onsdag 29. juli 2020

Salme 89,7-10

For kven i skyene er Herrens like,
          kven mellom gudesøner er som Herren,
          
   
  8 ein stor og skremmande Gud i rådet av dei heilage,
          meir verd å frykta enn alle som omgjev han?
          
   
  9 Kven er som du, Gud Herre Sebaot?
          Mektig er du, Herre, omgjeven av din truskap.
          
   
 10 Du herskar over det hovmodige havet,
          når bølgjene reiser seg, stiller du dei.

v. 7-8. Gud er skaparen. Alt anna som eksisterer er skapning. Gud har ingen parallell, det er ingen eller ingenting me kan samanlikna han med, difor blir han aldri eit forskningsobjekt. Han kan ikkje katalogiserast eller kategoriserast. Han er uutgrunneleg for oss menneske. Alle som vil fanga Gud innafor ein kategori, er dømt til å mislukkast. Gud skal ikkje forskast på av menneske, han skal fryktast. Kva er det å frykta Gud? Det er å ta han og hans ord på alvor. 

For sju år sidan var me og såg dei mektige Niagarafalla på grensa mellom Kanada og USA. Det var eit mektig syn, og me klarte ikkje ta augo våre bort, og me gjekk så nært som me kunne. I møte med Niagarafalla blir me veldig små og sårbare. Det var god grunn for oss å frykta denne overmektige naturen, men me følgde reglane, så det gjekk naturlegvis bra. Niagarafalla er store og redselsfulle, men for oss som ikkje utfordra dei på noko vis, vart dei berre eit imponerande og uforgløymeleg syn.

Kva er poenget? Du bør ikkje utfordra Gud ved å bryta reglane hans. Gud er så mykje, mykje større, sterkare og mektigare enn alle slike buldrande fossar, og det er han som bestemmer korleis me skal kunna nærma oss han og samstundes behalda livet, og han har gjeve oss eitt møtepunkt der me kan ha koma han heilt nær, og det er i Jesus Kristus. I Kristus møter Gud oss som med nåde. Utanfor Kristus er det ingen nåde, berre rettferdig dom. Alle som prøver å nærma seg Gud utan å ta imot Jesus, gjer ein grov feil. Det kan ikkje gå bra. Dei blir forblinda og kjem under domen. Ikkje berre for å ha brote Gud sine lover, men ved å avvisa hans frelsesveg. Me syner at me fryktar Gud, dvs. tek Gud på alvor, når me innrømmer syndene våre, underordnar oss lovene hans og trur på Sonen hans, Jesus Kristus. Då blir me møtt av Guds truskap. Han har lova å ta imot alle som tek imot Sonen hans, og det er ein lovnad han tek på ramma alvor, han som er omgjeven av truskap. 

Niagarafalla er mektige. Havsens bølgjer likeeins. Men Gud er større. Han herskar over havet, les me i v. 10, og stiller bølgjene. 

Dette førere naturlegvis tankane våre til Genesaretsjøen i Galilea. Jesus og disiplane skulle over på den andre sida for å kvila. Så kom stormen på dei, og Jesus reiste seg i båten og stilla stormen med eit myndig ord.  I Kristus møter Gud oss med nåde, og når det no stormar i livet ditt, ven, så skal du kalla på Jesus og be han om å reisa seg og stilla uværet som er kome over deg. 

torsdag 23. juli 2020

Salme 89,3-6

 Eg seier: Miskunn blir bygd for evig,
          din truskap er grunnfest i himmelen.
          
   
  4 «Eg gjorde ei pakt med min utvalde,
          svor ein eid til David, min tenar:
          
