett, og han er i stor naud. Han føler at han kan koma til å gå til grunne. Me kan ikkje vita kva han meiner med det, men det me KAN vita er at plusskrafta i Guds ord er større enn minuskrafta i ein vond lagnad, og han vel å fokusera på dei fantastiske sanningane i Bibelen, at han er elska og tilgjeven, at Gud er med han og at ingenting vondt kan råka han utan at det skal bli til hans fordel. Det er grunn til å fryda seg over slikt. Salmisten gjer det, og då taper det vonde makta si i livet hans.

v.93. Salmisten repeterer Guds ord for seg sjølv så ofte at han ikkje gløymer dei. og han praktiserer Guds ord. Det gjev liv. Guds bod er gode, og når ein kristen gjer det han har fått beskjed om, opplever han at han lever meir enn nokon gong. Alle me som elskar Gud blir tilfredse og sterke når dei tener han og gjer det han har pålagt oss på ein skikkeleg måte.  Lydnad styrker kristenlivet. Ulydnad sveikkar det.  

Vers 94 er ei bøn om frelse. Ikkje frelse frå synd, for han tilhøyrer jo allereide Gud, men det kan vera frelse frå sjukdom, farlege situasjonar eller farlege personar. 

Salmisten spør etter Herrens påbod, så markerer han at han ønskjer å handla etter Guds vilje og ikkje sin eigen. Det er livsviktig for oss kristne at me handlar i samsvar med Guds vilje, ellers blir me veldig sårbare og kan lett rota oss vekk frå Gud. 

Salme119,89-91

 89 ל I all æve, Herre,

          står ditt ord fast i himmelen.
          
    90 Din truskap varer frå slekt til slekt,
          du har grunnfest jorda, og ho står ved lag.
          
    91 Etter dine lover står dei til denne dag,
          for alle ting må tena deg.

v.89. Guds ord står for evig fast i himmelen, las me her. Det er verkeleg godt at noko står fas i ei tid då ting endrar seg veldig fort på dei fleste områder. Og det går an å bli svimmel av alt som skjer. Då er det godt at Gud og hans ord ikkje endrar seg. Han står fast, hans ord står fast og dei som står fast på Guds ord, står stødig midt i alle endringar.  "Om himmel og jord forgår, så skal aldri mine ord forgå," seier Jesus i Bergpreika. Ikkje den minste prikk ein gong skal tapa sin gyldighet, seier han ein annan plass. 

Kva er det å stå fast på Guds ord? Det er å tru på Jesus og lyda hans befalingar. Tru og lydnad er to ord som går hand i hand i Bibelen. Og samanhengen er enkel: Trua på Jesus syner seg hos oss på den måten at me lyder hans befalingar, ja, ikkje berre det at me lyder dei, me elskar dei. "Dei som elskar meg, elskar boda mine," Joh. 15. 

v.90. Bibelen er full av gode løfter til dei som stolar på Jesus og følgjer han. Dei opplever at Guds truskap rekker til skyene, dvs. så høgt at dei ikkje treng engsta seg for at dei ein dag ikkje skal gjelda. Det er løfter om tilgjeving, vern, lækjedom, hjelp, utrustning, leiing i stort og smått forutan om Guds gode nærvær og rause omsorg. Alt dette varer frå slekt til slekt, heilt til misjonsoppdraget er fullført, og Jesus kjem attende. Det er godt å minna kvarandre på dette i vår tid at det er Jesus som bestemmer historiens gang, og avslutninga kjem ikkje før evangeliet er blitt gjort kjent for alle folkeslag. Misjonen er Guds klokke, og så lenge Jesus ikkje set punktum, står alt ved lag, som det står i v.91, og alle menneske gjer lurt i å overgje liva sine til han og tena han som er tildelt all makt i himmel og på jord, og som ein dag skal døma kvart einaste menneske. 

Salme 119,84-88

 Kor mange dagar har din tenar att?

          Når vil du fella dom over dei som jagar meg?
          
    85 Dei frekke grev fallgraver for meg
          i strid med di lov.
          
    86 Pålitelege er alle dine bod.
          Hjelp meg! Dei jagar meg med løgn.
          
    87 Dei har mest gjort ende på meg her på jorda,
          men eg forlèt ikkje dine påbod.
          
    88 Gjev meg liv i di miskunn,
          så vil eg halda lovbodet frå din munn.

Vers 84 inneheld to spørsmål som salmisten ikkje vil få svar på. Først lurer han på kor lenge han har att her på jorda. Gud svarer vanlegvis ikkje på slikt. Og godt er det. Kvar dag har nok med si eiga plage, seier Jesus. Så lurer salmisten på når Gud vil dømma dei som er ute etter han. Til det ber nok Gud salmisten om å vera tolmodig og ta ein dag om gongen. Det finst ting som Gud fastset i sin visdom utan å opplysa eller konsultera oss. Vår oppgåve er å forkynna evangeliet, og held me på med det, har me meir enn nok å bala med. 

v.85 er alle forfølgde kristnes erfaring, dei som er ute etter dei, er frekke og set opp feller for dei. I Kina vert alle menneske nøye overvaka, og særleg dei kristne. Styresmaktene har sett opp mange hundre millionar ansiktsgjenkjennande kamera i landet, og det kan få store konsekvensar for den som blir obeservert på feil plass til feil tid. Den som blir observert på veg inn i ein leilighet der styresmaktene veit at det blir halde kristne møter, kan mista jobben, bli nekta rett til medisinsk handsaming eller nekta plass til skule og utdanning.  Slik driv styresmaktene på. Men dei driv på i strid med Guds lov, og ein dag er det dei som må stå til ansvar for at dei har frårøva kristne fridomen og levebrødet. Det blir ein dag med anger utan håp. 

v.86. For Herrens lover er pålitelege, og det er berre hans lover som gjeld når alt skal gjerast opp. Då vil det syna seg for alle at menneskelover i opposisjon til Guds lover er reine løgnlover vedtekne av overmodige politikarar som trur Gud er støv, men det er det dei som er.

