tirsdag 31. juli 2012

Salme 29,9b-11

9 Herrens røyst får hindene til å kalva,
ho gjer skogane snaue.
Alt i hans tempel ropar: «Ære!»
10 Herren tronar over himmelhavet,
Herren skal trona som konge for alltid.
11 Herren gjev folket sitt kraft,
Herren velsignar folket sitt med fred.

9 Herrens røyst får hindene til å kalva,
ho gjer skogane snaue.
Alt i hans tempel ropar: «Ære!»

10 Herren tronar over himmelhavet,
Herren skal trona som konge for alltid.
11 Herren gjev folket sitt kraft,
Herren velsignar folket sitt med fred.

V.9: "Alt i hans tempel" er eit uttrykk for alle truande menneske. Dei har det kjennemerket at dei alltid ærer Gud, prisar og takkar han for den han er og for alt han gjev.

V.10: Himmelhavet er truleg eit uttrykk for atmosfæren som dekker jorda som havet dekker  havbotnen. Salmisten vil gjerne skildra for Guds totale herrevelde. Han gjer autoriteten og krafta si gjeldande over alt.

V.11: Denne krafta gjev han folket sitt, og den treng me, for me kan ikkje gjera Guds gjerningar utan i Guds kraft. For me har som oppgåve her i verda å hevda Guds rett på land og hav, i by og bygd, i djupe skogar og i ørkenområda, der nomadestammene vandrar frå vasskjelde til vasskjelde.

For at me skal kunna stå i dette, treng me hans fred, hans "shalom". Denne freden er ikkje fråvere av konflikt, men den indre harmoni me får når me overgjev liva våre heilt til Gud og underordnar oss hans ord i alle ting. Denne freden gjev oss ein stabilitet og ei tyngd som gjer at ein vert ståande fast i livet sine mange stormar utan å falla frå Gud i synd og vantru.

fredag 27. juli 2012

Salme 29,3-9

Dette avsnittet har til overskrift "Herrens røyst". Gud talar til oss gjennom naturfenomen. Dette kalla me "den allmenne openberringa", den som alle menneske kan forstå utan å høyra evangeliet. Me kan lesa meir om dette i Romerbrevet kapittel 1 frå vers 18. Gud talar gjennom øydeleggjande naturkrefter. Han knekker og splintrar sedertre på Libanon, og får Sirjonfjella til å hoppa (jordskjelv), han spreier eld og gjer skogane snaue. Slik talar han til menneska om sin dom over synd. Når slikt skjer, er det et kall frå Gud til omvending. Men det er også han som velsigner oss med alt godt og får hindane til å kalva. Eit nyfødd liv er eit mirakel av Guds ord som fortel oss om Guds stordom og omsorg for oss. Mange trur og seier at Gud ikkje straffar oss. Men det er feil. Han straffar oss,ikkje for å bedrøva oss, men for at me skal gå i oss sjølve, sanna syndene våre og venda om til han. Men Guds velgjerningar er alltid større enn hans straffedom, tusen gonger større.

onsdag 25. juli 2012

Salme 29,1-2

Ein salme av David.
       
          Gudesøner, gjev Herren ære!
          Gjev Herren ære og makt.
         
   
 2 
Gjev Herren den ære hans namn skal ha,
          bøy dykk for Herren i heilag prakt!

          

v.1: Gudesøner kan vera englane (jmf Jobs bok kap.1), men kan også vera eit uttrykk for menneske i og med at me er skapte i Guds bilete. Eg får for det siste alternativet. Det er lite naudsynt å oppmoda englane til å lova Gud, dei gjer det med glede heile tida, er oppslukt av å æra Gud, men det er heilt naudsynt å oppmoda menneska til å gjera det, for me gløymer det heile tida og vender hjarta og sinn mot det som høyrer denne verda til, det prosaiske, og ofte mot det syndige, og dersom me ærar nokon eller noko, rettar me beundringa mot oss sjølve, andre menneske, vitenskapen eller kunsten. Me ærar det skapte framfor Skaparen. Slik er det falne menneske. Men her vert me oppmoda om å venda om til Gud og gje HAN ære og makt, for det er han som fortener det, og ingen andre.

Gud har all makt i himmel og på jord. Det viktigaste med dette er at HAN HAR UINNSKRENKA MAKT TIL Å TILGJE OSS SYNDENE VÅRE. Men då må me overgje fortida vår, livet her og no og framtida i hans hender. Gjev me han makt, attreiser han oss som sanne søner og døtre og let fritt koma til seg når det måtte høva for oss, og me får vera med han så mykje me ønskjer det. Me er blitt barn i hans hus. 

Den som gjev Herren ære ved å følgja hans ord og prisa hans namn, opplever at Guds kraft aukar på i livet. Ein får autoritet i den åndelege verda, og folk opplever seg tiltalt av Gud når ein snakkar, demoniske makter må vika når ein byr dei og sjukdomar må sleppa taket i møte med Guds lækjande kraft i den kristne

v.2: Herrens namn skal ærast frå sola står opp til ho går ned, meiner eg det står ein plass. Han skal ærast for å ha skapt oss og alle ting, for at han tek vare på oss og held alt oppe med sitt ord, at han har frelst oss, at han sender oss ut i verda for å tena han i hans kraft. 

Å bøya seg for Herren er å anerkjenna hans autorietet over sitt eige liv, og ta inn over seg det han talar til samvitet om. Gjer me det, kler han oss i heilage klede. Han ber oss ikkje om å lappa på livet og gjera så godt me kan, men han tilreknar oss Jesu rettferd av nåde. Den som ser og forstår dette, er eit lukkeleg og fritt menneske.


mandag 23. juli 2012

Salme 28,6-9

  6 Velsigna er Herren,
          for han høyrer mi bøn!
        
   
 7 Herren er mitt vern og mitt skjold,
          mitt hjarte sette si lit til han, og eg fekk hjelp.
          Hjartet jubla, med song vil eg prisa han.
        
   
 8 Herren er eit vern for sitt folk,
          ei tilflukt som bergar den han har salva.
        
   
 9 Frels ditt folk og velsigna din eigedom!
          Ver du deira hyrding
          og ber dei alltid!

 v.6: Representerer eit vendepunkt i salma. Klage blir vendt til lovsong. Mange salmer har eit slikt vendepunkt. Salmisten har bore fram bøna si, så får han svar, og responderer med å velsigna Herren. 

David velsignar Herren. Å velsigna betyr rett og slett å tala vel om, eller tala vel til nokon. Når me betrur Herren at me set pris på han, velsignar me han. Andre omsettingar har valt "lova vere Herren". Det er eitt og det same. Uttrykket som er brukt på hebraisk kan omsetjast på begge måtar. 

Han velsignar Herren fordi han er blitt bønhøyrt. Kontakten mellom han og Gud er gjenoppretta, og det er ein lovsong verd.  

v.7: er eit sterkt og fint personleg vitnemål. Det går att overalt i Salmane at Gud vernar folket sitt, og når dette går frå teori til erfaring, blir me glade, og me prisar Gud med song. 

I vers 7 utvidar David det som han har erfart til å vera ei sanning som gjeld for alle som trur. Han bergar den han har salva. I GT var det kongen, øvstepresten og profeten som var salva. I NT er alle truande salva av Den heilage ande. I 1.Korintarbrev 1, 21 les me "Men den som grunnfester både oss og dykk i Kristus, og som har salva oss, det er Gud", og i 1. Johannesbrev 2,20: "Men de er alle salva av Den heilage og kjenner sanninga." 

v.9 er ei fin bøn å be. Den frelsa det er snakk om her er utfriing av all type naud og fare. Det treng me å be om for kristne. Ofte er dei i ein utsett posisjon, som me har snakka om før. Når Herren velsignar vert det som er lite, stort. Brødunderet lærer oss alt om dette. Me treng at Herren velsignar orda og liva våre slik at det vert til mat for mange. 

Til slutt ber han om at Gud skal vera hyrding for folket sitt og bera det framover. Det er ei bøn om nærvær, leiing og det å gå framover i Guds kraft. Slik kan me be for kvarandre. 



 

 

lørdag 21. juli 2012

Salme 28,1-5

Til deg, Herre, ropar eg.
          Mitt berg, tei ikkje, vend deg ikkje frå meg!
          Svarar du meg ikkje,
          blir eg lik dei som har gått i grav.
         
   
 2 Høyr mi bøn når eg ropar til deg om hjelp,
          når eg lyfter hendene mine
          mot Det høgheilage i ditt tempel.
         
   
 3 Riv meg ikkje bort med dei skuldige,
          med dei som gjer urett.
          Dei talar venleg med sin neste,
          men har vondskap i hjartet.
         
   
 4 Gjev dei att for det dei har gjort,
          for deira vonde handlingar!
          Gjev dei att for det hendene deira har gjort!
          Lat dei få det dei fortener!
         