   
  5 Eg grunnfester di ætt til evig tid;
          eg vil byggja di trone frå slekt til slekt.»
          
   
  6 Himmelen prisar dine under, Herre,
          forsamlinga av dei heilage prisar din truskap.


I vers 3 er det Israels forsamling, eller i vår kontekst, Kristi kyrkjelyd som talar, og då blir spørsmålet: Kan miskunn byggjast? Har ikkje Gud alltid vore miskunnsam? Er det ikkje hans vesen å forbarma seg over barna sine? Jo, det er det. Men Gud kunne ikkje syna miskunn mot menneska i den gamle pakta utan med tanke på at Jesus ein dag skulle koma å betala for syndene deira, og han kan syna miskunn mot oss som lever i den nye pakts tid fordi Jesus no har betalt for syndene våre. I og gjennom Jesus Kristus bygde Gud ei solid juridisk plattform for si miskunn. Alle som som no kjem til Han i Jesu namn, møter Guds miskunn og får tilgjeving for alle syndene sine og evig liv.  Dette er Guds evangelium, godt nytt frå Gud. 
Så lærer me her dette fantastiske at "Guds truskap er grunnfest i himmelen." 
I himmelen bestemte Gud at han i Abraham ville velja seg ut eit eigedomsfolk, og slik vart det. I himmelen bestemte han at dette folket skulle friast ut frå slaveri og fangenskap i Egypt, og slik vart det. I himmelen bestemte han at dei skulle få eit land som dei skulle få til eige for all æva, og slik har det vorte. I himmelen bestemte han at han sjølv ville bli eit menneske gjennom Sonen sin for å sona alle menneske sine synder og lovbrot, og det gjorde han. I himmelen har han bestemt at alle som trur og blir døypt, skal bli frelst, og min ven: Det er ingen grunn for nokon av oss til å tru at det ikkje skjer. Gud er trufast, og det han har bestemt i himmelen er det han har gjeve lovnad om i sitt ord, og det står fast, også for deg og meg. Er du eit døypt menneske som trur, så er du frelst. Det står fast i himmelen, i Guds eige trufaste og miskunnsame hjarta. 

v.4. I 2. Samuels bok kap 7 les me om Guds pakt med David gjennom profeten Natan. Herren sa han ville byggja David eit hus. Og det skjedde då Jesus kom inn på historiens arena. Han, som var Kongen over kongane og Herren over herrane på jorda, etablerte eit evige rike då han døydde og stod opp for oss. Davids hus er Herrens hus, og døra er sett på vidt gap slik at alle som vil kan koma inn og bli barn av Gud. 

v.5 Her er det Gud som talar til sin utvalde, dvs til Jesus. Gjennom forkynninga av evangeliet blir hans herredøme etablert i nasjon etter nasjon, i folk etter folk og i slekt etter slekt, og hans trune blir etablert i alle menneske som tek imot han som den Gud og frelsar han er. 

v.6. Og dette underfulle blir så enormt stort for alle som erfarer det at dei lovar og prisar kong Jesus dag og natt, åleine og saman med andre, så ofte som dei kan. Lovsongen blir alle frelstes naturlege uttrykk livet gjennom, og dei elskar kyrkjelyden sin, og dei elskar å koma saman for å uttrykkja kjærleiken sin til Herren gjennom lovsong og tilbeding. 

fredag 17. juli 2020

Salme 89,1-2

Ein læresalme av esrahitten Etan.
          
   
  2 Eg vil alltid syngja om Herrens miskunn,
          frå slekt til slekt skal min munn gjera din truskap kjend.

Denne salma er den siste i den tredje samlinga. Ho er titulert som ei læresalme av esrahitten Etan, dei einaste salma han har skrive. Ho er svært lang, heile 53 vers, og er inndelt slik: v.1-18 som handlar om Herren som konge, v.19-37 som handlar om Herrens pakt med David og v.38-52 er ein klagesong. Vers 53 er ei velsigning som avrundar salma og denne tredje salmesamlinga. 

v.2.  Salmisten vil alltid syngja om Herrens miskunn, og med munnen sin gjera Guds truskap kjend.  Det interessante her er at dette vil han gjera frå slekt til slekt, og det fortel oss at han i denne salma representerer Guds kyrkje og ikkje seg sjølv. For han vil ikkje vara i slekt etter slekt.  Men Guds kyrkje vil leva og syngja Herrens pris gjennom alle slekter. Og akkurat dette er kallet kyrkja har fått: Å lova, prisa og æra han, og gjera Herren og hans truskap kjent for alle menneske over heile jorda. Ja, dei som er kyrkja er dei som gjer akkurat dette. 

Frans av Assisi blir ofte feilaktig sitert på at han vil at me skal forkynna evangeliet med gode gjerningar, og med ord om det er naudsynt. 