I møte med statens lover kan me menneske kjenna oss små, og framover no vil det nok bli vedteke lover som legg nye restriksjonar på kristne som vil leva etter Bibelen. Gradvis vil det bli vanskelegare å vera bibeltru kristen, og stadig oftare må me berre be Herren om hjelp, og han vil halda oss oppe både som enkeltmenneske og som kyrkje. 

I vers 87 blir situasjonen enno meir tilspissa, og salmisten føler at motstandarane held på å gjera ende på han. Men trass i dette, kompromissar han ikkje på trua og overtydinga si, og han vik ikkje ein tomme når det gjeld det å hevda Guds rett.  I denne samanhengen tenkjer eg på den nigerianske jenta Leah Sharibu som i desse dagar har vore 6 år i fangenskap hos terrorgruppa Boko Haram, og som ikkje får koma heim til foreldra fordi ho held fast på den kristne trua si og ikkje vil konvertera til islam. Ho blir utsett for grov seksualisert vald, og har fødd to barn i fangenskap. 

Det er grunn til å markera her at det er ikkje så mange i vår kulturkrins som blir forfølgde fordi dei trur på Jesus, men me blir ganske uglesett og sjikanert om me løftar fram Guds ord i kjønnsdebatten, og dersom me hevdar hans lover for samliv er gyldige og gode for alle menneske gjennom alle tider. Då tek sosiale media fyr, og den som vågar seg på slikt, kan stå i fare for å bli oppsagt på jobben. 

v.88. Guds lover er gode, og dei som følgjer dei får det godt. Men Gud har ikkje gjeve oss dei for at me gjennom dei skal få evig liv. Nei, evig liv får med utelukkande ved å tru på Jesus, han som kom med miskunn til falne og ganske håplause syndarar. Lova tuktar oss til Kristus, og når me overgjev oss til han, blir me straks tilgjevne og fylte med Den Heilage Ande. Det inspirerer oss til å følgja dei lovene som i utgangspunktet avslørte og dømde oss. 

Salme 119.81-83

  81 כ Eg tærest bort av lengsel etter di frelse,

          eg ventar på ditt ord.
          
    82 Auga sloknar, eg ventar på dine ord,
          eg spør: «Når vil du trøysta meg?»
          
    83 Eg har vorte som ein skinnsekk i røyk,
          likevel gløymer eg ikkje dine forskrifter.

Herre Jesus! Du som er Guds ord, du er også i dette ordet me deler med kvarandre i dag. Nær trua vår, og styrk oss ved Den Heilage Ande. Amen! 

v. 81 Salmisten tærdest bort av lengsel etter Guds frelse. Det er sterke ord. Han ventar på eit ord frå Gud, ei openberring som kan redda han ut av ein fastlåst situasjon. Det er i alle fall den mest nærliggjande tolkinga, og slik kan me alle be om me har det slik. 

Men dette kan også vera forkynnaren si bøn. Han lengtar desperat etter at folk skal bli frelst, etter vekking, etter at Gud skal koma med friske, sterke, sanne og skapande ord som trenger inn i folks sinn som tveegga sverd som kløyver ånd, sjel, marg og bein og dømmer hjartans tankar og råd, som det står i Hebrearbrevet 4, og driv folk til omvending og tru, rykker dei ut av djevelens makt og fører dei inn i Guds evige rike. Slike ting lengtar eg etter. 

v.82 Salmisten skriv av "augo sloknar". Det kan bety at han kjem til å døy, eller at han er i ferd med å mista all inspirasjon og kraft, mista gløden. Eg trur helst det siste. Det følest ubehageleg, stundom panikkaktig når det skjer. Kva hender med meg no? Eg var jo så brennande og varm, så takksam og glad, men no har eg mista motet. 

Dette er ikkje Guds verk. Dette er fiendens gjerning i liva våre. Gud gjev oss aldri ei ånd som gjer oss motlause, men ei ånd som verkar visdom og kraft. Difor skal me avvisa motløysa, søka inn i Guds ord og be Gud om å forbarma seg over oss og igjen fylla sinn og tanke med lys optimisme. 

v.83 Salmisten føler seg som ein utbrukt skinnsekk kasta på bålet, og han tenkjer kanskje tilbake på den tida då han var ny og frisk og full av Ande og kraft. No er han redd for at Gud har forkasta han, at det er slutt, og tanken skremmer han. Og det kan eg forstå. For ein forkynnar å døy og gå i grav utan å ha sett gjennombrot, er ein marerittanke. Forstå det den som kan. Men poenget med å vitna og forkynna om Jesus er jo at folk skal koma til tru, bli glad i Jesus og begynna å følgja han. Men uansett: store resultat eller ikkje, for sin eigen del heldt salmisten fast på Guds ord, og det vil eg ha sagt: Det gjer eg også. Håpar at du også kan seia det same. For då er det i alle fall håp for oss, og ein dag vil me erfara at Gud løftar tenesta vår opp på eit høgare nivå, og me vil sjå langt større resultat enn det me har gjort så langt. Så fatt mot, og lukke til. 