   
 5 For dei kjenner ikkje Herrens gjerningar,
          det han gjer med sine hender.
          Han skal riva dei ned
          og ikkje byggja dei opp 

v.1-2: David ropar til Herren og ber han om ikkje å venda seg frå han. Samfunnet med Gud var sjølve livet for David, og dersom han mista dette samfunnet, ville han bli som eit dødt menneske. Han var det som me i dag vil kalla for ein sann kristen. 
Han løfta hendene mot "det høgheilage" i Guds tempel, dvs. mot Gud sjølv, mot den plassen der Guds vreide over Davids liv vart utsont ein gong kvart år med det offeret som øvstepresten bar fram for han, for seg sjølv og for folket. For oss som lever i den nye pakt er denne plassen Jesu Kristi kross syndene våre vart utsletta ein gong for alle av Jesus, Guds lam, som kom for å bera bort all verdas synd. Pga Jesus har me grunn til å tru at bønene våre når fram til Far, og pga Han får me koma til Far i heilage klede og nyta fellesskapet med han. Jesus er svaret på Davids bøn. 

v.3: Alle menneske er skuldig til evig fortaping. Slik er det fordi alle gjer urett. Ingen kan me sitt eige strev vega opp for syndene sine. Den som har synda èin gong, har brote lova og kan ikkje koma inn i himmelriket utan å innrømma syndene sine, venda om frå vondskapen og falskheiten sin og stola på Jesu frelse. Alle andre vil bli bortviste av Gud. David ber om å få sleppa ein slik lagnad. Han tek ikkje frelsa som ein sjølvsagt ting, og ser at om ikkje Gud vaktar han, vil han ikkje kunna klara å bli ståande i nåden. Kristne i dag syner lite av denne innsikten. Dei tek frelsa som noko sjølvsagt. Det er eit dårleg teikn.

Ikkje mange, kanskje ingen, predikantar talar over vers 4-5 i dag.  Går det an å be Gud om å straffa dei som gjer vonde handlingar? Er ikkje det lite fromt? Bør me ikkje heller be han om å frelsa dei? Vel, det eine treng vel ikkje utelate det andre. For det er viktig at dei som ruler med vondskapen sin blir stoppa og straffa av Gud, for møter dei ikkje Guds dom, vil dei aldri finna på å søka Guds frelse. "Dei kjenner ikkje Herrens gjerningar" betyr at dei ikkje anerkjenner Herrens gjerningar. Dei hevar seg over Gud og innfører sine eigne reglar kun til fordel for seg sjølv. Det er vondskap, og det er legitimt å be Gud om å straffa slike folk, for dei utøver stor skade med gjerningane sine, og i våre dagar er dei mange. Folk som våre dagar driv med mafiaverksemd, menneskehandel, forfølging av minoritetar (og særleg av kristne), og korrupsjon treng at Gud riv dei  ned og ikkje byggja dei opp.
 

 

torsdag 19. juli 2012

Salme 27,11-14

  
   
11 Herre, lær meg din veg
          og lei meg på jamne stigar, for eg er omgjeven av fiendar.
        
   
12 Gjev meg ikkje over til grådige fiendar!
          For falske vitne står opp imot meg,
          menn som trugar med vald.
        
   
13 Men eg er viss på at eg skal sjå
          kor god Herren er, her i livsens land.
        
   
14 Set di von til Herren!
          Ver frimodig og sterk,
          ja, set di von til Herren!

v.11: Når me har rota oss bort, er det heilt legitimt å spørja kjentfolk om vegen. Ikkje noko flaut i det. Tvert om. Det er klokskap. I den åndelege verda er Jesus kjentmann. Skal me finna fram til Gud og nå hans mål med liva våre, må me be Jesus om leiing. Og Jesus svar på vår bøn er: "Følg meg!" Det er ingen annan måte å nå fram til Gud og hans mål med liva våre enn å følgja Jesus og pleia nærkontakt med han. Å tru på Jesus er å tru på han slik at du følgjer han. Me må følgja han som kjenner vegen, og då må me gå der han går og leva som han gjorde medan han var i mellom oss. Kor går Jesus idag? Som alltid går han til dei fortapte og ulukkelege for å kalla til omvending og etterfølging, og formidla himmelsk kraft og kjærleik inn i folks liv. Det er å gå "jamne stigar". Det er trua og kjærleikens veg. Jesus har ingen interesse av at du skal snubla deg gjennom livet, men at du skal gå med faste steg utan falla for kvar meter du bevegar deg. Lever du i tru og kjærleik, vil dette gå bra. Men fjernar du deg frå Jesus og begynnar å leva for deg sjølv og dine eigne interesser, blir falla og skadane mange. Då er du i fiendens vald, for han er aldri langt borte frå deg, og Jesus er den einaste som kan verna deg mot hans listige åtak (Efesarbrevet 6,11 ff).

v.12: Guds barn er i verda men ikkje av verda. Forfølging og falske vitnemål er ein del av familiens kår, i alle fall så lenge familien gjer det han er kalla til å gjera: forkynna evangeliet, tala dei undertrykte si sak, løfta opp dei fattige, lækja dei sjuke og setja fri dei som er bundne av djevelen. Den som driv på med slikt, får kjørt seg. Han/ho handlar i strid med det folk flest oppfattar som sant og rett og godt, og det dukkar opp ein trong i dei til å kritisera eller sogar kjempa mot slike  "trongsynte" kristne, og dei kan bli skikkeleg urimelege, og som me veit, i mange land og kulturar endar det opp med vald. Mange titusen (nokre meiner så mange som 160 000) kristne vert drepne for trua si kvart einaste år. Dette er menneske som har nådd målet, som går inn i "landet åt dei levande", der dei uhindra får sjå kor god Herren er (v. 13). I den norske omsettinga skriv dei "HER i livsens land." Men dette ordet HER finn eg ikkje i nokon andre omsettingar. Der er det tydeleg at "livsens land" ikkje primært er HER, men DER. Likevel: Guds rike er kome nær, og det evige livet startar her. Ved trua på Jesus lever me i alt det som ein dag skal koma i kraft og herlegdom, og himmelens krefter og Guds søte nærvær kjem til oss porsjonsvis medan me følgjer Jesus på vår reise gjennom jordlivet.

v.14 er igjen ei oppfordring om å venta på Herren, at han skal gripa inn i liva våre og syna kva Han er god for, eller at han skal koma igjen for å døma levande og døde. Dette er ikkje tome ord. Ingen av dei som ventar på Herren skal bli til skamme. Difor kan me vera sterke og uforsagte og gå framover med stor tillit til at Jesus er med oss og stadfestar ordet me deler ut med under og teikn av ulike slag.

onsdag 18. juli 2012

Salme 27,7-10

 7 Høyr, Herre! Eg ropar høgt.
          Ver meg nådig og svar meg!
        
   
 8 Eg kjem i hug at du har sagt:
          «De skal søkja mitt andlet.»
          Ditt andlet søkjer eg, Herre.
        
   
 9 Løyn ikkje andletet for meg!
          Vis ikkje din tenar bort i vreide,
          du som har vore mi hjelp.
          Gud, min frelsar,
          støyt meg ikkje frå deg, forlat meg ikkje.
        
   
10 Om far og mor forlèt meg,
          vil Herren ta imot meg.

v.7: David ropar høgt til Herren. Det er eit uttrykk for intens bøn.  Det står mykje om å ropa i Bibelen. Dei som er i naud ropar til Gud (Salme 107), serafane i himmelen ropar til kvarandre "Heilag, heilag, heilag er Herren Sebaot", evangelistar ropar på høgdene. Hos oss er det stillfarande eit ideal når me skal uttrykka oss for Gud og kvarandre. Men ikkje i Bibelen. Der er det legitimt å ropa og trykkja på når du ber, lovsyng eller forkynner evangeliet. 

David veit at han fortener ikkje hjelp frå Gud, men han appellerer til Guds nåde. Gud har sjølv kopla bøna og nåden. Me les hos profeten Sakarja at Gud vil ausa ut over Israel "bøna og nådens Ande". Bøna er i seg sjølv ein nåde, og når me ber, ber me til Gud som er full av nåde. Men me treng Anden for å forstå dette, for han er sendt oss for å tolka Guds hjarta for oss, for at me skal kunna lesa av og forstå det som er i djupet av Gud, og der finn me den godleiken me er skapte for og som me lengtar etter å svømma i. 

I vers 8 svarar Gud David. Og svaret kjem i form av ei påminning. Gud minnar David om ordet sitt. Slik svarar Gud både titt og ofte dei som ber.  Me har alltid våre førestellingar om korleis Gud skal hjelpa oss, men Gud ser lenger og djupare, og han vil ha oss med på det han held på med, og difor svarar han med å openberra nye sanningar i Ordet for oss. Johannes døyparen opplevde dette i fengslet. Han ville så gjerne at Jesus skulle demonstrera sin messianske gjerning med å koma å fri han ut, men Jesus svara han med å minna han om eit ord frå Jesaja, og dette ordet gav Guds villmann den hjelp han skulle ha. I Salme 107,20 les me at Gud "sende sitt ord og lækte dei og fria dei frå grava."


Og dette er også mitt vitnemål. I djup naud hjalp Gud meg ved å minna meg på eit ord frå han eg hadde høyrt. Det gav stor forløysing.