Men dette er ikkje bibelsk. Ingen kan bli frelst ved å sjå kristne gjera gode gjerningar. I beste fall kan dei ved å sjå kristne som gjer godt bli opne for Gud. Men skal dei læra seg å kjenna Gud, må hans ord forkynnast, for trua kjem av forkynninga. Paulus skriv i Rom 10,17: "Så kjem trua av forkynninga, og forkynninga ved Kristi ord." 

Guds miskunn og Guds truskap finn me hos Jesus Kristus, og berre hos han. Mange, mange forventar at Gud skal syna miskunna og fiksa opp i problema deira. Men dei vil ikkje gå til Jesus med liva sine og overgje seg til han. Men utanfor samfunnet med han, er det ingen miskunn for oss menneske, berre rettferdig dom.  For Jesus er det nye templet, han er Guds lam som bar bort verdas synd. Og det at Gud gav oss Jesus, syner at han er trufast mot løftene sine i GT om at det ein dag skulle det koma ein mann som skulle ta bort verdas synd og forsona heile slekta med Gud. Slik miskunna han seg over oss i Jesus Kristus, og dette er det Guds barn elskar å synga og fortelja om frå slekt til slekt  Det ligg dei i blod. 


torsdag 9. juli 2020

Salme 88

Salme 88 er den einaste som er skriven av esrahitten Heman.

Kategori: Klagesalme

Det gjer vondt å lesa det Heman skriv. Her er det botnlaus sjelenaud, og ikkje mykje lys å spora.

v.2 Heman definerer Gud som den som frelser. Her skal me merka oss presensforma. Gud er ein Gud som kvar dag frelser folk ut av vanskelege og umogelege situasjonar. Når me kallar på han, grip  han inn. Men som me ser i denne salma: Det kan ta litt tid før me opplever at hjelpa kjem til oss. Heman ropa natt og dag til Herren utan å få den hjelpa han ønskte seg.

I vers 3 ber han Gud om å høyra på han, og ikkje venda det døve øyra til. Heile hans håp står til Gud. Ingen andre kan hjelpa.

v.4. For livet hans er fullt av ulukker, og han er døden nær, hinsides den hjelp som menneska kan gje.

v.5. Ja, folk reknar han alt for å vera ein død mann. All kraft har runne ut av han. Han har ingenting av ressursar  å setja inn sjølv for løfta seg.

Det me les om her kan vera ein alvorleg somatisk sjukdom, ein djup depresjon eller ei eksistensiell sjelekrise, eit åndeleg mørker som stundom kjem over kristne menneske.  Alle desse kategoriane kan beskrivast med ord som dette. Men v.11 indikerer at det er snakk om kroppsleg sjukdom som også slår ut på åndslivet og sjelslivet.

v.6 og 7 forsterkar elende. Heman opplever det slik at han er så godt som gravlagd.  Mørkret i han og rundt han er så inderleg djupt.

v.8. Han opplever at det fæle som skjer med han er Guds dom over livet hans, og det er blytunge tankar å bera på for ein kristen. Kor kan ein slik person gå med skulda si? Og enno verre vert dette når ein tenkjer seg at det KRISTUS som avviser oss, han som har døydd for oss og betalt all vår synderskuld, Kor skal me gå om HAN også viser oss bort som personar han ikkje kan syna nåde?

v.9 skildrar ei desperat einsemd. Til og med venene hans er drivne bort frå han. Gud har fylt dei med avsky for han. Utan samfunn med Gud og sosialt isolert. Du snakkar om å vera fortapt. Det er vondt å lesa.

v.10. Men at me her har for oss ein mann som er ein sann "kristen", ein mann med Guds Ande, forstår me av at han vender seg til Gud gong etter gong, tilsynelatande utan forventningar, men han kan ikkje anna. Slik er det med alle som er fødde av Gud. Uansett korleis situasjonen er, dei vender seg til Gud. Verkar Gud avvisande eller dømande: Dei vender seg til han. Kor skal dei elles venda seg?

v.11-13. Her argumenterer Heman med Gud for sitt liv, og vil påpeika at Gud umogeleg kan ha nokon fordel av at han døyr. "Daudingar kan ikkje prisa deg," og "dei som ligg i grava kan ikkje vitna om di miskunn," seier han, og syner med det at han har forstått kva som er poenget med eit menneskeliv: Me er skapte for å prisa, lova og æra Gud, og fortelja om hans miskunn, og ingen andre plassar kjem Guds miskunn så klårt til uttrykk som gjennom evangeliet om Jesus Kristus. Ingen andre kjenner på trongen etter å vitna om Jesus for verda enn dei som har Den Heilage Ande. Og då ser me at Guds barn altså kan koma inn i botnlaus lekamleg og andeleg naud, utan at dei av den grunn sluttar å vera Guds barn. Tvert om. Gud hudfletter kvar son han tek seg av, les me i Hebrearbrevet 12.