Salme 119,79-80

" Lat dei som fryktar deg, koma tilbake. Lat dei som kjenner dine lovbod, koma til meg. Lat meg få følgja dine forskrifter med heile hjarta, så eg ikkje blir til skamme."

Gode Gud og Far! Takk for ditt ord som har kraft i seg til å frelsa, fornya, lækja, rettleida, utrusta og inspirera. Gjer det også her og no. Eg ber i Jesu namn. Amen!

Salmisten har opplevd at kyrkjelyden han var ein del av er blitt sprengt. Ikkje fordi folk har falt frå Gud i hjarto sine, men av andre ytre grunnar, truleg som eit resultat av forfølging. 

Han ber her om at dei må koma attende, at fellesskapet, samfunnet med dei heilage, skal attreistast. Alle Guds barn elskar sin åndelege familie. Ja, skriv Johannes i sitt første brev: søskenkjærleiken er eit bevis på at eit menneske er ein sann kristen og har Gud i hjarta.

Så ber han om personleg fornying og helging. Han vil ikkje berre lyda Guds bod i det ytre, men han vil gjera det gode ut frå kjærleiken til Gud og nesten, han vil likna Kristus. 

Det er ei god bøn som me alle gjer lurt i å be. Å halda Guds bod i det ytre har sjølvsagt sin verdi. Men det fører ingen av våre medmenneske til Kristus, det strøymer ingen varme ut frå oss når me følgjer lovene av plikt. Først når me følgjer dei fordi me elskar Gud og nesten, vil me formidla liv frå Gud til våre medmenneske. Så be slik, kjære kristne ven.

Det er ein konstant frykt hos sanne kristne om å falla frå Herren, gå på eit fatalt nederlag, eit fall som bringer skam over eins eige liv, over Guds rike, Guds kyrkje ja,  over Gud sjølv. Og jo fleire slike fall me observerer skje (og det har vore ganske mange dei siste åra), jo meir aukar denne frykten. Å falla slik er det Bibelen kallar "å bli til skamme."  Salmisten ber om at Gud må bevara han frå å bli til skamme, og Jesus har også lært oss å be "før oss ikkje ut i freisting, men frels oss frå det vonde", og det med god grunn. 

Salme 119,76-77

 Lat di miskunn vera mi trøyst

          slik du har sagt til din tenar!
          
    77 Lat din kjærleik koma til meg, så eg kan leva,
          for eg frydar meg over di lov.

Gode Gud og Far! Takk for ditt ord som har kraft i seg til å frelsa, fornya, lækja, rettleida, utrusta og inspirera. Gjer det også her og no. Amen!

Ingen og ingenting kan trøysta ein kristen som Gud. Jo, me kan ta imot trøyst frå medmenneske. Det rekk eit stykke på veg, men Guds trøyst rekk heilt fram. Ingen kjenner oss som han, ingen elskar oss som han og difor kan ingen trøysta som han. Ikkje all sorg er lik. Me sørger når ein av våre næraste døyr, dersom eit ekteskap går i oppløysning, når eit kjæledyr døyr, når eit kjærasteforhold tek slutt, eller når me har mista jobben eller gått på ein grov økonomisk smell.  Korleis trøystar Gud? Gjennom evangeliet, ved å forsikra oss om at me er elska og tilgjevne menneske. Han talar inn i hjarto våre, og forsikrar oss om at han er vår gode Far som erstattar alle tap me har lidd, ja, ikkje berre erestattar dei, men han overoppfyller tapa våre. Han gjev oss dobbelt tilbake, les me hos profeten Jesaja 40. Kvifor let Gud oss oppleva sorg og smerte? Fordi me skal kunna trøysta andre som opplever smerte med den trøyst me sjølve har fått av Gud. Gud let oss gjennomleva ting for å utdanna oss til gode sjelesørgarar for andre. 

Når Gud ved sin Heilage Ande auser sin kjærleik ut i hjarto våre, blir det skapt nytt liv der inne. Når det skjer første gong, blir eit menneske fødd på nytt. Når det skjer på dagleg basis, blir kristenlivet stadig fornya. For kristenlivet handlar om å leva i Guds kjærleik og nåde. Det gjer oss både fri frå lova sine krav, dei har Jesus oppfylt på våre vegne, og det gjev oss kjærleik til lova sitt innhald. Me elskar lova, ikkje fordi ho dømmer oss, det kan ho ikkje lenger, men fordi ho avspeglar Guds kjærlege vesen til oss og alle menneske. 

Salme 119,73-76

    73 י Dine hender har skapt meg og halde meg oppe. 

          Gjev meg skjøn så eg lærer dine bod!
          