"De skal søkja mitt andlet," var ordet som kom til David. Det gav bøna ein ny retning. Når me ber er me ofte fokusert på det som me manglar. Slik misser me perspektivet. For det handlar ikkje om oss og våre behov. Det handlar om Gud og hans brennande ønske om å ha fellesskap med oss. Gud inviterer oss inn i sitt fellesskap, og når me "ser" lyset og gleda i Guds andlet, hans aksepterande smil, og høyrer hans "du er min", då blir det som før var stort, smått, og det som før var smått, stort. I Salme 23 får me dette illustrert så fint i vers 1 når David skriv: "Herren er min hyrding, EG MANGLAR INGENTING." 

v.9: Så blir det berre èin ting som vert viktig for han å be om, om å få sjå Gud, om å få finna roen innved Guds hjarta, om ikkje å bli bortvist frå han som han har levd med, tent og elska i årevis. For eit truande menneske er det berre èin ting som er farleg: Å stella seg slik at ein kjem bort frå Gud i sitt hjarta. Det skjer når ein avviser Guds ord. Og den som det gjer, vil bli vist bort frå Gud på den siste dag. David skjelv ved tanken. Men ingen er så store i Guds rike at ein ikkje kan falla. Det visste David etterkvart alt for godt. Det er eit teikn på eit sunt åndsliv at ein erkjenner at dette kan skje. Det skal hjelpa oss å sanna syndene våre, og avvisa alt som vil inn i liva våre som ikkje er av Gud. 

v.10 er et ord rett inn i vår tid. Så mange barn i våre dagar veks opp utan dagleg kontakt med èin av foreldra, og ofte er det far som manglar. Den anglikanske presten Mark Stibbe snakkar om "den farlause generasjonen", og han har skrive ei framifrå bok som nyleg kom ut på norsk: "Far, hvor er du?" (Prokla-Media/Luther 2012). Dei siste åra har han leida organisasjonen Farther`s House Trust (www.fathershousetrust.com) der alt handlar om å møta den farlause generasjonen (i England er situasjonen enno verre enn i Noreg)  med Guds gode og sterke farsskap. Å lytta til Stibbe når har forkynner om dette (og mangt anna) er ei stor oppleving. Han er ein mann som har opplevd dette sjølv, og han har ein stor bank av forteljingar å dela frå om menneske som har fått fylt tomromma sine med Gud, som er Far for alle, og som har opplevd sjeleleg og kroppsleg lækjdom då Gud kom inn. 

Mark Stibbe under ein konferanse i IMI-kirken i Stavanger 6.-8. juni i år


tirsdag 17. juli 2012

Salme 27,4-6


   
 4 Eitt bed eg Herren om,
          dette ønskjer eg:
          å få bu i Herrens hus
          alle mine dagar,
          så eg kan sjå Herrens venleik
          og vera i hans tempel.
        
   
 5 Han gøymer meg i si hytte
          på den vonde dagen.
          Han løyner meg i sitt telt.
          På berget lyfter han meg opp.
        
   
 6 No ragar mitt hovud høgt over fienden ikring meg.
          Med jubel vil eg bera fram offer i hans telt.
          Eg vil syngja og spela for Herren.

Det som står i vers 4 er David si hovudbøn. Det er den eine tingen han ber om framfor alle andre ting. Dette minner om Jesu ord til Marta. Søstera Maria hadde sett seg ned med Jesus for å prata, medan Marta laga mat. Marta syntest dette var feil og kom bad Jesus om å sei til Maria at ho måtte hjelpa til med det praktiske. Då sa Jesus til Marta: "Du gjer deg strev og uro med mange ting. Men EITT ER NAUDSYNT, Maria har valt den gode delen, og den skal ikkje takast frå henne."  

David hadde, som Maria, forstått at det einaste som er naudsynt for oss menneske er å leva nært inn til Gud. Når me gjer det, ser me kor VAKKER Gud er. Dette er ikkje lett å forklara, men for den som erfarer Guds godleik og tilgjeving i sjela, har på ein måte ei ESTETISK oppleving. Og det å vera i Guds tempel er eit uttrykk for å vera i denne atmosfæren OVER TID. Mange kristne opplever Gud i glimt eller i kortare periodar. Men Gud har eit ønskje om at me skal vera i dette HEILE TIDA. Og når me er i dette, vert andre ting som me før opplevde som viktige, uvesentlege. Ein av bloggen sine lesarar delte noko med meg i går som handlar akkurat om dette her. Det var så oppmuntrande. 

Må David si bøn også bli vår. Gud likar slike bøner, og du vil garantert få eit positivt svar på den.

v.5. Det kjem vonde dagar til alle. Ingen unngår dei. Det er ein del av det å leva i ei fallen verd, og det er ikkje her naudsynt å lista opp alt som kan skje av sorg og naud.  Men dette verset lærer oss at Gud på den vonde dagen tek den som lever i hans tempel inn i si hytte, dvs. inn i sitt INTIME FELLESSKAP. Der får han/ho  den trøysta og det overlyset som vedkomande treng når smerten riv i dei.  Når vonde ting skjer, får mange vanskar med trua si. Kor er Gud? Kvifor skjer dette? spørsmål som legg stein til børa. Den som vert teken inn i Herrens hytte vert ikkje plaga av slikt. Gud og hans nærvær ber personen gjennom alle vanskelege fasar, og vedkomande står fram etterpå og seier: "Gud gav meg styrke. Hadde det ikkje vore for Gud, hadde eg ikkje klart meg. Gud er grunnfjellet i livet mitt. På han står eg støtt!"

I vers 6 er han komen gjennom. Fienden kan me her forstå som dei vanskane som ville ta knekken på han, han er blitt løfta høgt over dei. Han er komen seg ovenpå. Ikkje fordi han har arbeidd seg oppover, men fordi han altså er blitt løfta opp. Difor vil han syngja og spela for Gud. Lovsong er å synga for Gud. Artistar syng for menneske. Kristne syng for Gud. Lovsongen er ei gåve (offer) me gjev til han som har skapt oss, frelst oss og tek vare på oss. Vårt fremste kall og største glede er å lovsynga Gud, les me i § 1 den gamle Westminsterkatekisma. Etande godt sagt.



mandag 16. juli 2012

Salme 27,1-3

Denne salme deler me inn i 4 deler: vers 1-3, 4-6, 7-10 og 11-14
           
 1 Herren er mitt lys og mi frelse,
          kven skulle eg ottast?
           Herren er eit vern for mitt liv,
          kven skulle eg frykta?
         
   
 2 Når valdsmenn og fiendar nærmar seg for å sluka meg,
          då snublar og fell dei sjølve.
         
   
 3 Om ein hær vil slå leir mot meg,
          er mitt hjarte utan frykt.
          Om krigen trugar, endå er eg trygg.
             
 
v.1: David har sitt lys og si frelse  i Gud. Lys står for sanning, glede og von. Frelse handlar om tilgjeving, lækjedom og evig liv. Alt dette har den truande i Gud, ikkje i seg sjølv. Jesus seier om seg sjølv at han er verdas lys. Og Johannes skriv: Den som har Sonen, har livet. 

Vår frelse, framtid og von ligg i Jesus, ikkje i oss sjølve. Ofte leitar me i oss sjølv for å finna ut om me er sanne kristne, men me finn ingenting der som skulle tilseia det, smitta som me er av synd og vonde ting. Nei, me må løfta blikket og sjå på Jesus, rosa oss av Han og sanna med David: "Herren er mitt lys og mi frelse". Alt det eg manglar i meg sjølv, har eg i han som er gjeve meg som ei gåve frå himmelen.

Kven skal eg frykta? Dette er eit retorisk spørsmål der svaret er gjeve: INGEN. Det betyr ikkje at du ikkje er redd for både det eine og det andre, men har du Jesus har du ingen grunn til å vera redd korkje for  korkje folk eller fe, sjukdom eller død. Berre dette eine: å koma bort frå han som vil vera alt for deg. 
 
Så seier han: "Herren er eit vern for mitt liv!" I andre omsettingar lyder det gjerne: "Herren er mitt livs styrke" (King James) eller  "Herren er mitt livs kraft" (Luther). 

Me ber gjerne Gud og kraft til å leva som kristne og kraft til å gjera Guds gjerningar osv. I dag heiter deg gjerne salving. Ikkje noko gale i det. Men svaret på denne bøna er Herren sjølv. Den dagen me sannar at HERREN ER MI KRAFT, skjer det ei endring i liva våre. Me kviler med heile vår teneste i Gud, og det blir ei merkbar endring i effekten av det me gjer, for me begynnar å operera i tru på HAN SOM ER SALVA, ei tru som løyser ut mirakler på jorda, for han som bur i oss er større enn han som bur i verda.

v.2: David var stadig utsett for illgjerningsmenn. Som hærførar og konge var han i ein utsett posisjon. Ser me på kyrkja sin situasjon i verda, er bilete veldig likt. Kristne over alt er utsette for forfølging, diskriminering og overgrep av ymse slag. I våre dagar er det Guds familie i dei sentrale områda i Nigeria som blør mest. Men dei som går til åtak på Guds barn, undergrev sine eigne liv. Dei strir mot Jesus Kristus, og til slutt ramlar dei i si eiga grav om dei ikkje vender om og søkjer fred med Han. Hovudpoenget i dette er: Når vanskane tårnar seg opp for eit truande menneske, er Herren med i nauda, og det som ser ut som eit nederlag, blir garantert ein stor siger. 

v.3: David er verkeleg på offensiven her. Han har fått blikket festa på Herren, og motet hans er stort i han. No kan det koma kva det skal vera, ja, heile hærar. Det spelar ingen rolle. Herren er hans trumfkort som slår ut alle andre kort kor mange og gode dei enn er. Det er godt for oss når me kan surfa på slike openberringar. Må me berre ta vare på dei og dyrka dei så godt som me kan, for det kjem dagar då me ikkje ser så klårt som David ser her, dagar då me blir redde og må ropar og klagar til Gud om både det eine og det andre. Kristenlivet er sanneleg pendelprega. Men ta vare på dei gode dagane då alt er lyst og klårt og pris Herren alltid, også når gråveret og uveret set inn.


søndag 15. juli 2012

Salme 26,6-12

 6 Eg vaskar mine hender i uskuld, Herre,
          så eg kan gå omkring ditt altar
         
   
 7 medan eg lèt mi lovsongsrøyst lyda
          og fortel om alle dine under.
         