I vers 15 spør han Gud om kvifor han støyter han frå seg, kvifor han løyner seg for han. Når ulukkene råkar oss menneske spør me heilt spontant kvifor. Me vil gjerne vita om det er ein god grunn for det som skjer, eller om det er ei meining med det. Me tenkjer: Hadde eg berre fått visst det, hadde alt vore lettare å takla.

v.16 er vanskeleg å lesa. Heman har nemleg hatt det slik frå han var ung. Det må ha vart veldig lenge. Å gå år ut og år inn i redsle og rådløyse er steintøft for eit menneske. Me er jo skapte til glede. Kan det vera slik at Heman har hatt ein depresiv tilstand? Angst er ofte noko følgjer depresjonar, og gjerne angst for Guds dom over eit forfeila liv, eller angst for å bli fordømt pga ei ganske lita synd ein ein gong gjorde. Det kan vera noko slikt i bilete her.

Og så til slutt: Denne salma høver så godt på Jesus. Han gjekk inn under Guds dom for vår skuld. Hans sjelekamp i Getsemane førte han til kanten av dødsriket. Han sveitta blod av angst.
Venene hans vart borte, hans lekamlege lidingar var forferdelege, Kva han gjennomlevde då han på  krossen  ropte ut: "Min Gud, min Gud, kvifor har du forlate meg," det er det ingen som kan forstår. Det er så mange parallellar her at eg vil seia at salma er profetisk.





tirsdag 7. juli 2020

Salme 87,3-7

Herlege ting er sagde om deg,
          du Guds by.
          
   
  4 Eg nemner Rahab og Babel
          for dei som kjenner meg,
          Filistarland, Tyros og Kusj:
          «Dei er alle fødde her.»
          
   
  5 For om Sion heiter det:
          «Kvar og ein er fødd her.»
          Den høgste sjølv har grunnfest byen.
          
   
  6 Herren skriv opp folka og tel dei:
          «Alle er dei fødde her.»
          
   
  7 Dei dansar og syng:
          «Alle mine kjelder er i deg.»


Dette avsnittet handlar om Guds frelsesplan med alle folkeslag. Som me snakka om i sist blogginnlegg, var det i Jerusalem alt skjedde, alt som skulle til for å forløysa verda frå synd, skuld og skam. Det var der Jesus døydde og stod opp att, Det var frå Jerusalem han steig opp til himmelen for å setja seg ved Fars høgre hand, ikkje for å trekkja seg attende, men for å senda Den Heilage Ande, etablera si kyrkje og styra misjonsarbeidet på alle kontinent. For framleis er det han som kallar, sender og utrustar sine heroldar slik at dei med autoritet kan dra ut i verda og proklamera Guds rike og Hans sigerrike oppstode, for å kalla alle menneske til å venda om og tru på han som døydde og stod opp for oss alle. Hans rike skal etablerast i Rahab (som er Egypt), Babel (som er Irak), Filistarland (som er Gaza), Tyros (som representerer Libanon) og Kusj (som er Sudan og Etiopia). I dag er kyrkja å finna i alle desse landa, men ho vart fødd i Jerusalem. Og så går Gud vidare og forkynner at det skal etablerast levande kyrkjer i alle folkeslag, og alle desse har røtene sine i den første kyrkjelyden som vart etablert pinsedag i Jerusalem. Den kyrkjelyden som proklamerte at Jesus, etter å ha bore fram eit fullkome offer for synder, stod opp att frå dei døde tredje dagen, fòr opp til himmelen og sette seg ved høgre handa åt Gud, den allmektige Fader, den kyrkjelyden som dagleg samla seg på tempelplassen for å lytta til læra åt apostlane, og som samla seg i heimane for å bryta brødet og be saman, den kyrkja som er bygd opp av levande steinar på grunnvollen som er Jesus Kristus sjølv, den kyrkjelyden som har representantar frå alle folk og rike på jorda, menneske som er fødde på nytt ved Den Heilage Ande, og som elskar kvarandre med Kristi kjærleik, eit folk som med begeistring syng: "Alle mine kjelder er i deg!" 
Denne gjengen elskar Jesus, Jerusalem og det jødiske folket som dei har sprunge ut frå, og ser me lengsel fram til den dagen då dette folket også bøyer seg for kongen over kongane og i fellesskap blir med i denne flotte familien. 