    74 Dei som fryktar deg, skal sjå meg og bli glade,
          for eg ventar på ditt ord.
          
    75 Herre, eg veit at lovene dine er rette,
          at du var trufast då du audmjuka meg.
          
    76 Lat di miskunn vera mi trøyst
          slik du har sagt til din tenar!

Gode Gud og Far! Takk for ditt ord som har kraft i seg til å frelsa, fornya, lækja, rettleida, utrusta og inspirera. Gjer det også her og no. Amen!

Vers 73 inneheld to teologiske sanningar: Du er skapt av Gud, og det er Gud som held liv i deg. Det er ikkje tilfeldig at du bevegar deg på jorda, Gud har skapt deg fordi han har ein plan med livet ditt, ein særeigen plan som berre du kan fylla fordi det berre er du som er du. Men Guds plan blir ikkje oppfylt automatisk, du må seia ja til Gud og hans plan, og difor må du be Gud om skjøn slik at du kan læra hans bod å kjenna, ikkje berre etter sin ordlyd, men etter sin kjærlege intensjon. 

Vers 74 plasserer deg i det kristne fellesskapet. Dette fellesskapet er ein sentral del av Guds plan med deg. For denne planen kan berre verkeleggjerast og utfalda seg i fellesskap med andre kristne (eller gudfryktige som me les her).

vers 75 skildrar ein erfaring alle kristne har meir eller mindre, nemleg det å bli avslørt av Guds lov. Lova spring ut frå Guds fullkomne kjærleik til alle menneske, og når du ærleg speglar deg i desse lovene, vil du sjå at du slett ikkje alltid, eller kanskje til og med svært sjeldan, i dine val, prioriteringar og gjerningar er motivert av kjærleik til dine medmenneske.  Og når du skjønar korleis det er fatt med deg, kor stor avstanden er mellom deg og Gud, mellom korleis du skulle vore og korleis du er, blir du skamfull og audmjuk. Og det er ein god ting, for som me har nemnt mange gongar før: den audmjuke får nåde. 

Då blir Guds store miskunn di trøyst, slik me les i vers 76. Audmjuke menneske har ingenting anna å stola på enn at Gud møter dei med nåde, og det gjer han meir enn gjerne, for det har han lova å gjera, og han held ord. Det kan du vera sikker på. Jesus er tydeleg på dette i forteljinga om tollaren og farisearen som gjekk opp til tempelet for å be. Farisearen bad sjølvgode og sjølvrettferdige bøner, og gjekk heim utan å vera frelst. Tollaren bad berre om nåde, og gjekk frelst heim til sitt hus. 

Salme 119,72

 72 Lova frå din munn er betre for meg

          enn mengder av gull og sølv.

Ingenting i vår verd er så nedvurdert som Guds lover. For sanninga er at desse lovene er det mest verdfulle me har. For dersom alle respekterer Guds lover og lever etter dei, vil det aldri mangla gull eller sølv. Tenk berre på dette: Det mest økonomisk utarmande for ein nasjon er korrupsjon, og tenk på at dette er å finna meir eller mindre i nesten alle verdas land. Då forstår du kva eg meiner. Korrupsjon handlar jo om steling og lyging, som er brot på Guds lover,  og frukta av omfattande korrupsjon er at ingen lenger stolar på kvarandre, og kva skjer då? Jo, når innbyggjarane  tenkjer seg at det dei betalar inn til det offentlege hamnar på feil plass, i feil lommer,  resulterer det at dei prøver å lura seg unna så godt dei kan. Den eine synda avlar den andre, folk blir fiendtleg innstilte til kvarandre, og det er både kontraproduktivt og livstrugande. Kor mange mord er ikkje blitt gjennomført pga hat mot folk som har berika seg på andre sin bekostning? Kor mange revolusjonar har ikkje dette skapt? Kor mykje blod har ikkje flote i gatene i verdas hovudstadar? Det blir lite sølv og gull av at alle prøver å grava til seg det sølvet og gullet som allereide er der. Hadde folk forstått at den heilage evige Gud ein dag skal halda dei ansvarlege for uærlegdom, grådighet, utruskap og svik, så ville dei nok tenkte seg grundig om før dei begav seg ut på dette her. Gudsfrykt med nøgdsemd er ein veg til vinning, skriv Paulus. 

Judas Iskariot var korrupt. Han sveik Jesus for 30 sølvpengar. Men det starta ikkje der. Han var Jesu kasserar, og hadde i lenger tid forsynt seg av felleskassen. Det enda med fråfall i hjarta og ein forferdeleg pertsonleg tragedie. "Trongen etter pengar er ei rot til alt vondt," skriv Paulus til Timoteus. Denne trongen har ført mange bort frå trua. Trongen etter materiell rikdom er kristne menneskes farlegaste fiende. Det må eg få sagt. 

Guds lover er gode og byggjande både for den enkelte og samfunnet. At me ikkje klarar å oppfylla dei av eit heilt hjarta, har me inndekning for hos Jesus, så det brukar me ikkje mykje energi på. Men skal me bli ståande i Gud, må me anerkjenna lovene hans som gyldige og oppfylla dei på det ytre planet i kvardagen. Slik konserverer me trua og gudsforholdet, og me blir gagnlege menneske i heim og samfunn, som i gamle dagar var målet for undervisninga i grunnskulen. For då skulle elevane ha ei kristen og moralsk oppseding. Det var gode tider for norske ungdommar. 