   
 8 Herre, eg elskar din bustad,
          staden der din herlegdom bur.
         
   
 9 Riv meg ikkje bort med syndarar
          så eg mistar livet saman med drapsmenn.
         
   
10 Dei har udåd i hendene,
          høgre hand er full av stikkpengar.
         
   
11 Men eg fer fram utan skuld.
          Løys meg ut og ver meg nådig!
         
   
12 Min fot står på jamn grunn.          Der folk samlast, skal eg velsigna Herren.

v.6. Å vaska hendene var ein gamal skikk for å stadfesta eiga uskuld (sjå 5.Mos.21,6).  Det var ein slags eid. Pontius Pilatus må ha visst om denne jødiske skikken då han dømde Jesus til døden og samstundes sa seg fri frå skuld. Det hjalp han så lite, for vaskinga kunne ikkje vaska bort skuld, berre stadfesta at det ikkje var noko skuld å vaska bort.

David vaska hendene framfor Guds ansikt for å stadfesta at han hadde rett til omgang med (gå omkring ditt alter), at han ikkje hadde noko uoppgjort på samvitet. 

Vårt altar er Kristi kross. Der kan me ha fortruleg omgang med Gud, for det var der Kristus tok bort alle våre synder, og har me lagt alt vårt på bordet, får me koma Gud nær eine og åleine pga Kristi kross. 

v.7: I Guds nærvær sømer det seg med lovsong, og hans nærvær løyser lovsongen ut i sinn og munn. Når du kjem nær til Gud, eller han kjem nær til deg, blir du fanga at ein atmosfære av glede, høgtid og vørdnad, og lovsongen vellar fram i deg. Det andre som skjer med deg er at du får trong til å dela med andre det du har sett og høyrt hos Gud. Det blir så enormt stort for deg, ikkje ein del av livet, men heile livet. Den som får stå Gud nært, blir eit evangeliserande menneske.

v.8: Kor er Guds bustad? Kor finn me hans herlegdom? Guds budstad er hans truande kyrkje, og hans kyrkje finn du der dei truande samlast for å tena kvarandre og dela Ordet, brødet og vinen med kvarandre. I alt dette er Guds herlegdom løynt, og kjem fram i dagen ved at menneske kjem til omvending og tru, at Anden og hans nådegåver vert utdelt og tatt imot, at Gud vert æra, at sjuke vert lækte, bundne sett fri osv. 

Guds sanne kyrkje er svaret for den som ønsker å bli kjent med Gud i vår tid. Difor seier David i vers 12 at han vil prisa Gud der folk samlast, eller i forsamlinga, som det står både både King James og Lutherbibelen. (Men elles er det fint om kristne lovsyng Herren alle plassar der folk samlast. Det vil føra Guds nærvær ut i verda og mange til tru, det.)

v.9-10  er i følgje King James studiebibel er det ein konges bøn om at ikkje makta skal blenda han og gjera han til ein korrupt drapsmann og få dom deretter. I ei gamal Brorsonsalme syng me: 

"Begynt er ikke endt, 
det fatt i tide, 
du som har Jesus kjent, 
bli ved å stride. 
Tenk hvilken skjendig ting først Gud å kjenne, 
og siden seg omkring 
til verden vende."   

 I vers 11a. hevdar David igjen at han er uskuldig. Å vera uskuldig betyr ikkje å vera utan synd, men at ein dømer synda hos seg sjølv og vender seg bort frå henne, og ikkje fornektar eller skjuler henne på noko vis. Det er å leva med integritet. Difor er det meiningsfullt for David å be om å bli forløyst og benåda. Om han ikkje lever i synd, kjenner han trykket frå synda i sitt indre og er avhengig av at Gud frir foten hans frå fall, og syner han nåde for alt som er galt i hjarta. Slik er han som alle truande gjennom alle tider. 







lørdag 14. juli 2012

Salme 26,1-5

   Gjev meg min rett, Herre!
          For eg har gått fram utan skuld.
          Eg set mi lit til Herren og vaklar ikkje.
     
   
 2 Prøv meg, Herre, gransk meg nøye,
          prøv hjarte og nyrer som med eld!
     
   
 3 For di miskunn har eg hatt for auge,
          eg har ferdast i di sanning.
     
   
 4 Eg set meg ikkje med løgnarar
          og går ikkje inn til falske folk.
     
   
 5 Eg hatar forsamlinga av valdsmenn
          og sit ikkje saman med lovlause.

Det er ein artig tekst me skal sjå på i dag, ein tekst som skapar hovudbry for oss evangeliske kristne som er oppdregne til å ikkje skryta av oss sjølve, men å slå oss for brystet og sei: "Gud, ver meg syndaren nådig."  Men David har ikkje den oppsedinga. Han levde før pietismen. Derimot fortel han Gud om alt han meiner er bra i livet hans og som bør telja til hans fordel. Er David vorte ein sjølvgod fariseisk hyklar? Vel, lat oss ikkje forhasta oss med ein slik konklusjon. Det ville neppe vore naturleg for oss å uttrykka oss slik som han gjer, ikkje nødvendigvis fordi me er så mykje meir audmjuke og sanne enn David, men fordi me er styrt av  jantelova som forbyr oss å anerkjenna noko som helst hos oss sjølve, og som klårt og greit nektar oss å framheva nokon dei gode eigenskapane som me meiner me måtte ha. På David si tid var ikkje jantelova oppfunnen. Då anerkjende dei gode sider hos seg sjølv, og dømte dei dårlege, medan me opplever oss syndige dersom me finn noko godt hos oss sjølve.

I vers 1 ber han om å "få sin rett". David er tydlegvis blitt anklaga for noko som han visste at han ikkje hadde gjort, og han ber difor om at uskulda hans må koma for ein dag, at retten skal sigra. 


Han forventar å bli bønhøyrt fordi han har ei fast tru, og den som ber med tru, skal få. Det er regelen når ein har med Gud å gjera.


I vers 2 innviterer David Gud til å granska han på innsida. Det er ei vågal bøn, men David ber om dette i visse om at Gud berre vil finna reine og gode motiv der inne i sjelsdjupet. Han elskar Gud og er ikkje gudfryktig på utsida, men på innsida. Difor er han sikker på at han vil tola ei skikkeleg eldprøve, dvs. han var viljug til å ta den smerten som ein slik test måtte medføra. Det er jo litt beundringsverdig det, då.


v.3: David har Guds miskunn for auga. King James brukar "lovingkindness" her, og det synest eg er eit vakkert ord. For den som trur er Guds kjærlege og snille vesen det viktigaste i livet, og det er det slike menneske fokuserer og tenkjer på dagen lang. Det skaper mykje godt i folk å tenkja slik på Gud. 

Å ferdast i Guds sanning betyr å leva i harmoni med hans ord i Bibelen. For David betydde det å leva i harmoni med dei 5 Mosebøkene, for det var den einste delen av Bibelen som var skriven på hans tid.


v.4 talar nærast for seg sjølv. David veit at "lågt lag øyder gode seder." Salme 1,1 kling med her. Den seier at dersom du vel å vanka i feil miljø, kan du koma bort frå Gud og missa den lukka berre han kan gje oss. Det som i den norske Bibelen er omsett med "løgnarar", er i King James omsett med "forgjengelege avgudsdyrkarar," og på tysk "gudlause" eller "uhelbredelege" folk, menneske som er komne så langt i sitt opprør mot Gud at dei ikkje har nokon veg tilbake.

v.5: Det er mange valdsmenn i verda. Dei set djupe og vonde spor etter seg. I Noreg er det ikkje så vanskeleg å halda seg borte frå tungt kriminelle miljø. Men mange andre plassar er det annleis, særleg der det er knapt med ressursar og underskot på moralsk og åndeleg liv. Der veks slike miljø fram som paddehattar, og folk blir meir eller mindre tvinga til å gå med dei.  Det er svært skadeleg for sjela. David held seg unna. Seinare i livet fall det i hans lodd å tukta desse menneska. Det klarte han og vart ein mønsterkonge.

Lovlause menneske er ikkje folk som primært bryt lovene, men folk som ikkje godkjenner dei. Ein kristen kan koma til å bryta Guds lover, synda mot dei. Men då innrømmer dei syndene sine for Gud. Men dei lovlause har ein annan rettsoppfatning enn Gud, og dei får ikkje dårleg samvit om dei bryt lovene hans, og har dermed ingen grunn for å innrømma noko som helst. Til dømes: dersom du tenkjer det er rett å hemna seg, då gjer du det utan å få dårleg samvit. Dersom du meiner det er rett å ta abort, då gjer du det utan i etterkant å innrømma at du har gjort noko gale. Me kunne nemnt mange ting i denne samanhengen. 















torsdag 12. juli 2012

Salme 25,14-22

    15 ע Mine auge er alltid vende mot Herren,
          for han dreg mine føter ut or garnet.
      
   
16 פ Vend deg til meg og ver meg nådig,
          for eg er einsam og hjelpelaus.
      
   
17 צ Ta bort det som tyngjer mitt hjarte,
          før meg ut av mine trengsler!
      
   
18 Sjå mi naud og mitt strev
          og tilgjev all mi synd!
      
   
19 ר Sjå mine fiendar, kor mange dei er!
          Dei hatar meg med eit nådelaust hat.
      