fredag 3. juli 2020

Salme 87,1-2

 Han har grunnlagt byen på heilage fjell. Av alle Jakobs bustader
          elskar Herren Sions portar mest.

          
Dette er ei Sionsalme. Den handlar om Jerusalem som Guds by, senteret for Guds nærvær, ikkje berre i Israel men i heile verda. 

Det var i Jerusalem Jesus vart krossfest og verdas frelse etablert. Det var i Jerusalem han stod opp frå dei døde tredje dagen. Det var i Jerusalem han i triumf gav Den Heilage Ande til kyrkja si som ei kraft til frelse og lækjedom fram til han kjem att i herlegdom saman med alle sine heilage. Det er til Jerusalem, sin eigen by, han skal koma attende for å oppretta sitt fredsrike på jorda, eit rike me kan lesa om i Jesaja 2 frå vers 1. Og der skal han samla representantar for alle folk og nasjonar for å dømma dei, slik me les om det i Matteus 25,31-46. Dette er innleiinga på eit verdsfemnande fredsrike då han sjølv skal regjera på jorda før den siste strid og den endelege domen. Dette er noko uoversiktleg, men eg meiner at det er gode grunnar til å tru at det er omtrent slik dette kjem til å sjå ut. 

Det fysiske Jerusalem vil stå støtt sjølv om alle verdas folkeslag vil prøva å løfta på byen for å endra hans status. Men det går ikkje. Dei kjem til å slita seg til blods, slik me les om det i Sakarja 12,3. Han står nemleg på heilage fjell, og då tenkjer nok salmisten på Guds lovnader. For det Gud har sagt om denne byen, m.a. i Jesaja 2, vil bli oppfylt. Gud er trufast. Det er han også mot deg, du som lyttar til eller les dette. 

Det åndelege Jerusalem, den verdsvide kristne kyrkja vart historisk grunnlagt i Jerusalem. Denne kyrkja er Guds eigen familie. Ho har sin eksistens frå Jesus og kviler godt på hans veldige lovnader. Jesus sa: "På dette fjellet (Peters mektige vedkjenning til Jesus som Messias, den levande Guds Son) vil eg byggje mi kyrkje," og "dødsrikeportane skal ikkje få makt over henne." Heilage fjell, Jesu eigne ord. Og han seier: "Himmel og jord skal forgå, men mine ord skal aldri forgå."

Og du, min ven som trur på han, har eit sikkert fundament under føtene dine. Jesus går god for deg, han har betalt for syndene dine, han er nær hos deg kvar dag, han hjelper og støttar deg i stort og smått, og er eit skjold framfor deg når livsens stormar kjem over deg. Ingenting er som å ha den oppstadne Jesus som trufast ven, frelsar og Herre. Du kan gå framtida trygt i møte. Den tilhøyrer deg. 



onsdag 1. juli 2020

Salme 86,12-17

12 Eg vil prisa deg, Herre, min Gud, av heile mitt hjarte
          og evig æra ditt namn. 

          
   
 13 For di miskunn mot meg er stor,
          frå djupaste dødsriket har du berga meg.
          
   
 14 Frekke menn har reist seg mot meg, Gud,
          ein flokk av valdsmenn står meg etter livet.
          Dei har ikkje deg for auga.
          
   
 15 Men du, Herre, er ein mild og nådig Gud,
          sein til vreide, rik på miskunn og sanning.
          
   
 16 Vend deg til meg og ver meg nådig.
          Gjev din tenar kraft frå deg,
          frels sonen til di tenestekvinne!
          