Salme 119,69-71

 69 Dei frekke svertar meg med løgn,

          eg tek vare på dine påbod av heile mitt hjarte.
          
    70 Deira hjarte er sløvt av feitt,
          men eg frydar meg over di lov.
          
    71 Det var godt for meg å bli audmjuka
          så eg kunne læra dine forskrifter.

Dei frekke spreidde løgner om salmisten fordi han tok vare på Herrens påbod av heile sitt hjarta. Dei likte ikkje at han hevda at Guds lover er universelle, ei heller at han levde så heilhjarta etter dei. Det var om å gjera for motstandarane å sveikka hans innflyting på andre menneske ved å sverta og diskreditera han, om enn med løgn. Det var eit triks då. Det er eit triks i dag. 

v.70. Dei som gjorde dette mot salmisten var velfødde, mette og trygge menneske som  var blitt åndeleg og moralsk dopa av medgang, velstand og massiv sosial støtte. Dei hadde fleirtalet med seg. Dei følgde straumen. Det er eit enkelt liv. Men dei kunne ikkje gleda seg over noko anna enn det denne verda hadde å by på. Men salmisten fryda seg over Herrens lov. Han hadde sett at Guds lover er livsens lover, og dessutan må han ha levd med evigheten som perspektiv. Han visste at Guds lover er lover, og at det ein dag skal fellast ein dom. Dei som er åndeleg og moralsk vakne veit det. 

v.71. Salmisten var blitt audmjuka. Han hadde hatt store tankar om seg sjølv, men hadde innsett at dei var løgnaktige. Det ser ut til å vera ein regel at før Gud kan gje eit menneske nåde, må han audmjuka vedkomande for å gjera han mottakeleg for denne nåden. Han syner oss at me slett ikkje er autonome, kloke, sjølvstendige, sterke, gode og frie menneske, som me likar å tru om oss sjølve,  men at me er bundne til vår eigen egoisme, til eit hav av uærlegdom, og til ting og personar, alt saman faktorar som i stor grad styrer oss, og fører oss bort frå Gud og det gode, sanne og rette. Kven skal me lytta til i denne straumen av tankar, meiningar og inntrykk som møter oss kvar einaste dag i ei verd prega  av ein straum av sterke inntrykk, tankar og meiningar som kjem mot oss gjennom TV, aviser og sosiale medier? Kva og kven skal me låna øyra til? Me må lytta til Bibelen, for der talar Gud, og det finn me sanninga, der blir me bli rett orientert, der møter me Gud i all hans majestet og godleik, der får me sunn sjølvinnsikt, og me opplever å bli benåda og elska av nettopp Gud, han som er den rett Far for oss alle. 

Salme 119,66-68

  66 Gjev meg kunnskap og godt vit,

          eg stolar på dine bod!
          
    67 Før eg vart audmjuka, var eg på villspor,
          no held eg det du har sagt.
          
    68 Du er god, og det du gjer, er godt.
          Lær meg dine forskrifter!

Gode Gud og Far! Takk for ditt ord som har kraft i seg til å frelsa, fornya, rettleida, utrusta og lækja. Gjer det også i dag. Amen!

Me lever i eit kunnskapssamfunn. Ingen tvil om det.  Men me har kunnskap på vidt ulike områder, nokre veit mykje, andre mindre, og slett ikkje alle veit det same, og ingen veit alt. Strengt tatt er det veldig lite me veit når me tenkjer på kor mykje det er å vita om alt mogeleg. Den som innser det, har godt vit. Godt vit handlar mykje om å kjenna sine eigne grenser. 

All kunnskap er sjølvsagt ikkje like viktig. Det er lett å forstå. Den viktigaste kunnskapen er kunnskapen om Gud og hans vilje. Jesus seier i Johannes 17 at "dette er det evige livet at dei kjenner deg, den einaste sanne Gud, og han du sende, Jesus Kristus." Å kjenna Gud er det same som å kunnskap om han ut frå openberring. Den Heilage Ande som Jesus sende til oss på pinsedagen jobbar i verda gjennom kyrkja og Bibelen, og han koplar våre hjarter med Guds hjarta når me opnar oss for Jesus Kristus. Når våre hjarto vart kopla med Guds, fyller han oss med sin kjærleik. Me kjenner oss elska av den evige Gud, og me har lett for å elska våre medmenneske. Det går som ein leik.

v.67. Før me erfarer dette, må me ofte audmjukast. Me er alle syndarar, og me gjer synd. I det lengste prøver me å forvarar syndene våre som noko som ikkje er så alvorleg. Det kallar Bibelen sjølvrettferd. Sjølvrettferda fører oss på villspor, langt bort frå Gud. Men når me forstår at syndene våre blokkerer for samfunn med Gud og evig liv, då bøyer me oss til slutt og innrømmer at synda, kor lita ho måtte vera, avspeglar det vonde i hjarto våre, noko som berre kan dekkast til av Jesus Kristus som døydde og stod opp for oss. Når me tek imot Jesus som Herre og frelsar, vert alt det vonde all skuld borte for Gud. 

v.68. Då erfarer me at Gud er berre god, og ingen kan få oss til å tru noko anna. Me har smakt Gud og me har kjent, og me veit at han er god heilt gjennom. Hans godleik er blitt ei kjelde til liv, glede og kraft, og me elskar hans ord, studerer det med iver og ber om at han skal syna oss hjarta sitt gjennom forskriftene sine. For dersom me ikkje får tak i Guds hjarta som er i og bak hans ord, har me ingen nytte av dette ordet. Dersom me tek det 100%seriørst utan å kjenna Guds hjarta, blir det til at me lever hyklerisk. Difor er det viktig at me ber Gud om at når me tek imot hans ord at me også tek imot HAN. 