   
20 ש Vern mitt liv og berg meg,
          lat meg ikkje bli til skamme,
          for eg søkjer tilflukt hos deg.
      
   
21 ת Lat uskuld og rettsinn verna meg,
          for eg set mi von til deg!
      
   
22 Gud, fri Israel ut
          frå alle deira trengsler!

Vers 15 er eit sterkt uttrykk for kva BØN er for noko, DET ER Å HA AUGO VENDE MOT HERREN. Gud treng ikkje alle orda våre, han vil berre ha kontakt, og ein ting kan du vera sikker på: augo HANS er alltid vende mot DEG, og når du vender blikket mot HAN, har de ein sterk personleg kontakt. 

Når me får sjå Gud, erfarer me fridom i sjela, for han er ein Gud som dreg føtene våre ut av garnet, les me. Denne fridomen erfarer me når me ser han, for fridomen ligg i kjærleiken, og kjærleiken kjem til oss gjennom Guds gode blikk som talar sterkare enn ord, og denne godleiken bevarer oss mot å synda og gjera dumme ting som bind oss på ein negativ måte. 

David ber så i vers 16 om at Gud skal venda seg mot han, og gje han det himmelske fellesskapet han treng i si einsemd. Han ber om å få sjå Guds ansikt, dei gode augo og smilet hans. 

Ofte ber me slik. Det er naturleg. Men David har alt det han ber om. Men problemet ligg hos han sjølv. Han har vanskar med å fokusera, han har blikket vendt mot Gud, men synet hans er dimt slik at han ikkje ser at bøna hans alt er besvart før ho er beden. Slik er det gjerne når nauda er stor. Me misser Gud av syne og trur han har vendt seg bort frå oss. 

I vers 17 ber han Gud om å ta bort det som tyngjer han, løysa problema for han fortare enn svint, og føra han ut or problema som han openbert har skapt sjølv ved å synda (v. 18) Det er heilt legitimt å be Gud om å hjelpa deg med problemer som du sjølv har påført deg ved å vera umoralsk eller dum. Me trur at Gud tilgjev oss syndene våre, men tenkjer fort at konsekvensane må me ber sjølv, at han let oss steika litt i vårt eige feitt. Men Gud er ikkje slik. Han frir oss også ut av følgjene av syndene våre. 

I vers 19 klagar han over fiendane sine. Det fører tankane mine til alle kristne som i vår tid opplever trakassering og forfølging. Dei fleste kristne i verda er i ein slik situasjon. Dei må betala for trua si med yrkesforbod, diskriminering, fengsel, tortur og død. Jesus sa: Har dei behandla Meisteren slik, kan ikkje læresveinane hans venta å bli behandla på nokon betre måte. Det er vondt å bli hata, og ein blir fort freista til å hata tilbake. Guds barn har berre ein ting å gjera med dette: å gå til Gud med det. Me må overlata fiendane våre til han, og be om nåde til å elska dei etter Jesu befaling. 

Difor ber han i vers 20-21 om å bli verna mot synd gjennom det personlege sterke fellesskapet med Gud, han som gjev oss håp om betre tider. Det er ei stor kraft i håpet, håpet om himmelen, men også håpet om betre tider før himmelen. Håpet held oss oppe. Når me veit at Gud har teke sakene våre i sine hender, tenkjer me fort at det som er dårleg i dag, kan bli betre i morgon. Stundom høyrer eg det sagt: "Det skjer ikkje mirakler!" Jo, det gjer det. Det skjer mirakler. Gud kan snu ein vanskeleg situasjon på ein augneblink, eller han kan bruka ein vanskeleg situasjon for å snu oss. Det er eit mirakel begge deler. 

I vers 22 vert perspektivet utvida. Her handlar det ikkje lenger berre om David, men Israel, som han strengt tatt representerer. Det er ei bøn som me må be for jødane og Israels land og folk den dag i dag. Trengslene deira har vore utan sidestykke gjennom historia, og er det den dag i dag mange stader, og hatet mot Israel veks seg større og større. Ikkje minst i Noreg. Det vil bli eit problem for oss.  Men det er også i ei bøn for den lidande Jesu Kristi kyrkje, som er pota inn i Israel. Årleg må rundt rekna 160 000 kristne lata livet for fordi dei trur på Jesus, og for kvar martyr er det eit mangesifra tal av kristne som sørgjer og lid store tap.


tirsdag 10. juli 2012

Salme 25,12-14

       12 מ Kvar den som fryktar Herren,
          lærer av han den veg han skal velja.
         
   
13 נ Sjølv skal han leva i lukke,
          og ætta hans skal arva landet.
         
   
14 ס Herren talar fortruleg med dei som fryktar han,
          han gjer dei kjende med si pakt.
          

v.12: Å frykta Herren betyr å anerkjenna hans overherredøme, noko som inneber at me let Bibelens ord vera gyldig for oss i alle ting. Gjer me det, lærer me lett kva veg me skal velja, for det står jo alt i Boka. Der gjev Herren oss sikker rettleiing slik at me ikkje rotar oss bort frå han, og slik at liva våre får den rett innretning.

v.13: Når me går saman med Gud på Guds vegar, vert me lukkelege. Når me kan vera til glede for Gud og nesten, kjenner me at liva våre har rett kvalitet og god meining, og då blir me glade. Me lever midt i Guds plan, og har det som fisken i vatnet, eller plomma i egget, om du vil.

"Ætta hans skal arva landet". Ein arv i bibelsk språkbruk gjeld ikkje berre ein rikdom som kjem til folk ein gong i framtida, nei, den er like gjerne notidig. Det var sagt om levittane i Det gamle testamentet at Herren i sin eigen høge person var deira arv, Esekiel 44, 28. Dei skulle halda seg til han, fryda seg i han og tena han natt og dag livet gjennom.

Landet i GT er Guds rike i NT. Som Jesustruande er me arvingar til Guds rike, og det inneber at me og alle me vinn for Kristus (vår ætt), skal få leva i Guds rike her og no, nyta hans gåver og erfara hans kraftfulle nærvær. Dette er Guds land der Gud alltid er nær, der me har fulle borgarrettar, ein haug med privilegier og der Guds gode lover gjeld, der Herren talar fortruleg med venene sine (v. 14) og gjer si pakt kjent for dei. Kva pakt er det? Det er den nye pakt, den som han oppretta med oss gjennom Jesus, den som handlar om at han vil tilgje oss syndene våre og skriva lovene sine inn i hjarto våre slik at me følgjer dei med glede, Jeremia 31,31-34.

Gud har fortruleg samfunn med sine barn. Høve mellom ein kristen og Gud er til dei grader TOSIDIG. Det er ikkje berre me som betrur oss til HAN, men han betrur seg til OSS. Det var dette Gud ville med oss då han skapte oss, ha eit tosidig fortruleg høve, nokon å kunna snakka fornuftig meg, nokon å dela sine planar med, nokon å diskutera med, nokon som kunne koma med innspel. Bøn er KOMMUNIKASJON, ikkje monolog. Ein trent bedar er ein del av Guds råd.



Salme 25,8-11

 8 ט Herren er god og rettvis,
          difor viser han syndarar vegen.
         
   
 9 י Han lèt dei hjelpelause ferdast rett
          og lærer dei sin veg.
         
   
10 כ Alle Herrens stigar er miskunn og truskap
          mot dei som held hans pakt og hans bod.
         
   
11 ל For ditt namn skuld, Herre,
          tilgjev mi synd, for ho er stor!

I vers 8 slår David fast enno ein gong at GUD ER GOD. Det kan ikkje seiast for ofte. Han vil deg berre det som godt er, uansett kva som skjer i livet ditt. Sjølv når du syndar, er du elska. Også når det skjer, har Gud ein grunnleggjande positiv innstilling til deg, slik at når du kjem til han med synda di, syner han deg vegen ut av uføret som du har hamna i. Denne vegen er JESUS. "Eg er vegen" sa Jesus i Johannes 14,6. Han er vegen til Far, vegen til reint samvit, vegen til nytt mot, vegen til ny kraft, vegen til himmelen. 

Her høver det å omtala vers 11. Der ber David om at Gud for sitt namn skuld må tilgje han hans mange store synder. Guds namn er identisk med Gud sjølv. Slik er det over alt i Bibelen. Ser du evangeliet i dette? Du forstår: Når Gud tilgjev deg, er det for si eiga skuld han gjer det. Jo, han veit nok at du har store fordeler av tilgjevinga, men saka er: Gud tilgjev deg fordi du er så viktig for han at han ikkje kan tenkja seg å gå vidare utan deg.  Slik står di frelse på uvanleg sikker grunn, ho står fast i Gud og har si grunngjeving i han åleine.

At Gud er rettvis, betyr at han alltid følgjer sine eigne reglar. Det kan me berre stola på. Og i denne samanhengen er regelen slik: "Men dersom me sannar syndene våre, er han trufast og rettferdig, så han tilgjev oss syndene og reinsar oss frå all urett." 1.Johannes 1,9. Gjennom tilgjevinga attreiser han oss,og gjennom reinsinga foredlar han oss slik at synda taper makta si i liva våre. 