   
 17 Gjev meg eit teikn som varslar godt.
          Lat dei som hatar meg, sjå det og bli til skamme!
          For du, Herre, hjelper og trøystar meg.


v,12 Igjen presiserer David at det å prisa Herren er eit val han tek. Uansett korleis me føler oss, er det rett å lova Herren. Ja, det er vårt kall og vårt livs hensikt å lova og prisa Gud av eit heilt hjarta. Og då ser me kvifor han i vers 11 ber om å få eit heilt hjarta, det er for at han skal kunna lovprisa Gud rett, ikkje berre med munnen, men med heile seg.

I v.13  gjev David oss eit sterkt personleg vitnemål. Han har erfart Guds store miskunn ved at Gud hadde berga han ut frå det djupaste dødsriket. Me får ikkje vita noko meir enn dette om nauda han hadde vore i, men det verkar som om han har vore svært sjuk og døden nær, og så opplevd at Gud mirakuløst kom og lækte han. 
Men denne passasjen peikar også framover mot Jesus. Han steig ned til dødsriket, men vart vekt opp frå dei døde tredje dagen, og slik berga ut frå det djupaste dødsriket. Men det som er spesielt med Jesu liding og siger er at han gjennomgjekk alt dette for oss, som vår representant. Då han døydde, døydde me. Då han stod opp, stod me opp, og difor kan me også jubla og seia: Frå dødsriket fria du meg ut. Det skjedde 1. påskedag. 

I vers 14 klagar David over motstand frå frekke menn, menn som ikkje hadde Gud for auga. Menn som ville han vondt.  Slikt skjer med kristne med ein gong dei vert frimodige og deler Jesus med folk. Dei får motstand. Det er ikkje til å unngå. Difor seier Jesus at ingen kan vera med han utan å vera innstilt på motstand. Jesus sjølv fekk jo stor motstand, og det vil også den få som trufast følgjer han og vitnar om han.

v.15. Men me skal tola alt dette godt, me som kjenner Gud og som kvar dag kan leska oss på hans kjærleik og nåde. Himmelen er open, synda vår fjerna, og Guds mildheit og nåde renn uhindra over oss som har stilt oss inn under Han. Guds vreide råka Jesus, og det er berre godleik og glede attende til oss. Det er sant og visst. 

I vers 16-17 ber så David om at Gud skal snu seg til han, vera han nådig og gje han kraft og frelse. 

Sjølv om me er Guds barn og har alt dette i Jesus, så kjem me opp i situasjonar der slike bøner berre tvingar seg fram. Det sit tusenvis av kristne i fengsel og fangeleirar rundt omkring i verda. Der sit dei fordi dei har vitna om Jesus for sine medmenneske, kalla dei til omvending og samla dei omvendte om Guds ord. Desse ber dagleg om nåde og styrke til å tola påkjenningane, og sjølvsagt ber dei om frelse som her betyr at dei må få koma ut av fangenskapet og heim til sine kjære. 

Og han ber om eit teikn som varslar godt. 

Den amerikanske misjonæren Andrew Brunson, som hadde si teneste i Izmir i Tyrkia i mange, mange år, vart arrestert og fengsla av tyrkisk politi for tre år sidan. Han vart sitjande i fengsel i to år. Det første året var ei stor åndeleg påkjenning for han. Det var som om Gud fullstendig var borte, han kjende ingen kontakt med Gud, og det var som om han var overlaten til seg sjølv. Då kan eg godt tenkja meg om at han bad om eit teikn på at Gud likevel var nær han og glad i han, og at han godt kunne tenkja seg at dei som hata han kunne få sjå det også og bli til skamme, dvs. måtta gje tapt, i sin freistnad på å øydeleggja han.

Etter dette første året var omme, begynte lyset sakte men sikkert å koma attende i sjela hans, og etterkvart kunne han sanna med David: "For du, Herre, hjelper og trøystar meg." 

Det høyrer med til denne historia at Brunson vart sett fri etter at president Donald Trump hadde blokkert Tyrkia økonomisk slik at valutan deira fall som ein stein. Då vart Andrew Brunson sett fri på ordre frå den tyrkiske presidenten Josip Erdogan. Det var eit mektig teikn, og fienden vart gjort til skamme.