Salme 119,63-65

 63 Eg er ven med alle som fryktar deg,

          med dei som held dine påbod.
          
    64 Herre, jorda er full av di miskunn.
          Lær meg dine forskrifter!
          
    65 ט Herre, du gjer vel mot din tenar
          slik som du har sagt.

v. 63. Salmisten har forstått verdien av kristent fellesskap, og han har samkjensle og venskap med alle som fryktar Gud. Folk som har Den Heilage Ande vil kjenna på dette. Kva er typisk for Jesu vener ? Dei elskar han, hans ord og hans prosjekt, og dei elskar sine medmennesker. Det er kjærleik alt handlar om, skjønar du. Paulus skriv i Rom.13,10 at "kjærleiken er oppfyllinga av lova", og i 1.Tim.1,5 skriv han at "målet med bodet  er kjærleik av eit reint hjarta, av eit godt samvit og ei ærleg tru." Kjære deg! Velg dine vener nøye, og knytt deg nærast til dei som fryktar Gud og går på hans vegar. Men sjølvsagt skal du også ha ikkje-truande vener. Det må du alltid ha, for det er ei kjennsgjerning at dei fleste som vert vunne for Kristus, vert vunne gjennom truande vener. 

v.64 startar herleg: Jorda er full av Guds miskunn. Miskunn betyr både nåde og handlande medkjensle. Denne nåden og varmen formidlar han gjennom kyrkja si, og kyrkja er verdsvid og forkynner og hjelper folk over alt der truande er. Det mest typiske med Gud er hans miskunn og nåde. Derfor er det ikkje eitt einaste menneske i verda som han ikkje har innafor synsfeltet sitt, og som han prøver å undervisa i sine forskrifter, og den vikigaste og mest grunnleggjande forskrifta er: Tru på Herren Jesus, så skal du bli frelst.

v.65 er eit personleg vitnemål. Salmisten er Herrens tenar, og han har berre godt å seia om Gud,og alltid har Gud handsama han på ein god måte. Som David skriv i Salme 23: "Berre godleik og miskunn skal etterfølgja meg alle mine levedagar." 

Her ber han om at Gud skal halda fram med å handsama han godt. Det skulle kanskje ikkje vera naudsynt, men bønene våre kjem frå vårt indre, og her tenkjer salmisten slik: Lat meg få behalda denne posisjonen som eg har der eg kvar dag får nyta din godleik og gunst. Du har lova å ta vare på meg åndeleg og timeleg, og det ber eg deg om at du skal gjera.  Det er ei god bøn. 

Salme 119,61-62

 61 Dei lovlauses band slyngjer seg om meg,

          men eg gløymer ikkje di lov.
          
    62 Midt på natta står eg opp og prisar deg
          for dine rettferdige lover.

Dei lovlause manglar ikkje lover, men dei har forkasta Guds lover og erstatta dei med sine eigne. Når dei lovlause får makt, vil dei alltid prøva å kvela stemmene til dei som fryktar Gud, og som hevdar at Guds lover er dei einaste gyldige og gagnlege. Dei vedtek lover som både skal hindra trufaste kristne å samlast for å dyrka Gud, og å dela trua si med andre. Dei forbyr spreing av Bibelen og annan kristen litteratur, og dei kastar banda sin ut for å fanga dei og fengsla dei truande.  Det skjer i dei fleste muslimske land, og dessutan i Kina og India, og verstingen er Nord-Korea. Men me ser at desse kreftene også begynnar å reisa seg i Noreg no. Snart vil det å kalla folk til omvending frå sine synder bli karakterisert som hatsnakk, som faktisk allereide er straffbart. Sanninga er jo det motsette. Kvifor kallar me kristne folk til omvending frå synd? Fordi me elskar dei. Ikkje fordi me hatar dei. Heile den fantastiske bodskapen om omvending kjem frå djupet av Guds hjarta, og kva finn me der? Rein kjærleik. Og han seier det jo sjølv også i Ordspråka 3,12: Det er av kjærleik er refsar dykk. I regjeringa si nye melding om tiltak for å betra skeives levekår i Noreg, blir konservative religiøse miljø framstilt som kunnskapslause og skadelege. Eg er redd dette er starten på ei ny tid med tronge kår for alle som vil følgja Jesus i Noreg. Om då ikkje Herren grip inn med ei stor vekking som endrar alt dette. Me håpar på det. 

Salmisten opplevde også dette. Men han gløymde likevel ikkje Herrens lov. Han heldt fast på Guds ord midt i alt press og forvirring. Og sann mine ord: Det blir ei utfordring framover for oss kristne å halda fast ved Guds lover. Men det er vår einaste redning at me gjer det, for det er Guds ord som held fast på oss slik at me ikkje fell frå Gud og ned i den evige natt. 