Gud har ein brennande trong i seg etter å frelsa syndarar (1. Timoteus 2,5). Difor sender han kvar truande (utan unnatak) ut for å dela Ordet med dei fortapte, og difor jobbar han på skjult vis med enkeltpersonar og folkegrupper slik at dei er klar til å ta imot evangeliet når dei får det forkynt.

v.9: Det er dei "hjelpelause", dei "audmjuke" (king James) eller dei "elendige" (Lutherbibelen) som er mottakelege for Guds lærdom, dei som innser og innrømmer at dei i alle ting kjem til kort innfor Guds krav til rettferd og heilagdom, dei som sørgjer over seg sjølv, dei som er "fattige i ånda" (Matteus 5,2), dei som ikkje kan betala for seg hos Gud. Det er desse som får sjå Jesus, som får fryda seg over hans frelse og som blir fylt av Anden slik at dei kan læra andre Guds veg. Slike menneske ber himmelen med seg under si vandring på jorda.

v.10: Guds vegar betyr her måten han behandlar oss på. Når me held hans pakt og bod, møter han oss med truskap og sanning. Kva betyr så dette? Det skjer noko med kvart menneske som blir frelst: Den treeinige Gud kjem og tek bustad i vedkomande. Det går ikkje umerka hen, nei det fører til ei total endring, "alt blir nytt", skriv Paulus i 2. Korintarbrev 5,17, og det første som skjer er at personen blir fylt av kjærleik til den kjærlege Gud og til hans ord og vilje. Ein sann kristen elskar rett og slett Gud og hans bod.  Ja, "har sin lyst i Herrens lov og grundar på henne natt og dag." Salme 1,2. Når lova ikkje lenger kan fordøma oss, blir ho til stor glede og nytte for oss. Me når aldri heilt opp til henne, men ho slår oss ikkje lenger ned, men lokkar oss vidare i det som er godt og rett. Det fører oss inn i ein ny livsstil der det ikkje lenger handlar om å samla skattar på jorda, men i himmelen, og i jakta på fortapte som me kan velsigna og  frelsa, er me heilt avhengige Gud, både når det gjeld økonomi og bodskap, for det me held på med er overnaturlege greier, og "utan meg kan de ingenting gjera", sa Jesus. Og han sa at han trufast ville vera med oss kvar dag, og dela med oss av sine ressursar frå sitt forrådsrom i himmelen (5.Mosebok 28). I himmelen finst rett og slett alt som trengst av økonomi, sanning og åndskraft til å realisera misjonsbefalinga. 

mandag 9. juli 2012

Salme 25,4-7

  4 ד Herre, lat meg kjenna dine vegar.
          Lær meg dine stigar!
        
   
 5 ה Lat meg få vandra i di sanning,
          lær meg, for du er Gud, min frelsar!
          Til deg set eg alltid mi von.
        
   
 6 ז Herre, kom i hug di miskunn og din kjærleik,
          som er frå evig tid.
        
   
 7 ח Kom ikkje i hug min ungdoms feilsteg og synder!
          Kom meg i hug i di miskunn, Herre, for du er god.

 I vers 4-5 ber David om å få kjenna Guds vegar, og læra seg hans stigar. 
Det er avgjerande at me veit kor Guds vegar går, for elles kjem ingen av oss fram til Guds mål.

Livet er komplisert. Ingen har full oversikt, og me treng alle be om Guds leiing, ikkje berre når me skal ta store avgjerer, men også i vår dageleg vandring med Gud. Me treng å vita kven Gud vil me skal besøka, kven me skal hjelpa, kven me skal vitna for og kven me skal gje eit profetisk ord. 

Kor går Guds vegar? Til dei fortapte. Jesus sa: "Eg er komen for å leita etter det som var fortapt for å frelsa det." Og me er kalla til å følgja han. Den som ikkje går med Jesus til dei fortapte, går ikkje med han i det heile tatt. 

Når det gjeld måten me lever liva våre på, leider Gud oss primært gjennom sitt ord. Der lærer han oss å tru på Jesus og elska og lova Han ovar alle ting, å elska nesten vår som oss sjølve, tilgje våre skuldmenn, elska fiendane våre, vitna om Jesus i ord og gjerning, be uavlateleg, vera trufast mot ektefellen vår,  å leva reint og ærleg osv. I Guds ord, Bibelen, finn me usvikeleg rettleiing slik at me kan bli frelst og leva rett på alle livsens område. 

Gud vil aldri leida nokon mot sitt eige ord. Dersom ein kjenner seg leida til noko som strir mot Ordet, er ein utsett for djevelens leiing og ikkje Guds. 

Men Herren leider også ved Anden. Han kan tala til oss gjennom syner, draumar, profetiske ord osv. Men alt dette må prøvast på Bibelen, og aller helst må det også stå "søskenprøven" om det er ei større sak det er tale om. 

I vers 6 minnar han Gud om hans miskunn og hans kjærleik. Han vil at Gud skal tenkja på han med dette som utgangspunkt. Dette er eit godt ord å kvila i: Guds miskunn og kjærleik er frå æva av og skildrar Gud slik han er når alt kjem til alt: Han er full av miskunn, ømme kjensler overfor oss som får han til å gripa inn i liva våre når me treng det. Slik ER Gud. Det er godt å vita for oss alle.

I vers 7 ber han Gud om å ikkje straffa han pga dei syndene han gjorde då han var ung, men, enno ein gong, vurdera han  i lys av sin eigen godleik. 


Mange menneske har tunge syndeminner å bera på. For desse er bøna i vers 7 meiningsfull. Stadig dukkar smerten opp i sinnet over det ein gjorde og var med på. Det har så vanskeleg for å sleppa taket, det er som "ein torn i kjøtet". Paulus kjende så godt til dette. Han ergra seg heile livet over at han hadde forfølgt Guds kyrkje, og meinte at var det nåde for ein slik som han, den største av alle syndarar, måtte det vera nåde for alle. Då er det godt å vita at det ikkje er nokon fordøming for den som er i Kristus Jesus. Dei største og styggaste syndene tok han med seg opp på krossen for at dei aldri meir skulle synast for Gud. Det er gjort, og kan ikkje gjerast ugjort. Ære vere Gud for det.







søndag 8. juli 2012

Salme 25,1-3

Av David.
       
          א Herre, eg lyfter mi sjel til deg.
         
   
 2 ב Min Gud, til deg set eg mi lit.
          Lat meg ikkje bli til skamme,
          lat ikkje fienden fryda seg over meg!
         
   
 3 ג For ingen som set si von til deg, skal bli til skamme,
          til skamme blir dei trulause, med sine tomme hender.
         
   


Som du ser er denne salma  atrostisk, dvs vers 1 startar med "a", vers 2 med "b" osv. Det er mange slike salmer, og den mest kjende av dei er 119 der dei 8 første versa startar med "a" og dei 8 neste med "b". Poenget med å byggja salma opp slik er sjølvsagt at det skulle hjelpa folk å hugsa betre. 

Salme 25 er definert som ei individuell klagesalme, men med sterke innslag av tillit. 

v.1: David lyftar sjela si opp til Gud. Det er to ting eg vil framheva med dette uttrykket. For det første: Me er ikkje hjelpelause, me kan løfta sjela vår opp til Gud, og hos han finn me alt me treng for dette livet og for det som kjem. Me er skapte til samfunn med Gud, og Gud har gjennom Jesus gjort seg tilgjengeleg for oss 24/7. Og apostelen Paulus skriv i Kolossarbrevet 3: "Sidan de då er oppreiste med Kristus, så søk det som er der oppe, det Kristus sit ved Fars høgre hand." For oss som er kristne og har fått Anden, er det naturleg kvar dag å venda hjarta, sjel og sinn oppover mot Gud, han som elskar oss så inderleg og har forløyst oss frå alle våre synder ved Jesu Kristi blod. Hos Gud er sjela vår heime. Der finn ho ro, som barnet ved mors bryst.

Det andre eg vil framheva er dette: Mange gongar kan alt verka veldig stengt for oss her i verda. Me ser ingen utveg med tanke på å koma oss vidare i livet, problema er store og alle vegar ut ser ut til å vera stengde. Men det er ikkje sant. Vegen oppover mot Gud er open. Den kan ingen stenga, for den har Jesus opna, og der Han opnar, kan ingen menneske og ikkje noko åndsmakt stenga. 

v.2: David stolar på Gud. Det har han all mogeleg grunn til. Alle har grunn til å stola på Gud. For Gud er sann og truverdig i alt han seier og gjer. Gud elskar at me stolar på han. Det gjer du og eg også. Tillit fører til fellesskap, mistillit til brot og oppløysing av fellesskap. Det gjeld mellom oss menneske, og det gjeld i vårt høve til Gud. Dersom me mistrur Gud, misser me samfunnet med han. Sjølvsagt. Tillit til i botnen av alt ekte fellesskap. 

Så ber han: "Lat meg ikkje bli til skamme, lat ikkje fiendane mine triumfera over meg." Denne bøna er vanleg i salmane, og den er difor heilt legitim for oss også å be. Å bli til skamme er å gå på moralske nederlag, bli avslørt, tatt på fersken så og seia og av den grunn bli sett ned på av andre.Verda kan vera nådelaus slik. Det veit alle som på negativt vis kjem i media sitt søkelys. Me har vore vitne til mange slike saker dei siste åra.

Evangeliet i dette er at GUD ER EIN GUD SOM TEK VARE PÅ SINE BARNS RYKTE OG RESPEKT I SAMFUNNET. Ikkje på den måten at han fører oss utanom forfølging, vanskar og trengsler, men slik at me midt i alt som måtte vera vanskeleg har ein framtoning og framferd som skaper respekt til og med hos våre fiendar. Slik kan dei aldri triumfera over oss på den måten at dei finn "lik i skapet", for det er ingen der. Me lever ope og liketil, og alt i liva våre tåler dagens lys.

v.3. Her slår han fast at "ingen som ventar på Herren skal bli til skamme." Det inneber for det føste at alle som satsar liv og framtid på at Jesus lever og skal koma att i herlegdom for å døma levande og døde, dei skal bli frikjent og frelst i domen. 