Vers 62 syner oss korleis me skal bli ståande i tru og teneste: Me skal lova og prisa Herren døgnet rundt, ja, til og med om natta dersom me skulle vakna til, noko som mange av oss gjer når me har nådd ein viss alder. Då prisar me Herren for hans godleik og truskap, og ber om å få sova att, og så held me fram med lovsongen når sola renn. 

Salme 119,58-60

 58 Av heile mitt hjarte bed eg om velvilje for ditt andlet.

          Ver meg nådig slik du har sagt!
          
    59 Eg har tenkt over mine vegar,
          eg vil venda attende til dine lovbod.
          
    60 Eg skundar meg, eg dryger ikkje
          med å halda dine bod.

I vers 58 ber salmisten av heile sitt hjarta om velvilje for Herrens andlet, at Herren skal ta imot han med nåde og respondera positivt på bøna hans, og han legg til: "slik du har sagt". Han minnar Herren om at løftene, noko Gud likar godt, og som han oppmodar oss til å gjera.

Det finst mange halvhjarta bøner i verda, bøner bedne av religiøs plikt. Dei har liten og ingen verdi dersom dei då smått om senn ikkje fører oss inn i noko sterkare. Eit menneske som ber av heile sitt hjarta, er desperat etter Gud og hans hjelp, og kan ikkje klara seg utan. Gud responderer på slike bøner. Ei bøn som er god å be er denne: "Herre, skap den desperasjon i meg som gjer at eg blir ein som ber av heile mitt hjarta!"

Vers 59 er ei omvendingsbøn. Det vanskelegaste eit menneske kan gjera er å erkjenna feil, og enno verre er det å erkjenna at sjølve retninga på livet har vore feil, at ein har vore på veg bort frå Gud og himmelen. Det er nok ikkje der denne salmisten er, han er jo ein gudfryktig mann. Men likevel har han funne avvik hos seg sjølv, han ser at han har akseptert synd i livet sitt, og at han treng regulering. Difor sannar han synd som synd, får ting på rett plass og vender attende til Guds lov.  Dette er den daglege omvendinga som alle kristne må leva i for å bli ståande i trua og leva sunne og sanne kristenliv. 

Og som eit førebilete for alle menneske dryger han ikkje med å ta denne avgjerda. Det er ingenting å venta med. Det er berre å hoppa i det. Når eit menneske ventar med å bli kristen, eller ventar med å ta eit naudsynt oppgjer med Gud eller eit medmenneske som ein har påført skade eller tap, er det eit bedrag. For me har ikkje god tid, me har ikkje tid i det heile tatt, berre augneblinken. Ingen rår over framtida, berre Gud. Og for det andre: Kvifor skal me på død og liv alltid leva så lenge i det som er feil og som forringar livskvaliteten vår? Nei, få det ut av livet ditt med ein gong så du kan nyta livet med Gud og nesten i lange, gode drag. 

Salme 119,57

 Herren er min arvedel

  Tenk kor fantastisk det er å kunne sei ut at "Herren er min arvedel".  Vanlegvis arvar me pengar og ting. Men ikkje i kristendomen. Der arvar me Gud. Ikkje verst altså. Kan du tenkja deg ein flottare og større arv enn Gud sjølv? Hallo! Her me snakkar me om skaparen av himmel og jord, opphavet til alt som finst. Den evige Gud. Og Bibelen seier om Jesus Kristus, Guds Son, at han var Gud frå æva av, og at han  som var uendeleg rik, vart fattig, for at me ved hans fattigdom skulle bli rike. Det skjedde då han døydde for oss og stod opp att frå dei døde. Dette kallar me evangeliet om Jesus Kristus, Guds einborne Son, vår Herre. Kjære kristne venn! Du er Guds barn, og du har ein søkkrik Gud som alltid er hos deg. Han manglar ikkje ressursar når du treng hans hjelp. Han grip inn med makt når du kallar på han. Det er ein del av din arv. 

Dei som arvar er barn, eller dei som er tilgodesett i eit testamente. Og tenk: Begge deler er sant for oss kristne. Me er Guds barn ved trua på Jesus Kristus, og det har me fått svart på kvitt i Guds ord der det står at KVAR DEN som trur på han ikkje skal gå fortapt, men ha evig liv. Evangeliet i i Det nye testamentet er, ja, som ordet seier, rett og slett eit testamente, og samstundes er det det ordet som har fødd oss på nytt. Ved å ta imot Guds ord, har me fått Guds åndelege DNA (eller skal me seia DHA, Den Heilage Ande), del i guddommeleg natur, og i tillegg er me adopterte av Gud som barn og arvingar til hans evige rike. Når kristne tenkjer på arven, går tankane gjerne mot himmelen. Og himmelen er vår arv, men utan Jesus er det ingen himmel.  Ingen som helst. Det er Han som er vår arvedel. Fantastisk. 

Salme 119,51-54

 Dei frekke håner meg grovt,

          men eg har ikkje bøygd av frå di lov.
          
    52 Eg kjem i hug dine lover frå gammal tid,
           Herre, då finn eg trøyst.
          
    53 Eg blir gripen av harme over dei lovlause,
          dei som går bort frå di lov.
          
    54 Dine forskrifter er mine songar
          kvar eg enn held til.

I dag, som før, vil alltid dei som hevdar Guds ords sanning bli håna grovt. Ja, no kanskje meir enn nokon gong i og med at me har fått sosiale medier der folk kan få fritt utløp for alt dei har av motstand mot Gud inni seg. Men dei kan jo ikkje så godt retta sinnet sitt mot Gud, for han trur dei gjerne ikkje på. Då endar det med at det går ut over Herrens tenarar. 