For det andre: Bibelen talar mykje om "å venta på Herren" for ting som har med dette livet å gjera. Å venta på Herren er eit uttrykk for å tru. Me ønskjer at ting skal ordna seg raskt og effektivt. Men Gud har betre tid enn oss, og let oss stå i ein smerte for å fremja høgare og edlare mål med liva våre. Men slik pedagogikk forstår ikkje me så godt. Me skjønar ikkje vitsen med å ha det trøblete, og lurer på om Gud har gløymt oss eller om han rett og slett ikkje finst. Det er sjøkvsagt tullete tankar. Gud gløymer oss like lite som ei mor gløymer barnet ho ammar, men oppdreg oss ved å føra oss gjennom utfordringar som pressar oss nærare han, og når me er hos Gud med liva våre, kan han fylla oss me gode kvalitetar som me elles ikkje kunne fått del i.  Det er ikkje alt som går fort her i verda. Å bygga karakter tek tid, det veit Gud. 

Mange av dei problema me kjem opp i skuldast dårlege val me sjølv har teke. Det har ingenting med Guds oppseding av oss å gjera. Likevel vil Gud bruka dette til vår fordel dersom me erkjenner feila våre og tek dei oppgjer som er naudsynte for å koma nokonlunde heilskinna vidare. Hos Gud er det gjenoppretting å finna for følgjene av eigen dårskap.

Men nokre skal bli til skamme, og det er dei som er trulause utan grunn, dei som forlet Gud i hjarto sine, dei som strir mot han og forkastar både lov og evangelium. Desse skal stå att med skam den dagen domen skal fellast over liva deira. Det er ein trist sorti for menneske som var så høgt elska.

lørdag 7. juli 2012

Salme 24,7-10 del 2

I dag må me sjå på det esjatologiske med dette avsnittet.
Esjatologi betyr "læra om dei siste ting." 

Det er ein nær samanheng mellom det missiologiske og det esjatologiske perspektivet på denne teksten, og det blir hovudpoenget i denne betraktninga.

Desse 4 versa peikar også fram mot Jesu gjenkomst. Ein dag skal han koma att i herlegdom for å etablera sitt evige rike, frelsa alle som trur og døma levande og døde. Det blir ein retur i triumf.

Nokre seier at dette kan skje når som helst. Men det er ikkje rett. Det er to ting som må vera på plass før Jesus kjem att: evangeliet om hans rike må forkynnast som eit vitnemål for alle folkeslag (Matteus 24,14), og det manglar ein god del på det, og så må Israel og jødefolket bli frelst, for han vil koma att som respons på ein spesiell invitasjon frå det frelste Israel. Han sa like før han vart drepen (Matteus 23,37-38):
37 Jerusalem, Jerusalem, du som slår i hel profetane og steinar dei som er sende til deg! Kor ofte ville eg ikkje samla borna dine som ei høne samlar kyllingane under vengene sine. Men de ville ikkje. 38 Så høyr: Huset dykkar skal bli audt og forlate! 39 For eg seier dykk: De får aldri sjå meg att før de seier:
          ‘ Velsigna er han som kjem i Herrens namn!’»


Dette er interessant. Kan me påverka Guds timeplan her? Ja, avgjort. Me kan framskunda Herrens dag, skriv Peter i sitt 2. brev kap.3 vers 14. Det skjer ved å støtta misjon retta mot unådde folkeslag og mot det jødiske folket. Både jødar og heidningar treng evangeliet, skriv Paulus, men jødane har førsteretten på det, for det kom frå dei. Og dessutan: Når jødane kjem til tru, vil djevelen verta paralysert og folkeslaga vil opna opp for Jesus på ein heilt ny måte. I Romerbrevet 11,15 les me: 15 Har det vorte til forsoning for verda at dei vart vraka, kva vil det ikkje då føra til at dei blir godtekne? Jau, liv av død! Den største vekkinga som verda har sett, ligg like framfor oss og begynnar når Israel, Guds eige folk, vert frelst ved trua på Jesus Messias. Når dei opnar portane sine for Han, vil alle andre folkeslag også gjera det, og når målet for misjonen er nådd, kjem Jesus att og den sæle tida kan begynna då det ikkje lenger er urett, død, gråt og sorg, den tida då Gud sjølv skal tørka tårene av augo våre og den evige festen kan begynna. Kven opnar Jesus porten inn til sitt rike for? For alle som opnar porten inn til sitt liv for han.

fredag 6. juli 2012

Salme 24, 7-10

 7 «Lyft dykkar hovud, de portar,
          ja, lyft dykk, de eldgamle dører,
          så kongen, den herlege, kan koma inn!»
        
   
 8 «Kven er då kongen, den herlege?»
          « Herren, sterk og mektig,
           Herren, mektig i strid.»
        
   
 9 «Lyft dykkar hovud, de portar,
          ja, lyft dykk, de eldgamle dører,
          så kongen, den herlege, kan koma inn!»
        
   
10 «Kven er han då, kongen, den herlege?»
          « Herren Sebaot, han er kongen, den herlege.»

I dag er me komne til det siste avsnittet i denne salma, eit avsnitt med ei sterk profetisk ånd i seg.

Kongen er Messias, den som er salva. Det er Han som rid inn. Kven er så denne Messias? Han er Herren. GT teiknar altså eit klårt bilete for oss at den komande frelsarkongen skulle vera både Gud og menneske, synleg og avgrensa konge og evig, uendeleg Gud. Dette er Jesus. Det er berre han som er slik. Og slik måtte han vera for å kunna frelsa oss.

Først skal me sjå på avsnittet ut frå eit misjonsperspektiv. Jesus kjem til oss gjennom Guds ord forkynt i Andens kraft. Når han melder seg, må me opna opp for han og ikkje stenga han ute. Han er kongen over heile jorda (v.1), og har rett til å regjera over alle menneske. Når han seier før himmelfarten at han har fått all makt i himmel og på jord, er det dette han meiner: Han har retten til all makt i alle menneskes liv. Rett og makt er det same ordet på gresk: exousia. Det som skjer er altså at når evangeliet blir forkynt, kjem Jesus  til oss menneske for å få sin rett, sin exousia, og når han har fått sin rett, blir det til vår frelse.

I dag inntar Jesus by etter by, folk etter folk, menneske etter menneske. Der evangeliet blir forkynt i Andens kraft, der bankar Jesus på. Han vil inn for å råda og velsigna, begge deler.

Me ser og  høyrer om enkeltpersonar som opnar for Jesus og slepp han inn. Det blir stor forandring. Men det skjer også at heile lokalsamfunn opnar for Jesus. Ikkje så mykje hos oss i våre dagar (men det har hendt før, ikkje minst under Haugevekkinga. I ei bygd i Sogn var det berre lensmannen og presten til slutt som ikkje var omvendt til Gud). Men slike ting har skjedd mange stader opp gjennom historia, og det skjer i dag. Eitt døme er det plaga Karenfolket i Burma der alle kom i laupet av 1800-talet. Ein av deira eigne profetar hadde sagt at Y`wa (Gud), som dei ein gong hadde svike, skulle koma tilbake til dei gjennom ein "kvit bror" som skulle ha med seg "Y`wa si tapte bok", og då den engelske baptistmisjonæren Adoniram Judson og hans medarbeidarar dukka opp i 1817, visste karenane kva det handla om. Dei "opna dørane" sine og ønskte Jesus velkomen inn i liv og samfunn. Dei hadde venta så lenge på dette underet, og endeleg skjedde det. Jesus kom til dei gjennom "den kvite broren" som hadde med seg "den tapte boka".

I Nagaland og Mizoram, to små delstatar i nordaust-India har det i førre hundreåret vore store og gjennomgripande vekkingar. 90% av befolkninga er no kristne, og dei sender ut misjonærar i fleng både til andre delstatar i India og til andre land. (Kjelder: Don Richardson: "Forberedt for evigheten.! Prokla-Media 1991 og Operation World  YWAM 2010). Kong Jesus, Herren, kom til dei og gjesta dei på overnaturleg vis. Mark Dupont fortalde oss ein gong at det i Nagaland synte seg ein lysande kross på himmelen i lang tid, med det resultat at folket kollektiv kom til Kristus. 

Me syng: "Kom hellig Ånd med skapermakt, opprett hva synd har ødelagt." Det er ei ufatteleg god bøn. Me treng i Noreg så sårt besøk av den overnaturlege Gud. Me treng at Han stig ned til oss og byr oss opna dørane slik at han kan koma inn og herska over liva våre, og me ber han: "Kom til oss og ta din rette plass som konge i liva våre!" Og me ropar til kvarandre: "Opna portane dine, slepp kongen inn og gje han ære og nyt hans gåver!"