Det er tøft når det skjer, og det er lett å gje etter for presset og bøya av. Men salmisten hadde ikkje det. Han sto fast og veik ikkje ein tomme bort frå Guds lov eller forkynninga av denne lova. 

Når det stormar og brusar rundt oss, er det viktig å ha rett fokus. Ikkje på alt spetakkel, men på Guds ord. Det er av gammal dato, men likevel alltid nytt. Gud trøystar oss rikeleg gjennom Bibelens mektige ord. 

Salmisten blir sinna på dei lovlause. Han hissar seg opp på dei. Kvifor det? Fordi lovlause folk hevdar at det Gud seier er rett, er feil og vise versa. Dei snur alt på hovudet for folk, og dei forkynner med iver den nye læra si. Dette frustrerar salmisten, og han reagerer med harme, slik som Jesus då han dreiv pengevekslarane ut av templet. 

Å gå bort frå Herrens lov er einsbetydande med å gå bort frå Herren sjølv. Det vil eg gjerne poengtera i denne tida me lever i i dag når folk trur dei kan ha eit anna høve til Gud enn det dei har til hans ord, Bibelen. 

Salmisten er ein songar. Alltid og over alt syng han. Han set melodiar til Guds ord, og fyller dagen sin med song om og til Gud. 

Her er me som lever i dag privilegerte. Overalt kan me finna lovsongar til Gud som me kan fylla liva våre og lufta rundt oss med. Syng for Herren! Det er ditt fremste livskall, og ingenting hjelper deg å veksa som kristen som lovsongen til Gud. Songen aukar den kontaktflata du har med Gud, og jo meir du praktiserer, jo nærare kjem du Gud, og jo meir mirakuløst vil du koma til å leva. 

Salme 119,49-50

 ז Kom i hug ditt ord til din tenar.

          Gjennom det har du gjeve meg von.
          
    50 Det er mi trøyst i nauda
          at ditt ord gjev meg liv.

Salmisten har fått personlege ord frå Gud. Gjennom dei har han fått von. Lovnaden har ikkje gått i oppfylling enno, men salmisten veit at det skal skje. Når Gud talar til oss veldig personleg, som han stundom gjer, så er det så sterkt at det blir lett å tru på det. 

Sjølv har eg opplevd det ved fem høver. Ein gong, etter at kona og eg hadde mista vårt første barn, det var ein dødfødsel, synte han meg eit stort slektstre som skulle veksa fram frå vårt ekteskap. Det var til stor trøyst for oss begge, og det har skjedd. 

Men før det talte han så tydeleg til meg om den medynk han har for barnet i mors liv. Den opplevinga har vore med og forma mitt engasjement mot fri abort. Å drepa små foster er å kriga mot Gud. 

I 1998, under fotball-VM i Frankrike, sa han til meg nokre dagar før kampen mellom Noreg og Brasil i Marseilles  at Noreg skulle vinna. Det var eit utenkjeleg utfall for alle.  Men Gud synte meg dette for å bevisa sin eksistens for ein av kollegane mine. Han trudde ikkje på Gud, og då eg fortalde han om kva som skulle skje i denne kampen, sa han: Ja, dersom DET skjer, skal eg tru på alt du seier. Og på mirakuløst vis  vann  Noreg 2-1 etter lenge å ha lege under med 0-1. På forsida av Dagbladet dagen etterpå stod det med lysande bokstavar: MIRAKELKAMPEN! Og det var det. 

Så talte han ein gong til meg om ei kristen vekking som eg skal få sjå utfalda seg, og ein annan gong om ei lækjedomsrørsle som kjem.

Desse orda er enno ikkje oppfylte, men dei fyller meg med von om at det skal skje. Eg veit at det skal skje. 

Kanskje har han også gjeve deg også eit heilt personleg ord om noko godt som skal skje? Eg vil gjerne oppmuntra deg: Hald fast på ordet frå Guds munn. Det vil skje som Gud har sagt deg. 

Salmisten var i naud. Nokre meiner at kristne ikkje skal trenga å erfara naud. Men det er sjølvsagt berre tullesnakk. Kristne erfarer ulike naudssituasjonar som alle andre, og i tillegg kjem den motstand me får fordi me er kristne, og særleg dersom me tydeleg hevdar Guds sanningar om kva som er rett og galt når det gjeld kjønn og samliv, eller dersom me er tydelege på at livet har to utgangar, himmelen for dei som trur på Jesus og helvete for alle andre.  Det er i dag utoleleg for mange å forhalda seg til slik tale, og kristne som står på Bibelen i desse spørsmåla kan oppleva å bli stengt ute frå arbeidsmarknaden. Det er alltid ein pris å betala for å følgja Jesus og Bibelen. Likevel: Våre trussøsken i mange andre land betalar langt meir for sin truskap mot Kristus enn det me i vårt land risikerer. 

Mitt i all di naud skal du søka tilflukt i Guds ord. Der finn du trøyst, liv og livsmot. Guds ord er eit levande ord som skaper tru og liv, og som bevarer deg i trua kvar einaste dag.