Misjonsperspektivet går saman med det eskjatologiske perspektivet, men det får me koma attende til i morgon.

torsdag 5. juli 2012

Salme 24,3-6

v.3-4: "Å gå opp på Herrens berg og stå på hans heilage stad", er ein metafor for å ha samfunn med Gud. Spørsmålet blir då: Kven får ha samfunn med Gud? Det seier seg sjølv at det er viktig for oss menneske å få svar på dette spørsmålet. I vår evangeliske tradisjon vil me seia: Dei som trur på Jesus. Punktum. Men det er for upresist. I følgje dette avsnittet må svaret utvidast på denne måten: Dei som trur på Jesus på ein slik måte at dei er viljuge til å venda om til han, søka hans ansikt, erkjenna, bekjenna og gjera opp for sine synder både på ytre og indre plan, og la seg forvandla av Han. Det er meir og meir vanleg blandt folk at dei gjerne vil tru på Jesus utan å innretta seg etter hans ord. Det er eit åndeleg sjølvbedrag. I starten av sin karriere forkynte Jesus: "Tida er fullkomen, Guds rike er nær, vend difor om og tru på evangeliet!" Gud fordrar at me vender om. Alle som får ein alvorleg diagnose er straks viljuge til å leggja om livskursen for å bli kvitt sjukdomen sin. Enno viktigare er det for folk som lever i synd å venda seg bort frå denne og til Jesus for å få tilgjeving og behandling for dei skadane synda har gjort i sjela.

Dersom eit menneske trur på Jesus og held fram i synda, er det som å leggja plaster på ein kreftsvulst. Det fører ikkje til lækjedom. Det gjev falsk tryggleik. 

Tru utan omvending er ei dø tru som ikkje fører nokon som helst inn i samfunnet med Gud.

v.5: Men når me vender om og tek eit oppgjer med gudløyse, arroganse, ureinskap, steling, baktale, løgn og fanteri (for å nemna noko), lever i lyset, kan me nyta godt av Jesu fullbrakte frelsesverk, og me får velsigning frå Herren og rettferd frå Gud, vår frelsar. David er veldig klar over at me ikkje kan etablera vår eiga rettferd sjølv. Den må me få som ei gåve frå Gud, og dersom denne gåva er det du elskar høgast her i verda, og det du rosar deg av innfor Gud og menneske, er det eit teikn på at du er der du skal vera.

v.6: Då er du fødd på nytt og tilhøyrer  "den slekta som spør etter Herren" og "søkjer hans ansikt".  Det er gode uttrykk. Sanne kristne likar å lesa Bibelen for å vita kva Gud har bestemt, kva han tenkjer og ønskjer, og dei likar å bruka tid saman med han i einerom for å finna ut kva som ligg på hans hjarta for denne tida, ja, for dagen i dag. Og Gud løner alle som søkjer han, det er sikkert som lås.

onsdag 4. juli 2012

Salme 24,1-2

Salma har 3 deler:
1) v.1-2 Skaparen og det skapte
2) v.3-6 Vilkår for samfunn med Gud
3) v.7-10 Gud er kongen som vil inn til oss

v.1 slår fast at heile jorda med alle hennar ressursar høyrer Herren til. Det gjer naturlegvis også alle menneske som befolkar jorda. Ingen tilhøyrer seg sjølv og kan me rette leva for seg sjølv. Me tilhøyrer Herren, og det er vårt kall som menneske å leva for han. Dei som lever for seg sjølv, bryt det første bodet og lever i alvorleg synd sjølv om dei er snille og kjekke, ærlege og redelege.

Det er underleg dette. Folk ser på drap, hor, tjuveri og løgn som alvorlege synder, men å stenga Gud ute frå livet er for dei fleste ikkje alvorleg i det heile. Men frå Guds synstad ser det annleis ut. Å leva for seg sjølv er å frårøva Gud det som er hans. Å fornekta Gud er å fornekta sitt opphav, og den som det gjer, har gått inn i ein alvorleg personleg konflikt med Skaparen av himmel og jord.

Gud har skapt oss i ein hensikt: Han ville at me skulle fryda oss i hans fellesskap, elska kvarandre og saman med han realisera hans planar med skaparverket. Når me stenger han ute, vert alt dette forpurra. Me bommar på sjølve målet med liva våre. Det går like bra med oss som med ein fisk som ønskjer å leva livet sitt uavhengig av vatnet han har rundt seg.

Gud har skapt alt, og difor har han eigedomsretten til alt og alle. Me er hans verk, og han skapte oss til og for seg sjølv. Augustin uttrykkjer dette sterkt i "Confessiones": "Gud, du har skapt meg til deg, og sjela mi er uroleg i meg inntil ho finn kvile i deg."

Det er mykje tale om autonomi og sjølvstende i våre dagar. Me vil vera frie menneske, og blandar lett saman fridom og uavhengighet. Å vera fri er ikkje å vera uavhengig, men å vera avhengig av Gud og bunden til han og våre medmenneske med kjærleikens sterke band. Guds kjærleik er vårt rette livselement. Berre i den er me frie nett slik som små barn berre er frie når dei er med far og mor som elskar dei.

Bak alt det skapte finn me Guds evige kjærleik, den som alltid har vore og alltid vil bli. Du og eg er objekt for denne kjærleiken kvart sekund i døgeret.

"Herren har grunnlagt jorda på hav og grunnfest henne på strøymande vatn", les me. Dette avsnittet peikar attende til den første tida då jorda var heilt dekka av vatn og Guds ande som sveiv over havdjupa. Det er mangt å seia om dette, men vatn er eit vilkår for alt liv. Ikkje noko levande kan klara seg utan det, det er eit fundamentalt element i tilværet.

Det gjeld også for vårt åndelege liv. Gud har, gjennom dåpen, gjort vatnet til det midlet som han sameinar oss med  den oppstadne Kristus gjennom. Det er eit mirakel som tanken din skal få kvila i. Ved dåpen vart alle Guds rikdomar og goder, og alt det Jesus gjorde for deg på krossen, overført til deg, og det vil tilhøyra deg så vera så lenge som du held fast på Jesus som din Herre og frelsar.

framhald i morgon, vonleg

tirsdag 3. juli 2012

Salme 23,6

Dei fleste opplever vel at dei jagar etter lukka. Det skal visstnok vera eit særpreg ved oss menneske det. Men David opplevde det motsett, nemleg at lukka jaga etter HAN. Dette gjev oss eit sterkt og vakkert bilete av Gud, han er ein far som alltid ser til barna sine, at dei er lukkelege og har det godt. Slik gjer jo forresten  alle normale foreldre. Dei vita at barna deira har det godt. Og dersom dei har ein mistanke om det motsette, tek dei initiativ for å ordna på problemet, ofte utan at barnet har spurt om noko som helst. Og for å bruka Jesu logikk: Når me som er vonde veit å alltid gje barnet det beste, kor mykje meir ikkje då Gud som heilt gjennom er god!

Du slepp å springa etter Guds godleik og miskunn. Alt kjem til deg. Du blir forfølgt av det gode.
Det er ekstremt viktig at me får tak i Guds hjarta, i hans karakter. Han er ikkje passivt god, men aktivt god.  Han ikkje berre tilgjev oss, men han elskar oss slik at han har betalt for tilgjevinga ved å koma til oss som eit menneske, oppfylla si eiga lov på våre vegne og døy for våre lovbrot og stå opp frå dei døde til vår rettferd. Så sende han læresveinane sine ut for å proklamera si frelse og byda alle om å venda om til seg og bli hans barn av nåde, og i dag sit han som Herre i himmelen og sender ut sine vitne i alle himmelretningar for å etablera sitt rike og si kyrkje i alle folkeslag.

"Herrens hus" er synonymt med Guds familie, hans hushaldning, hans kyrkje. I 1.Peters brev 2 les me at me som truande menneske er eit fellesskap av "levande steinar" som vert bygd opp til ein åndeleg hus. Steinane i det jordiske templet var fint tilskorne (korleis fekk dei det til?) og tett samanføydde.  Den eine støtta seg til den andre, eit sterkt uttrykk for Guds visjon for si kyrkje: folk som lever tett på kvarandre, støttar kvarandre og tilpassar seg kvarandre.

David er så glad for at han skal få bu i Herrens hus, og det gjennom lange tider. Fellesskapet startar her og så held det fram i all æva på den andre sida.

Kvifor var det så godt og viktig for David å bu i Herrens hus? Fordi der er Gud, og David var så inderleg glad i han. Difor ber han i Salme 51, etter å ha synda, følgjande i vers 13: "Driv meg ikkje bort frå ditt andlet, ta ikkje frå meg din heilage Ande!"

Det verste som kunne hendt denne mannen var å bli isolert frå Gud og blr fråteken Den heilage ande. Det er å vera fortapt.

David hadde stor glede av å leva nær til Gud, og var ein flittig gjest i tabernaklet. Davids tabernakel var forresten heilt annleis enn det Moses laga i Sinai. Det var berre eitt rom i Davids tabernakel, og der sto paktarka i midten, og det var fritt for alle å koma inn og ta del i lovsongen som lydde 24/7. Davids tabernakel var profetisk, og peika framover mot Jesus som opna vegen inn til Gud for oss alle, priveligerte som me er. Fellesskapet i dette tabernaklet var Herrens hus for David. Der kunna han nyta og gleda seg over samfunnet med Gud og sine medtruande.Men som han vel visste og hadde røynt: Evna til å erfara Guds nærvær var heilt avhengig av at han innretta livet sitt etter Guds bod. Slik er det framleis. For, som me skal sjå i Salme 24, er det slike menneske som får tilgang til Gud.

Alle som elskar Jesus, elskar også sine kristne søsken, dvs dei elskar å vera i lag med dei, og oppleva Gud saman med dei. Slike samlingar er veka sine høgdepunkt for Guds barn. Den som ikkje kjenner det slik, har aldri kjent Gud, for Gud er kjærleik.